თემურ ჩხეტიანი – ლექსები

* * *
ნოემბრის მერე ზამთრისათვის იღება კარი -
მოვა და სტუმრის კვალობაზე დიდხანს დარჩება
და უკვე აღარ დაგიტოვებს სხვაგვარ არჩევანს:
თბილი ღუმელი ან ქურთუკი და ისე - გარეთ.

ნოემბრის მერე იწელება დრო სახლში ყოფნის
და შესამჩნევად მცირდება დრო ყოფნისა სხვაგან.
და უკვე სულ სხვა იერი აქვს სახეს თუ საგანს,
სხვანაირია გარინდება ქუჩის თუ სოფლის.

ნოემბრის მერე ცხადი ხდება: მთავრდება რაღაც,
რაღაც ძვირფასი ხელს გიქნევს და - „მშვიდობით“ - მიდის.
და წელიწადი, უკანასკნელ დღეებს რომ ითვლის,
ყოველ საღამოს გეუბნება ჩურჩულით: „აღარ.“

ნოემბრის მერე გემჩნევა და შენც აღარ ფარავ,
როგორ გეხვევა რაღაც თბილი ნაღველი გულზე...
თოვლი კი ისევ გადაგიშლის ქათქათა ფურცელს,
თითქოს ვიღაცა ელოდება მოკითხვის ბარათს.

დროის ერთი კონცეპცია

როგორც გაცრეცილ ფოლიანტში ძველი ამბები,
სადღაც დაცულ ფირფიტაზე შენი ხმაც რჩება.
შენი სახეც ინახება იმ კინოფირზე,
დასაწყისი და დასასრული რომ არ აქვს და ისე არსებობს.
შენახულია შენი ფიქრი, შენი სიტყვები,
შენი სიცილი, გაოცება, სასოწარკვეთა...

„ყველაფერი არისო“ და, დიახაც - არის!-
შენიც და სხვისიც - რაც იყო და ის, რაც იქნება.
ჩვენ ყველანი ვართ! - ვინც ახლა ვართ,
ვინც დღეს ვხედავთ, ვისაც დღეს გვესმის,
და ისინიც, ვინც ოდესღაც ყოფილან ქვეყნად,
ან ოდესმე უნდა მოვიდნენ -
ვისაც ესმოდათ,
ან მოვლენ და დაინახავენ.

იფურცლება ფოლიანტი, ბრუნავს ფირფიტა,
მისდევს კადრს კადრი -
ერთი წიგნია,
ერთი დიდი მუსიკაა,
ერთი კინოა
და ერთია მათი ავტორი...

ჩაწერილია ყველაფერი:
ყველა ხაზი, ყველა ბგერა, ყოველი წვეთი.
ყველაფერი არის სადღაც და, რასაც ახლა აწმყო ჰქვია,
ფრაგმენტებია;
ფრაგმენტებია რაღაც დიდის და მთლიანისა;
ფრაგმენტებია, რაც ჩვენ გვერგო -
რასაც ვხედავთ, რაც ახლა გვესმის,
ნაწილია, ჩვენი წილია -
ფიქრისათვის, სიყვარულისთვის.

აწმყო - როგორც ფოლიანტის ფურცელზე მზერა,
აწმყო - როგორც ფირფიტაზე პაწია ნემსი,
აწმყო - როგორც პროექტორის ლინზაში სხივი,
აწმყო - როგორც მონიტორზე მცოცავი თათი...

ყველაფერი ჩანაწერია:
ფოლიანტში, ფირფიტაზე თუ კინოფირზე;
ჩანაწერი ბევრის დამტევ რაღაც Hard დისკზე -
ყველანი ვართ და ყველაფერი ერთად არსებობს.

...მე სადღაც ისევ ბავშვი ვარ და ბავშვივით მჯერა,
სხვაგან კი დევს ჩემი ლექსი, რომელიც მე უნდა დავწერო;
და არის ისიც - სიყვარული უკანასკნელი,
რომელიც უნდა წავიკითხო, ვნახ, ვისმინო -
განვიცადო. ჯერ კი არ ვიცი,
ვინ იქნება ის, სად იქნება, ან რას მიქადის.
. . .
და რა არის ჩემი აწმყო? - ვარ, ვხედავ, მესმის...
და დროდადრო ვაწკაპუნებ კლავიატურას,
დავაცოცებ პაწია თათს განათებულ მართკუთხედზე, ანუ ეკრანზე
და ისევ ვეძებ -
ვიცი რომ არის, მაგრამ არ ვიცი,
ვინ გამოჩნდება
და ნამდვილად ვინ გამიღიმებს
მომავლიდან - მოციმციმე მონიტორიდან!..

უადრესატოდ

ნუთუ მართლა არ იცოდი ჩემი სახელი?
და არც იმაზე გიფიქრია,
სად ვიყავი, რომელ კუნძულზე?
ერთხელაც არ გიხსენებივარ.
ერთხელაც არ წერებია შენს ძვირფას გზავნილს
ადრესატი, ქუჩა, ქალაქი...

შენი სიტყვები კი ამ ხნის მანძილზე
მაინც მოდიოდნენ და აღწევდნენ ჩემამდე.
სიტყვები, შენ რომ აგზავნიდი -
უსახელოდ, უმისამართოდ...
ნაწილ-ნაწილ, ანდა ერთბაშად;
დროულად, ან დაგვიანებით
მოდიოდნენ სიტყვები ჩემამდე,-
მაკვირვებდნენ, მახარებდნენ, კიდეც მათბობდნენ
და მჯეროდა - ვიღაცას ვუყვარდი!..

ალბათ ძალიან მსურდა ჩემთვის მე ის სიტყვები;
ალბათ ძალიან მინდოდა, რომ გამხარებოდა
და ის სითბოც მჭირდებოდა, როგორც ჰაერი,
და ამ დიდი სურვილის ძალით
ვიზიდავდი მე იმ სიტყვებს,
იმ სიხარულს და იმ სითბოსაც.
ნუთუ მართლა არ იცოდი ჩემი სახელი?
ერთხელაც არ წერებია შენს ძვირფას გზავნილს
არც სახელი, არც მისამართი.

...და მე ვფიქრობ უნებლიე დანაშაულზე,
რომ ის სიტყვები,
იქნებ სულაც სხვისთვის იყო გამოგზავნილი? -
უსახელოდ, უმისამართოდ;
სხვისთვის იყო... მივიტაცე და მივითვისე,
და სხვას წავართვი ის სითბო და ის გაოცება...

უხერხულობას ვგრძნობ და თითქოს მრცხვენია კიდეც.
მრცხვენია, მაგრამ თავსაც ვიმართლებ:
რომ ის სიტყვები - უსახელო, უმისამართო -
ალბათ იმ სხვაზე მეტად მე მსურდა,
უფრო მეტად მე მჭირდებოდა...

ალბათ იმ სხვაზე მეტად მე მიყვარდი!..

უკანასკნელი ნაპირი

უცნაური ოდისეა

I.
კატერინ,
თურმე მე იმ დროს დამიწყია ლექსების წერა,
როცა შენ მხოლოდ ერთი წლის იყავი!..
თურმე ჩემი სიყვარული
მაშინ მხოლოდ იდგამდა ფეხს
და საყვარლად დაბაჯბაჯებდა;
მაშინ ამბობდა პირველ სიტყვებს,
როცა მე სიტყვებს სხვისთვის ვეძებდი...

კატერინ, მაშინ რა ვიცოდი,
რას წარმოვიდგენდი,
თუ ამდენი დრო
და ამხელა გზა მედო შენამდე;
რომ სწორედ შენკენ სვლას ვიწყებდი,
როცა სიყვარულს სხვას ვეფიცებოდი;
რომ ამდენი რამ უნდა გამომევლო
და ამდენი ვინმე უნდა დამეკარგა,
შენ რომ მეპოვნე.

რა ვიცოდი, რომ შენ ჯერ უნდა გაზრდილიყავი
და მშვენიერ სხეულში შენი
გული უნდა გამოგეძერწა.
გული, რომელიც თურმე ოდესმე
ჩემს სიტყვასაც გაიგებდა
და ჩემს გამო შეიძვროდა-შეტოკდებოდა.

II.
კატერინ,
მე ძველისძველი ხომალდი ვარ -
იალქნიანი, ქარიანი, ქარს აყოლილი,
იმავ ქართან შეჭიდებული,
ღელვაში მოხვედრილი
და გზააბნეული.
ძველი ხომალდი,
რომელსაც ქარი და ტალღები
აქეთ-იქით ახეთქებდნენ, ატორტმანებდნენ
და ის მაინც უძლებდა და წინ მიიწევდა
ღია ზღვაშიც, არქიპელაგშიც.

მრავალ ნაპირს მივადექი სულმოსათქმელად,
ღუზაც ჩავუშვი,
მაგრამ არა - ვერსად ვპოვე ნავსაყუდელი! –
მე ყველასთვის უცხო აღმოვჩნდი
და არავინ არ მიმიკარა...

იქნებ ყველა სხვაც შენ იყავი
და მთელი გზა მე სიტყვა-სიტყვა
და ფურცელ-ფურცელ გაგროვებდი?..
იქნებ... კატერინ.
დრო კი გავიდა...
მე გამოვცდი იმ კუნძულებს,
რიფებს შორის გამოვაღწიე;
ქარიც ჩადგა, ღელვაც მიწყნარდა,
მაგრამ მე რა?-
დაფხრეწილი მაქვს იალქნები,
ანძაც - უკვე გადამსხვრეული,
ფერდები - შელეწილი
და მინდობილი ვარ ბედსა და დინებას.

III.
შორს მაინც ჩანს ერთი ნაპირი...
უკანასკნელი ნაპირი, კატერინ
და ეს ნაპირი შენ ხარ, ძვირფასო!..
შენკენ მოვყავარ ახლა დინებას.
ჰო, მოვყავარ - შენ მელოდები.
თურმე შენ ხარ, ვისკენაც მე ამდენი ხანი
ვისწრაფვოდი და მოვდიოდი...

კატერინ, მოვალ...
გეხვეწები - გამომეგებე,
დამიდასტურე - ნამდვილად შენ ხარ,
შენ ხარ ის, ვინც მე გამამართლებს;
შემომეგებე და მითხარ: „- მე ვარ!“
შენს თბილ გულთან მიმიხუტე,
შენს თბილ კალთაში ჩამადებინე ჩემი უკვე ჭაღარა თავი,
მომეფერე და მათქმევინე:
„ - ვიყავ. მიყვარდა...
მიყვარდა და მართალი ვიყავი.“

IV.
……………………………………………..
……………………………………………
…………………………………………….
……………………………………………
კატერინ...

მოქცევა

დიდი ხანია, რაც აქა ვარ -
ამ ადგილას, ამ ზღვის ნაპირზე...

დავდიოდი, ვუსტვენდი და კენჭებს ვისროდი;
მერე ვიჯექი,
წერილებს ვწერდი, ბოთლში ვდებდი,
წერილიან ბოთლებს კი
ზღვის ტალღებს ვატანდი.

ვყრიდი ხურდა ფულს
და ათასგვარ სურვილსაც ვუთქვამდი.

ყველაფერი წაიღეს ტალღებმა,
ყველაფერი წყალმა წაიღო.

ახლა უკვე მოქცევა იწყება -
უკან ბრუნდებიან ტალღები.
რას გამორიყავ, ჩემთვის, ზღვაო -
შენი ტალღები რას დამიბრუნებენ?

ცარიელ ნიჟარებს?
თუ წერილებს,
გაუხსნელს და წაუკითხავებს
და ნამსხვრევებს ნაოცნებარ ხომალდებისას?..

ან, იქნებ, სულაც ჩემსავე ცხედარს -
წყალმცენარეებ ჩაწნულ-ჩახლართულს
თმებსა და თითებში?..

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“