თა­მაზ ვა­სა­ძე

­­­­­­­­­­­­"ვეფხისტყაოსნის" მხატვრული შინაარსის კომენტარე­ბი

სიყვარული და თავისუფლება ავთანდილის ანდერძში­­­­­­­­­­­­­

"ვეფხის­ტყა­ო­სან­ში" სა­ხელ­მ­წი­ფოს და პი­როვ­ნე­ბას შო­რის რთუ­ლი ურ­თი­ერ­თ­მი­მარ­თე­ბაა, რო­მე­ლიც მხო­ლოდ სა­ბო­ლო­ოდ ხდე­ბა ჰარ­მო­ნი­უ­ლი. ჰარ­მო­ნია ხორ­ცი­ელ­დე­ბა პი­როვ­ნუ­ლი ინ­ტე­რე­სე­ბის და ფა­სე­უ­ლო­ბე­ბის პრი­მა­ტით - სა­ხელ­მ­წი­ფო­ებ­რი­ვი ინ­ტე­რე­სე­ბი პი­როვ­ნულს უნ­და და­ემ­თხ­ვეს, სა­ხელ­მ­წი­ფო პი­როვ­ნუ­ლი ფა­სე­უ­ლო­ბე­ბის რე­ა­ლი­ზე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბას უნ­და იძ­ლე­ო­დეს. ვიდ­რე ეს მი­იღ­წე­ვა, პი­როვ­ნე­ბა იძ­უ­ლე­ბუ­ლია უპ­ი­რის­პირ­დე­ბო­დეს სა­ხელ­მ­წი­ფოს.

რო­ცა ტა­რი­ელ­თან დაბ­რუ­ნე­ბას გა­დაწყ­ვეტს, ავ­თან­დი­ლი თა­ვის სა­ხელ­მ­წი­ფო მო­ვა­ლე­ო­ბა­ზე და მე­ფის მორ­ჩი­ლე­ბა­ზე მაღ­ლა სა­კუ­თარ პი­როვ­ნულ მის­წ­რა­ფე­ბებს აყ­ე­ნებს. ეს უჩ­ვე­უ­ლო მოვ­ლე­ნაა და ავ­თან­დილ­მა უნ­და გან­მარ­ტოს იგი - ას­ე­თია მი­სი ან­დერ­ძის მი­ზან­და­სა­ხუ­ლო­ბა. ავ­თან­დი­ლის არ­ა­ბე­თი­დან გა­პარ­ვა თა­ვი­სი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბით ნეს­ტა­ნის და ტა­რი­ე­ლის მი­ერ ინ­დო­ე­თის მე­ფის უპ­ი­რო­ბო მორ­ჩი­ლე­ბა­ზე უარ­ის თქმის და თა­ვი­ან­თი პი­როვ­ნუ­ლი მის­წ­რა­ფე­ბე­ბის თა­მა­მი, რის­კი­ა­ნი რე­ა­ლი­ზე­ბის ტოლ­ფა­სია. ავ­თან­დი­ლი თა­ვი­სე­ბუ­რად იმ­ე­ო­რებს იმ­ას, რაც ტა­რი­ელ­მა ნეს­ტან­თან ერ­თად გა­ა­კე­თა.

თა­ვი­სი არ­ა­ორ­დი­ნა­რუ­ლი ქცე­ვის, მე­ფი­სად­მი და­უ­მორ­ჩი­ლებ­ლო­ბის გა­მა­მარ­თ­ლე­ბელ არ­გუ­მენ­ტებს ავ­თან­დი­ლი ეძ­ებს და პო­უ­ლობს ეთ­ი­კის სფე­რო­ში. პი­როვ­ნუ­ლი მის­წ­რა­ფე­ბე­ბის უზ­ე­ნა­ე­სო­ბა, პი­როვ­ნუ­ლი თა­ვი­სუფ­ლე­ბის უმ­აღ­ლე­სი ფა­სე­უ­ლო­ბა სა­ბუთ­დე­ბა ზნე­ობ­რივ ჭეშ­მა­რი­ტე­ბებ­ზე დაყ­რ­დ­ნო­ბით. პი­როვ­ნუ­ლი ცნო­ბი­ე­რე­ბის უმ­თავ­რეს ნიშ­ნად იკ­ვე­თე­ბა ის, რომ იგი ზნე­ობ­რი­ვი ცნო­ბი­ე­რე­ბაა, უშ­ე­ღა­ვა­თო ზნე­ობ­რივ მოთხოვ­ნებს უყ­ე­ნებს თა­ვის­თავს და სამ­ყა­როს.

ზნე­ობ­რი­ვი იმ­პე­რა­ტი­ვე­ბი უფ­რო მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია, ვიდ­რე მე­ფი­სად­მი მორ­ჩი­ლე­ბა - ამგ­ვა­რია ან­დერ­ძის ქვე­ტექ­ს­ტი. ხო­ლო თვით ეს იმ­პე­რა­ტი­ვე­ბი არ არ­ის ად­ა­მი­ა­ნის­თ­ვის გა­რე­დან თავ­ს­მოხ­ვე­უ­ლი, პი­როვ­ნე­ბა მათ სა­კუ­თა­რი არ­სე­ბის სიღ­რ­მე­ში აღ­მო­ა­ჩენს. ის­ი­ნი მი­სი სიღ­რ­მი­სე­უ­ლი მოთხოვ­ნი­ლე­ბე­ბის შე­სატყ­ვი­სია და კი არ ბო­ჭა­ვენ, ზღუ­და­ვენ მას, არ­ა­მედ, პი­რი­ქით, ათ­ა­ვი­სუფ­ლე­ბენ.

ტრა­დი­ცი­უ­ლი - ქრის­ტი­ა­ნო­ბამ­დე­ლი, ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი თუ რა­ინ­დუ­ლი ეთ­ი­კის მცნე­ბე­ბი ავ­თან­დი­ლის ან­დერ­ძ­ში პი­როვ­ნე­ბის თა­ვი­სუფ­ლე­ბას, ავ­ტო­ნო­მი­ას აფ­უძ­ნე­ბენ. ტრა­დი­ცი­ულ ფა­სე­უ­ლო­ბა­თა წი­ა­ღი­დან იბ­ა­დე­ბა ახ­ა­ლი და დი­დი ფა­სე­უ­ლო­ბა. ავ­თან­დი­ლის ან­დერ­ძი თა­ვი­სი ში­ნა­გა­ნი საზ­რი­სით პი­როვ­ნე­ბის ემ­ან­სი­პა­ცი­ის ქარ­ტი­ად წარ­მოდ­გე­ბა.

ავ­თან­დი­ლის­თ­ვის ზნე­ო­ბა და სიბ­რ­ძ­ნე გა­ნუ­ყო­ფე­ლია. ზნე­ო­ბა არ­ის ღრმა სიბ­რ­ძ­ნის, გო­ნი­ე­რე­ბის გა­მო­ხა­ტუ­ლე­ბა, რამ­დე­ნა­დაც მას­ში კონ­დენ­სი­რე­ბუ­ლია ის, რაც ად­ა­მი­ა­ნის­თ­ვის ჭეშ­მა­რი­ტად სა­სარ­გებ­ლოა. ბრძენ­მა ად­ა­მი­ან­მა იც­ის, რა არ­ის უმ­ჯო­ბე­სი მი­სი ამქ­ვეყ­ნი­უ­რი თუ იმქ­ვეყ­ნი­უ­რი არ­სე­ბო­ბის­თ­ვის და ამ­ი­ტო­მაც აღ­ას­რუ­ლებს ზნე­ობ­რივ მცნე­ბებს. ეს გვა­გო­ნებს სოკ­რა­ტეს ეთ­ი­კურ თვალ­საზ­რისს, რო­მე­ლიც ზნე­ობ­რივ სათ­ნო­ე­ბას მის ნათ­ლად შეც­ნო­ბა­ზე აყრ­დ­ნობს.

რუს­თა­ვე­ლის მსოფ­ლ­გა­გე­ბით, ად­ა­მი­ა­ნის სრულ­ფა­სო­ვა­ნი ამქ­ვეყ­ნი­უ­რი თვით­გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის, წარ­მა­ტე­ბუ­ლი თვით­დამ­კ­ვიდ­რე­ბის და ბედ­ნი­ე­რე­ბის სა­წინ­და­რი სხვა ად­ა­მი­ა­ნე­ბი­სად­მი სიყ­ვა­რუ­ლი და თა­ნად­გო­მაა, რაც ამ­ა­ვე დროს იმქ­ვეყ­ნი­ურ ცხოვ­რე­ბა­ში მი­სი სუ­ლის კე­თი­ლი ხვედ­რის გან­მ­საზ­ღ­ვ­რე­ლია. შე­სა­ბა­მი­სად, სიც­რუე, სიყ­ვა­რუ­ლის ღა­ლა­ტი, მოყ­ვა­სის გა­უ­ტან­ლო­ბა ად­ა­მი­ანს მი­წი­ერ ცხოვ­რე­ბა­საც უმ­რუ­დებს და ზე­მი­წი­ერ­საც. "კა­ცი ბრძე­ნი ვერ გას­წი­რავს მოყ­ვა­რე­სა მოყ­ვა­რულ­სა, მე სიტყ­ვა­სა ერთ­სა გკად­რებ პლა­ტო­ნის­გან სწავ­ლა-თქმულ­სა: "სიც­რუე და ორ­პი­რო­ბა ავ­ნებს ხორ­ც­სა, მერ­მე სულ­სა". ავ­თან­დი­ლის ერთ­გუ­ლე­ბა ტა­რი­ე­ლი­სად­მი ად­ა­მი­ა­ნუ­რი არ­სე­ბო­ბის ამგ­ვა­რი კა­ნონ­ზო­მი­ე­რე­ბის ცოდ­ნა­საც ემ­ყა­რე­ბა. შე­იძ­ლე­ბა ვი­ფიქ­როთ, რომ ეს კა­ნონ­ზო­მი­ე­რე­ბა მან კონ­კ­რე­ტუ­ლად და­ი­ნა­ხა ტა­რი­ე­ლის თავ­გა­და­სა­ვალ­ში, რომ­ლის ტრა­გი­კუ­ლო­ბა უპ­ირ­ვე­ლე­სად ფარ­სა­და­ნის "სიც­რუ­ემ და ორ­პი­რო­ბამ" გა­ნა­პი­რო­ბა. ტა­რი­ე­ლის ის­ტო­რი­ის სა­ხით ავ­თან­დილს თვალ­წინ აქვს იმ­ის აშ­კა­რა და­დას­ტუ­რე­ბა, თუ რამ­დენ ბო­რო­ტე­ბას, უბ­ე­დუ­რე­ბას წარ­მო­შობს სიც­რუე, რო­გო­რი მავ­ნეა ის ყვე­ლას­თ­ვის, თვით ცრუ და ორ­პი­რი კა­ცის ჩათ­ვ­ლით. ამ­ის შემ­ც­ნო­ბი ად­ა­მი­ა­ნის­თ­ვის მოყ­ვა­სის ღა­ლა­ტი რა­ღაც არ­ა­ლო­გი­კუ­რია, აბ­სურ­დუ­ლია: "რათ­გან თა­ვია სიც­რუე ყოვ­ლი­სა უბ­ა­დო­ბი­სა, მე რად გავ­წი­რო მოყ­ვა­რე, ძმა უმტ­კი­ცე­სი ძმო­ბი­სა?!"

ავ­თან­დი­ლი "ვეფხის­ტყა­ოს­ნის" ყვე­ლა­ზე აქ­ტი­უ­რი გმი­რია, პო­ე­მა­ში ყვე­ლა პო­ზი­ტი­უ­რი იდეა თუ პრაქ­ტი­კუ­ლი მი­ზა­ნი მი­სი მცდე­ლო­ბით ხორ­ცი­ელ­დე­ბა. ჭეშ­მა­რი­ტე­ბა, რომ­ლის გან­სა­ხი­ე­რე­ბაც არ­ის "ვეფხის­ტყა­ო­სა­ნი", აღს­რულ­დე­ბა, რე­ა­ლო­ბად იქ­ცე­ვა ავ­თან­დი­ლის მი­ერ. იგი არ­ის სამ­ყა­როს და თა­ვის­თა­ვის სრულ­მ­ყო­ფე­ლი, იდ­ე­ა­ლის, ჯე­რარ­სის სი­ნამ­დ­ვი­ლე­ში და­მამ­კ­ვიდ­რე­ბე­ლი. ავ­თან­დი­ლის ად­ა­მი­ა­ნურ ბუ­ნე­ბას­თან და პო­ე­მა­ში მის ფუნ­ქ­ცი­ას­თან სრულ თან­ხ­მო­ბა­შია მი­სი შე­ხე­დუ­ლე­ბა, რომ ფი­ლო­სო­ფი­ას­თან, სიბ­რ­ძ­ნეს­თან ანუ ჭეშ­მა­რი­ტე­ბას­თან ზი­ა­რე­ბის აზ­რი ეთ­ი­კურ-პრაქ­ტი­კუ­ლია - სიბ­რ­ძ­ნის, ჭეშ­მა­რი­ტე­ბის პრაქ­ტი­კუ­ლი ხორ­ც­შეს­ხ­მა ად­ა­მი­ანს სრულ­ქ­მ­ნილს ხდის და უმ­აღ­ლეს, ღვთა­ებ­რივ რე­ა­ლო­ბას, ამ რე­ა­ლო­ბის ჰარ­მო­ნი­ას უერ­თებს. "არა ვიქმ, ცოდ­ნა რას მარ­გებს ფი­ლო­სო­ფოს­თა ბრძნო­ბი­სა! მით ვის­წავ­ლე­ბით, მოგ­ვე­ცეს შერ­თ­ვა ზესთ მწყობ­რ­თა წყო­ბი­სა". ეს არ­ის ად­ა­მი­ა­ნის დი­დი შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის რუს­თა­ვე­ლი­სე­უ­ლი ხედ­ვის და აღ­ი­ა­რე­ბის გა­მო­ხა­ტუ­ლე­ბა. სიბ­რ­ძ­ნის წვდო­მის უნ­ა­რი, ანუ გო­ნე­ბა და ამ სიბ­რ­ძ­ნის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის შემ­ძ­ლე­ო­ბა ად­ა­მი­ანს აღ­ას­რუ­ლე­ბი­ნებს თა­ვის მა­ღალ და­ნიშ­ნუ­ლე­ბას, იყ­ოს ღვთა­ებ­რი­ვი, მე­ტა­ფი­ზი­კუ­რი ჰარ­მო­ნი­ის თა­ნა­ზი­ა­რი. სიბ­რ­ძ­ნე­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი, ეთ­ი­კუ­რი ქმე­დე­ბით (და არა მჭვრე­ტე­ლო­ბით) ად­ა­მი­ა­ნი - მი­წი­ე­რი არ­სე­ბა ღვთა­ებ­რი­ვად მა­ღალ სფე­რო­თა ბი­ნა­და­რი ხდე­ბა.

ეს აზ­რი ღრმავ­დე­ბა და კონ­კ­რეტ­დე­ბა მომ­დევ­ნო სტროფ­ში, სა­დაც სა­უ­ბა­რია იმ სიბ­რ­ძ­ნე­ზე, ჭეშ­მა­რი­ტე­ბა­ზე, რომ­ლის ხორ­ც­შეს­ხ­მაც ად­ა­მი­ანს უზ­ე­ნა­ე­სი წეს­რი­გის თა­ნა­მო­ნა­წი­ლედ აქ­ცევს - ეს არ­ის ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი ("მო­ცი­ქულ­თა") მოძღ­ვ­რე­ბა სიყ­ვა­რუ­ლის შე­სა­ხებ. ამ მოძღ­ვ­რე­ბის არსს რუს­თა­ვე­ლი სა­კუ­თა­რი ფორ­მუ­ლით გა­მო­ხა­ტავს - "სიყ­ვა­რუ­ლი აღგ­ვა­მაღ­ლებს". იგი სიყ­ვა­რუ­ლის ქრის­ტი­ა­ნულ გა­გე­ბა­ში აღ­მო­ა­ჩენს და აძ­ლი­ე­რებს ად­ა­მი­ა­ნის გან­დი­დე­ბის ტენ­დენ­ცი­ას. სწო­რედ სიყ­ვა­რუ­ლია ის სიბ­რ­ძ­ნე, რომ­ლით გამ­ს­ჭ­ვალ­ვაც ად­ა­მი­ანს "ზესთ მწყობ­რ­თა წყო­ბამ­დე" ამ­აღ­ლებს. რუს­თა­ვე­ლის თვალ­თა­ხედ­ვით, რო­მე­ლიც ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი მსოფ­ლ­მ­ხედ­ვე­ლო­ბის შე­მოქ­მე­დე­ბით გა­აზ­რე­ბას ემ­ყა­რე­ბა, ად­ა­მი­ა­ნი ცოდ­ვით დამ­ძი­მე­ბუ­ლი და დამ­დაბ­ლე­ბუ­ლი არ­სე­ბა კი არ არ­ის, არ­ა­მედ ღვთა­ებ­რი­ვი ნი­ჭის - სიყ­ვა­რუ­ლის ძა­ლის მფლო­ბე­ლია და ამ ნი­ჭის წყა­ლო­ბით მე­ტა­ფი­ზი­კურ რე­ა­ლო­ბა­ში მკვიდ­რ­დე­ბა. რუს­თა­ვე­ლის რწმე­ნით, სიყ­ვა­რუ­ლის მე­ო­ხე­ბით ღვთა­ებ­რივს ამქ­ვეყ­ნად­ვე შე­იძ­ლე­ბა მიწ­ვ­დეს ად­ა­მი­ა­ნი, რო­მე­ლიც არ არ­ის ას­კე­ტი თუ მის­ტი­კო­სი, რომ­ლის ურ­თი­ერ­თო­ბა ღმერ­თ­თან არ არ­ის გა­შუ­ა­ლე­ბუ­ლი რე­ლი­გი­ის ინს­ტი­ტუ­ცი­ო­ნა­ლი­ზე­ბუ­ლი ფორ­მე­ბით, ხო­ლო მი­სი სიყ­ვა­რუ­ლი უპ­ირ­ვე­ლე­სად მი­მარ­თუ­ლია არა ღმერ­თის­კენ, არ­ა­მედ სხვა ად­ა­მი­ა­ნე­ბის­კენ.

კა­ნონ­ზო­მი­ე­რია, რომ სა­უ­ბარს "ზესთ მწყობ­რ­თა წყო­ბას­თან" შერ­თ­ვა­ზე და სიყ­ვა­რუ­ლის ამ­ა­მაღ­ლე­ბელ ძა­ლა­ზე მოს­დევს სა­უ­ბა­რი ღმერ­თ­ზე, რად­გან ამ ფე­ნო­მე­ნე­ბის პირ­ველ­სა­ფუძ­ვე­ლი სწო­რედ ღმერ­თია.

ავ­თან­დი­ლის გა­გე­ბით, ღმერ­თი ად­ა­მი­ანს აღ­ჭუ­რავს სუ­ლი­ე­რი და ფი­ზი­კუ­რი ძა­ლე­ბით, რო­მე­ლიც მას ეს­ა­ჭი­რო­ე­ბა ამქ­ვეყ­ნად ძნე­ლი თვით­დამ­კ­ვიდ­რე­ბის­თ­ვის: "ვინ დამ­ბა­და, შეძ­ლე­ბა­ცა მან­ვე მომ­ცა ძლე­ვად მტერ­თად". ავ­თან­დი­ლი თა­ვის­თავ­ში გრძნობს ღვთა­ებ­რი­ვი წარ­მო­მავ­ლო­ბის სუ­ლი­ე­რი და ფი­ზი­კუ­რი ძა­ლის სი­სავ­სეს და ეს­ეც უბ­იძ­გებს და­ეხ­მა­როს ტა­რი­ელს - ღვთის მი­ერ მო­ნი­ჭე­ბუ­ლი ენ­ერ­გია, ბუ­ნებ­რი­ვია, საღ­ვ­თო საქ­მის­თ­ვის, მოყ­ვა­სის სიყ­ვა­რუ­ლის და თა­ნად­გო­მის­თ­ვის და­ი­ხარ­ჯოს. თვით ღმერ­თიც ხომ ად­ა­მი­ა­ნის დამ­ხ­მა­რეა: " ვინ არს ძა­ლი უხ­ი­ლა­ვი შემ­წედ ყოვ­ლ­თა მი­წი­ერ­თად".

შემ­დეგ გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად ხაზ­გას­მუ­ლია ღმერ­თის სი­დი­ა­დე და სამ­ყა­როს­თან მი­სი მი­მარ­თე­ბის აქ­ტი­უ­რო­ბა - იგი გან­საზ­ღ­ვ­რავს სა­გან­თა ბუ­ნე­ბას, თვი­სებ­რივ გარ­კ­ვე­უ­ლო­ბას ან­ი­ჭებს ყო­ფი­ერ­თა სიმ­რავ­ლეს, ან­და ამ სიმ­რავ­ლეს კვლავ თა­ვის ერ­თი­ან წი­აღ­ში აბ­რუ­ნებს ("ვინ საზ­ღ­ვარ­სა და­უ­საზ­ღ­ვ­რებს, ზის უკვ­და­ვი ღმერ­თი ღმერ­თად, იგი გახ­დის წა­მის-ყო­ფით ერთ­სა ას­ად, ას­სა ერ­თად"). ღმერ­თ­ზე მსჯე­ლო­ბა შე­ჯა­მე­ბუ­ლია ლო­გი­კუ­რი დას­კ­ვ­ნით - ყვე­ლა­ფე­რი, რაც ხდე­ბა, ღმერ­თის ნე­ბით ხდე­ბა ("რა­ცა ღმერ­თ­სა არა სწად­დეს, არა საქ­მე არ იქმ­ნე­ბის").

ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო და მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია თვალ­საზ­რი­სი, რო­მე­ლიც ღმერ­თის ამ და­ხა­სი­ა­თე­ბი­დან - ღმერ­თის სი­დი­ა­დე­ზე, სამ­ყა­როს­თან მის აქ­ტი­ურ მი­მარ­თე­ბა­ზე და სამ­ყა­რო­ში მი­სი ნე­ბით დამ­ყა­რე­ბულ გარ­კ­ვე­ულ წეს­რიგ­ზე მსჯე­ლო­ბი­დან აღ­მო­ცენ­დე­ბა.

ის, რომ "რა­ცა ღმერ­თ­სა არა სწად­დეს, არა საქ­მე არ იქმ­ნე­ბის", გა­მოვ­ლი­ნე­ბას პო­ვებს, კერ­ძოდ, იმ­ა­ში, რომ "მზი­სა შუქ­თა ვერ-მჭვრე­ტე­ლი ია ხმე­ბის, ვარ­დი ჭნე­ბის". ანუ ღმერ­თის მი­ერ არ­ის სამ­ყა­რო ისე მოწყო­ბი­ლი, რომ ყო­ვე­ლი­ვე, რაც თა­ვი­სი სი­ცოცხ­ლის წყა­როს წყდე­ბა, იღ­უ­პე­ბა. ღმერ­თის მი­ერ არ­ის დამ­კ­ვიდ­რე­ბუ­ლი ის კა­ნონ­ზო­მი­ე­რე­ბაც, რომ მშვე­ნი­ე­რე­ბა ად­ა­მი­ანს ხიბ­ლავს, აჯ­ა­დო­ებს: "თვალ­თა ტურ­ფა საჭ­ვ­რე­ტე­ლი უც­ხოდ რად­მე ეშ­ვე­ნე­ბის". მშვე­ნი­ე­რე­ბით აღფ­რ­თო­ვა­ნე­ბა ღვთის­გა­ნაა და ღვთის­თ­ვის სათ­ნოა - ას­ე­თი თვალ­თა­ხედ­ვის აქ­ცენ­ტი­რე­ბა აღ­ორ­ძი­ნე­ბის კულ­ტუ­რა­ში ხდე­ბა.

რად­გან ყვე­ლა­ფე­რი ღვთის ნე­ბაა, ანუ, კერ­ძოდ, ღმერ­თ­მა და­ა­წე­სა, რომ სი­ცოცხ­ლის წყა­როს­გან მოწყ­ვე­ტას ვე­რა­ვინ უძ­ლებს, რომ მშვე­ნი­ე­რე­ბა ად­ა­მი­ანს ატყ­ვე­ვებს, ამ­დე­ნად, ღვთის ნე­ბაა ის­იც, რომ ავ­თან­დილს ტა­რი­ე­ლის გა­რე­შე არ­სე­ბო­ბა აღ­არ შე­უძ­ლია, მო­ხიბ­ლა მის­მა სუ­ლი­ერ­მა და ფი­ზი­კურ­მა მშვე­ნი­ე­რე­ბამ და მის საშ­ვე­ლად სურს წას­ვ­ლა ("მე ვით გავ­ს­ძ­ლო უმ­ი­სო­ბა, ან სი­ცოცხ­ლე ვით მეთ­ნე­ბის!"). ამგ­ვა­რად, ავ­თან­დი­ლის სიყ­ვა­რუ­ლი ტა­რი­ე­ლი­სად­მი თა­ვი­სი წარ­მო­მავ­ლო­ბით ღვთი­უ­რია და ტა­რი­ელ­თან დაბ­რუ­ნე­ბის­კენ მი­სი სწრაფ­ვა ღმერ­თის ნე­ბის შე­სატყ­ვი­სია.

ერთ-ერ­თი მთა­ვა­რი არ­გუ­მენ­ტი, რომ­ლი­თაც ავ­თან­დი­ლი ტა­რი­ელ­თან წას­ვ­ლას ამ­არ­თ­ლებს, არ­ის თვით მი­სი გრძნო­ბა მე­გობ­რი­სად­მი, არ­ა­ბეთ­ში მის დარ­ჩე­ნას შე­უძ­ლე­ბელს რომ ხდის ("ძა­ლი არ მქონ­და ტყვე-ქმნილ­სა მე მა­გი­სი­სა თნე­ბი­სა; აწ წას­ვ­ლა იყო წა­მა­ლი ჩემ­თა სახ­მილ­თა გზნე­ბი­სა"). და ავ­თან­დი­ლი ას­ა­ბუ­თებს, რომ ეს გრძნო­ბა ღვთა­ებ­რი­ვია. მხო­ლოდ ასე, სიყ­ვა­რუ­ლის გრძნო­ბის ღვთა­ებ­რი­ო­ბის მტკი­ცე­ბით შე­იძ­ლე­ბა გახ­დეს მი­სა­ტე­ვე­ბე­ლი ის­ე­თი მძი­მე შე­ცო­დე­ბა, რო­გო­რიც მე­ფი­სად­მი ურ­ჩო­ბაა. რა­კი არ­სე­ბობს ის, ვინც მე­ფე­ზე მაღ­ლა დგას, - ღმერ­თი - ად­ა­მი­ან­მა პირ­ველ რიგ­ში სწო­რედ მი­სი ნე­ბა უნ­და შე­ას­რუ­ლოს და არა თა­ვი­სი ამქ­ვეყ­ნი­უ­რი სუ­ზე­რე­ნის. ღვთის ნე­ბას კი მას სიყ­ვა­რუ­ლის გრძნო­ბა უც­ხა­დებს.

"ვეფხის­ტყა­ო­სან­ში" სიყ­ვა­რუ­ლი პი­როვ­ნე­ბის ჩა­მომ­ყა­ლი­ბე­ბე­ლი და გა­მა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბე­ლი ძა­ლაა. სიყ­ვა­რუ­ლი აღძ­რავს ად­ა­მი­ან­ში თა­ვი­სუფ­ლე­ბის­კენ სწრაფ­ვას და თვი­თონ­ვე შე­აძ­ლე­ბი­ნებს გახ­დეს თა­ვი­სუ­ფა­ლი. "ვეფხის­ტყა­ო­სა­ნი" სიყ­ვა­რუ­ლის სტი­ქი­ი­დან თა­ვი­სუ­ფა­ლი პი­როვ­ნე­ბის და­ბა­დე­ბის მა­უწყე­ბე­ლი წიგ­ნია. თა­ვი­სუფ­ლე­ბის უმ­აღ­ლე­სი ფა­სე­უ­ლო­ბა ავ­თან­დილს ცხა­დად აქვს გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბუ­ლი, თა­ვის ღრმა სუ­ლი­ერ ლტოლ­ვას თა­ვი­სუფ­ლე­ბის­კენ ის ზუს­ტად იაზ­რებს და გა­მოთ­ქ­ვამს: "სა­და გინდ ვი­ყო, რა მგა­მა, ყო­ფამ­ცა მქონ­და ნე­ბი­სა". თა­ვი­სუფ­ლე­ბის­კენ სწრაფ­ვის სა­თა­ვედ კი, რო­გორც და­ვი­ნა­ხეთ, ავ­თან­დი­ლი ღმერთს სა­ხავს...

© “არილი”