* * *
ჩემო უუფლებო ტკივილო,
შხამიან ღამეში გამომღვიძებელო -
მკვეთრად, ბიძგით, მოულოდნელად,
როცა იღვიძებ და არ იცი, რომ გღვიძავს.
როცა გღვიძავს და არ იცი, სად ხარ,
როცა სიბნელეში ხარ და არ იცი, ცოცხალი ხარ თუ არა,
როცა ცოცხალი ხარ
და გტკივა რაღაც სიბნელეში, ღვიძილში, სიცოცხლეში
და გელანდება სიცარიელე -
სახელო, უდროო და უსხეულო მოლანდებები
და გტკივა, გტკივა სიბნელეში, ღვიძილში, სიცოცხლეში
და გტკივა, გტკივა სიცარიელეში, დუმილში, გარინდებაში...
შენ ხარ ეს, ჩემო უუფლებო ტკივილო,
შენზე ფიქრიც კი ცოდვაა და მე რა მოგიხერხო?
სხვა სახელი დაგარქვა?
ვთქვა: არ მტკივიხარ-მეთქი?
მაგრამ მე ხომ ვიცი, რომ შენ - შენ ხარ.
შენც იცი ჩემზე ყველაფერი.
ამიტომ ვზივარ მერე ჩაბნელებულ სამზარეულოში
და ვეწევი სიგარეტს
და გავიყურები სიცარიელეში დაცლილი, გაოგნებული, ჩაბნელებული თვალებით.
თვალები სიბნელეში დუმან.
თვალები არაფერს ამბობენ სიცარიელეში.
თვალები არ არიან თვალები სიბნელეში, სიცარიელეში, სიცარიელეში.
არც მე ვარ მე.
და არის სიგარეტი.
და არის სამზარეულო.
მერე სამზარეულოა მარტო.
და ვდევარ, ვდევარ სკამზე
და გავიყურები სიცარიელეში
და ვირეკლავ სიცარიელეს
და არ ვჩანვარ სიცარიელეში
და არ იცის არავინ დედამიწაზე,
რომ ჩააქრო კაცმა სიგარეტი
და დაცლილი, გაოგნებული, ჩაბნელებული თვალები გამოუხურა დედამიწას.
ო, ასე კინოში ხდება მხოლოდ:
ზის მარტო ადამიანი
და შეჰყურებს იმას სუყველა...
ან კი რად მინდა თქვენი შემოხედვა?
სიბრალულისთვის?
ჰა-ჰა-ჰა!
როგორ გაიგებს ადამიანი ადამიანის სიმარტოვეს?
როგორ გაიგებს ტკივილს ტკივილი?
თვალი თვალს როგორ დაინახავს სიბნელეში?
თითები იპოვნიან კედლებს
და კედლები იქნება ცივი, ნესტიანი...
და იქნება სამზარეულო.
და იქნება მოწეული სიგარეტი.
და დავლევ მერე მეც ანალგინს
და დავრჩები კიდევ ცოტა ხანს სამზარეულოში.
შენც კი აღარ შემაწუხებ, ტკივილო, ისე ვიქნები დაღლილი.
ვიდები, ვიდები სკამზე
და შემდეგ ფეხაკრეფით შევწვები ლოგინში.
და მოვიკუნტები,
წავიხურავ საბანს თვალებზე,
თვალებს დავუხუჭავ სამყაროს...
და აღარ მომინდება დღის გათენება,
რადგანაც დღეში იქ შენ ხარ.
ასე ვიყო, ასე, ასე, ასე:
მოკუნტული.
თვალდახუჭული.
დავიწყებული.
* * *
სანამ გავქრები - ღამის პეპელა -
სანამ მცხუნვარე ცეცხლს შევეხლები,
რა იქნებოდა წამით მეხილა
ცა - გადახსნილი ღვთიურ შეხებით.
ცის ქვეშ ქალაქი - თეთრი და მშვიდი,
გაბრწყინებული უცხო ნათელით,
წმინდა და სუფთა - თოთო ბავშვივით
და ჯერაც სახელდაუნათლელი.
ო, ღმერთო, როგორ მინდოდა მალე,
სანამ ატყდება ქაჯთა მარულა,
სანამდე ფრთების ფაქიზი კვალი
კვლავ ბნელ ჰაერში არ შემალულა,
რომ მეთქვა, აი, ახალი მხარე,
შავი მითები სადაც ქრებიან,
თრთოლვანარევი მისი სიმყარე
ასრულებული ოცნებებია;
რომ მზის დღეობა წამით მეხილა,
ის წამი მეგრძნო ღვთიურ არსებით,
სანამ გავქრები - ღამის პეპელა -
სანამ მხურვალე ალს შევასკდები.
ეგოისტის ერთ-ერთი მე-ს აღსარება
მე მომწონს, როცა ჩემს მე-ზე გესაუბრებით.
მე ვაფასებ, როცა პატივს სცემთ ჩემს მე-ს ან, კიდევ უკეთესი -
როცა მას ემსახურებით.
მე მიყვარს, როცა თქვენც გიყვართ ჩემი მე.
მე კმაყოფილი ვარ, რომ ასეთი კარგი ჩემი მე მყავს.
ო, ჩემი მე ბედნიერი კაცია!
მე ასეც ვეუბნები ხოლმე მას, როცა ხასიათზე ვარ:
შენ ნამდვილად ბედნიერი კაცი ხარ-მეთქი...
და ჩემი მე მართლაც ბედნიერია.
იგი ბედნიერია,
რადგან, ჯერ ერთი, ჩემი მე-ა და არა შენი შენ ან სხვისი სხვა;
იგი ბედნიერია,
რადგან ის თქვენს დასანახად არის შექმნილი
და ამიტომ მუდამდღე სცენაზეა და თქვენს ტაშისცემას ელოდება;
იგი ბედნიერია,
რადგან სამყაროს ცენტრში დგას,
ხოლო მის გარშემო პლანეტები და ადამიანები ტრიალებენ;
იგი ბედნიერია,
რადგან თავი შეუმცდარი ჰგონია
და მისი სიმართლე - ამქვეყნად ერთადერთი სიმართლეა;
იგი ბედნიერია,
რადგან ყოველთვის იცის, რას იფიქრებს, როცა შეიტყობს ამას თუ იმას,
რას იტყვის, როცა შეემთხვევა ესა თუ ის,
რას გააკეთებს, როცა უნდა გააკეთოს, რასაც მისგან მოელიან;
იგი ბედნიერია,
რადგან უფრო ფიქრობს, ვიდრე აკეთებს,
უფრო ლაპარაკობს, ვიდრე ფიქრობს
და რასაც ლაპარაკობს, იმას არასოდეს არ აკეთებს;
იგი ბედნიერია,
რადგან არ შეუძლია, არ იყოს ბედნიერი
და ბედნიერია მაშინაც კი, როცა ამბობს - ყველაზე უბედური ვარო,
რადგან, როცა ამას ამბობს, მაშინ არის იგი ყველაზე ბედნიერი,
ისეთი ბედნიერი,
რომ თვალები (ჩემი თვალები) ბედნიერებისგან უციმციმებს;
იგი ბედნიერია,
რადგან მას არ აწუხებს ღამეებში შეგრძნობილი უსუსურობა,
არც მახსოვრობის ჯიუტი შეხსენება, რომ მტვერი ხარ
და სხვა არაფერი,
არც ეს უბადრუკი, გულისამრევი ცოდვები
და სინდისის ასევე უბადრუკი და გულისამრევი გაპასუხება,
არც საკუთარი სიბინძურისა და უწმინდურების გაფანტული ნაწილაკები -
სიზმრებში კოშმარებად შემკვრივებული,
არც შვება -
იმავე სიზმრებში წამიერად მოლანდებული და სიზმრებშივე მიუწვდომელი,
არც დილისთვის მოგროვებული შხამი,
რომელიც უნდა ანთხიო მთელი დღე, სანამ ღამისთვის არ დაიცლები,
არც ეჭვები ღმერთზე და სამყაროზე,
არც სიცოცხლე, არც არარსებობა, არც სიმარტოვე;
იგი ბედნიერია,
რადგან მან საერთოდ არ იცის, რას ნიშნავს სიტყვა მარტოობა,
რადგანაც როცა მარტოა, მაშინ ის, უბრალოდ, არ არსებობს;
იგი ბედნიერია,
რადგან მას არ სჭირდება გადაწყვეტილებების მიღება;
იგი ბედნიერია,
რადგან ვერ ხედავს, როგორ იმსხვრევიან ეს გადაწყვეტილებები
და როგორ სრულდება ის,
რაც უშენოდაც იყო გადაწყვეტილი შენს დაბადებამდე;
იგი ბედნიერია,
რადგან მას არ სჭირდება თავის მოტყუება,
რომ, მართალია, ახლა დამარცხდა,
მაგრამ მერე უსიკვდილოდ გაიმარჯვებს;
იგი ბედნიერია,
რადგანაც, ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, ამქვეყნად არსებობს
და, რაც მთავარია, იგი ბედნიერია,
რადგან არ იცის, რომ აღარ იარსებებს,
რომ მე ერთხელაც სწორედ მას მივუგდებ საჯიჯგნად ქვეყნიერებას
და, დაე, ჯიჯგნეთ იგი,
როგორც სვავები ჯიჯგნიან მძორს
ან როგორც ადამიანები ჯიჯგნით ერთმანეთს,
მე კი ახალ ჩემს მე-ს შევეფარები და მას შევიყვარებ
და იმდენს გესაუბრებით მასზე, რომ თქვენც შეგაყვარებთ
და გაიძულებთ, ახლა იმას მოემსახუროთ.
* * *
ნისლში შევიდნენ ბავშვები სათამაშოდ.
ბავშვებმა ნისლში ერთმანეთს მიაცალეს პლასტმასის ავტომატები.
უფროსებს გაახსენდათ,
რომ მარტონი დარჩნენ დედამიწაზე.
ამიტომ მშვიდად მიირთვეს ნივრით შეზავებული ცხელ-ცხელი სურვილები.
ვიღაც ლანდმა სარკიდან შემოიხედა ოთახებში.
ერთ-ერთი ბავშვი ნისლში ჩარჩა, ტყვიით დაჭრილი.
მთელი ღამე ტიროდა ის საბრალო
და მისი ტირილი
დამაშვრალ ადამიანებს სიზმრებს უფრთხობდა.
* * *
სახიფათო სიტყვების ზღვარზე -
როგორც უფსკრულზე გაბმულ ხის ხიდზე -
მე გადავდივარ
და გადამაქვს ნებისყოფა, შიში, სურვილი
და ხის ჭრიალში შეღვიძებული მომავალი -
მისი ცივი და ულმობელი ალტერნატივა:
ან იმ მეორე სანაპიროს ჩვეული ლანდი
და ცოდვილი სიმყარე ფეხქვეშ,
ანდა გაფრენა უფსკრულისკენ
და დაღუპვა სიტყვებიდან ამოჩრილ ქვებზე.
ჩაი ზამთრის ღამეში
მოგონებების ჩაისა ვსვამ,
შავ, მწკლარტე ჩაის
და დათრგუნული ტკივილების შაქარით
ვატკბობ.
და მათბობს ჩაი ზამთრის ღამეში.
და ეს ღამეც იმ ღამესა ჰგავს...
ოღონდ მაშინ მე სხვა ვიყავი.
არა, კარგი არა.
არც უკეთესი.
უბრალოდ, სხვანაირი ვიყავი, სხვანაირი
და მე მომწონდა ისე ყოფნა,
როგორც ვიყავი.
ახლა თავი მძულს.
და თქვენაც მძულხართ,
ზამთრის ღამეებო, ზამთრის ღამეებო,
გასათენებელო ღამეებო,
დამვიწყებელო ღამეებო...
საით წავიდა ის ჯუანშერი?..
ალბათ ჩალღვა ის ჩემს შიგნითვე,
ისე ჩალღვა,
როგორც შაქარი ლღვება ჩაიში
ან როგორც დროში ლღვება ტკივილი -
შეუმჩნევლად,
თანდათანობით
და მე დროიდან მარტო სახელი გამოვიტანე...
ან ნაწილ-ნაწილ შეიტოვა ყველა ეკალმა,
ყველა მავთულხლართს სუვენირად თითო-თითო ნაფლეთი შეხვდა
და ყველა ცოდვამ ნაჭერ-ნაჭერ მიუგდო სინდისს
და ჯიჯგნა იმან შეუბრალებლად
და ყველა სარკემ თითო მზერა მიისაკუთრა,
თითო ღიმილი -
ხან უზრუნველი,
ხან მწუხარე,
ხანაც გაკვირვებული...
ახლა სარკეში თავს ვეღარა ვცნობ.
ჰო, მე ვარ, მე ვარ
და ეს თითებიც ჩემს ტანს ეკუთვნის,
რომ გავიშვირე ახლა
და სარკეს რომ შევახე...
ოღონდ მაინც სხვა ჩანს სარკეში:
სხვა, სხვა, სხვა, სხვა შებუდებულა ამ ჩემს სახელში,
ამ ჩემს თვალებში,
ამ ჩემს სხეულში...
არა,
სხვა ის იყო, ის ჯუანშერი,
თორემ, მე ვიცი, ნახშირი ვარ - მკვდარი ნაკვერჩხალი
და ჩემგან ცეცხლიც აღარ აინთება,
რაც არ უნდა მიბეროთ სული
ზამთრის ღამეებში, ზამთრის ღამეებში,
გასათენებელ ღამეებში,
დამვიწყებელ ღამეებში, ჩემო შეცივებულო ტკივილებო.
ჩემო საბრალო ტკივილებო,
მე მოგატყუეთ თქვენ
და დროს შეგატოვეთ
და მეც ჩემს სახელს ამოვეფარე
და წავედი, წავედი, გამოვიპარე...
ახლა, ხომ ხედავთ, ჩაის ვატკბობ თქვენით,
მოგონებების ჩაისა ვსვამ ზამთრის ღამეში
და მათბობს ჩაი
და გულ-გვამს მიმღვრევს...
მაინც მწკლარტეა, ეს ოხერი
და შავი, შავი...
და მინდა დავთვრე...
არაყი მინდა, არაყი, არაყი, არაყი,
არაყი მინდა - აკანკალებული თითებით გადასაკრავი,
არაყი მინდა - ყელის ჩამწვავი,
ყველაფრის შიგნით ჩამტანი,
შიგნით ჩამფხრეწი,
ჩამაბრუნებელი...
ო, რას გავილეშებოდი, ღმერთო ჩემო...
ზამთრის ღამეში, ზამთრის ღამეში,
გასათენებელ ღამეში,
დამვიწყებელ ღამეში დაგილევიათ მარტოს არაყი?
მე კი დავლევდი...
და გამოვიდოდი გარეთ
და ვიყვირებდი, ვიყვირებდი, ვიღრიალებდი:
ჯუანშერ, სად ხარ?!
ჯუანშერ-მეთქი, - ვიყვირებდი, -
სად დაიკარგე
და გაგინებდით ყველას ბინძური სიტყვებით
და გეტყოდით ყველაფერს,
რასაც თქენზე ვფიქრობ, სიბინძურეში მაცხოვრებლებო...
და მოვეკალი თუნდაც მერე
პირველსავე შემხვედრ თავმოყვარე მოქალაქეს
ან მოქალაქეთა ჯგუფს:
დავეცემოდი გაყინულ თოვლზე
და გასაყინი თითებით
მოვფხოჭნიდი გაყინულ ასფალტს...
მაგრამ მე ხომ ის აღარა ვარ...
სახელსამოფარებული, სახელსამოფარებული გამოვეპარე
ჩემს დაპირებებს
და მოვედი თქვენთან
და თქვენნაირი გავხდი მეც -
დაბანილი ინტელიგენტი,
სისხლით, სისხლით, სისხლით დაბანილი,
ცოდვით გასპეტაკებული,
მატყუარა სარკეში არეკლილი...
და ვსვამ ჩაის, არყის მაგივრად,
მოგონებების ჩაისა ვსვამ ზამთრის ღამეში,
შავ, მწკლარტე ჩაის
და ზედაც კიდევ
გასაძლები მოლოდინის ნამცხვარს ვაყოლებ.
© “არილი”
tikaraZe tikaraZe da ara tikariZe
ReplyDelete