მაკა ლდოკონენი

დიდი ბავშვებისთვის

(საახალწლო საკითხავი)

ეჭვი ყოველთვის მეპარებოდა, მაგრამ ისე ბუნებრივად ხდებოდა ყველაფერი,
ვერ ვბედავდი, ხმამაღლა მეთქვა, თოვლის ბაბუ არ არსებობსთქო.
ჩემს პატარა დას გავენდე, მას კი ჩვენი დედიკოსავით დიდი თვალები გაუხდა
და მკაცრად მიიდო თითი ტუჩებზე.


გამოცანა

დედა ნაძვის ხის მორთვითაა გართული, ჩვენ ახალ სათამაშოებს ვათვალიერებთ - ყოველ წელს სხვადასხვაგვარი ნაძვის ხე გვაქვს: თეთრი მხოლოდ ლურჯი ბურთულებითაა; თუ მწვანეა, მაშინ წითელი სათამაშოებითა და ბაფთებითაა მორთული; ხანაც ოქროსფერი - ზღაპრული არსებებით, ან კი ვერცხლისფერი წვიმებითა და ვარსკვლავებით დამშვენებული... მოკლედ, დედა როგორსაც გადაწყვეტს. ამ დღეს დედა ისეთი ბედნიერი, ხალისიანი და ჩვენხელაა...

ზევით ცამა მოიღრუბლა,
მ ო ი ს კ ი ლ ი კ ი მ ა ჟ უ რ ა...
ქვევით მელამ კუდი ჩაჰყო,
ჩ ა ი ს კ ი ლ ი კ ი მ ა ჟ უ რ ა...

- გამოიცანით, რა არის? - გვეკითხება და გვიღიმის.
ჩემი უმცროსი და ხელებს შლის, მამას ანიშნებს, პასუხი ხომ არ იციო? მამა მხრებს იჩეჩავს, ვერაფრით დაგეხმარებიო.
მამას და დედას უყვართ უცნაური სიტყვების, გამოთქმებისა თუ ამბების შეთხზვა. "თავიანთ ენაზე" საუბრობენ ხოლმე და ჩვენც იშვიათად მოგვმართავენ საკუთარი სახელებით.
ახლაც, ვეჭვობ, დედამ მოიგონა ეს გამოცანა და თავს არ ვიწუხებ პასუხზე ფიქრით.

მე

მე მაფიქრებს, საიდან მოვა თოვლის ბაბუ წელს? გულის უფრო გულში კი, სულ-სულ ჩუმ-ჩუმად ვჩურჩულებ: "ნეტავ ამჯერად რას მოიგონებს დედა?"
ვცდილობ, აღვიდგინო შარშანდელი ახალი წლის ღამე, მსურს დავრწმუნდე, მართლა დავინახე თუ არა თოვლის ბაბუს მარხილი ცაში - არა და, თითქოს, დავინახე!


შარშან

12 საათი შესრულდა, მაგრამ არც კარზე "დაგვიკაკუნა ვიღაცამ," არც ტელეფონზე "დაგვირეკა" და არც აივანზე "ამოგვიგდო" საჩუქრებით სავსე ხურჯინი. ვცდილობდი დედის მზერა დამეჭირა, გულში ვეკითხებოდი: სადაა თოვლის ბაბუ, ხომ არ იცითქო? გულის უფრო გულში კი, სულ-სულ ჩუმ-ჩუმად ვჩურჩულებდი: ხომ არ დაგავიწყდა ჩვენთვის საჩუქრების ყიდვათქო? დედა კი, ვითომც აქ არაფერი, მიმოდიოდა, გვილოცავდა, თვალებით მამას ეკეკლუცებოდა.
"ჩემი ბრალია, რომ არ მჯეროდა..." - ის იყო გავიფიქრე და დედამ ფანჯარასთან მიირბინა: შეხედეთ, თოვლის ბაბუს მარხილიო! სანამ ჩვენ ფანჯრებს მივცვივდებოდით, მანსარდაში შეფრინდაო! - დაიყვირა და კიბეებისკენ გაიქცა.
მე კი... მე მოვასწარი ცალი თვალი შემევლო თოვლის ბაბუს მარხილისთვის... და დედას დავედევნე.
მანსარდაში ორი ჭრელა-ჭრულა ტომარა დაგვხვდა.
- როგორ ვერ მივუსწარით, - გულდაწყვეტილი ამბობდა დედა. მერე თვალები გაუფართოვდა, მის მზერას გავაყოლე თვალი და ფანჯარაზე თოვლის ბაბუს ქუდი დავინახე.
- დარჩა... მაგას რა ვუთხარი! - შეწუხდა დედა.
- ალბათ რასაც ვნატრობთ, თოვლის ბაბუ ყველაფერს იწერს, - ვუხსნიდი ჩემს დას დაბეჯითებით, როდესაც საჩუქრებს ვათვალიერებდით.
"ყოჩაღ დედა!" - ვიძახდი სულ-სულ ჩუმ-ჩუმად, გულის უფრო გულში.


წელს


- იცი, დედა, აბუკამ თქვა, არ არსებობს თოვლის ბაბუაო, - განაცხადა ქეთამ, გამოცანის პასუხი რომ ვეღარ მოიფიქრა.
- ვისაც არ სჯერა, მისთვის მართლაც არ არსებობს...
- როგორ არ მჯერა, იტყუება! - შევშინდი და მამლის ბოლოსავით ჭრელა-ჭრულა ნაძვის ხეს მივაშტერდი.
- მე კი მჯერა და ველოდები კიდეც იმას, რაც ყველაზე ძალან ვინატრე. ხომ მომიტანს? - ღიმილით ეკითხება მამას დედა.
- რა თქმა უნდა! დედიკო წელს საუკეთესო ბავშვი იყო და საჩუქარიც საუკეთესო დაიმსახურა, - იღიმის ახლა მამა და დედას გულში იხუტებს.
- გამოცანის პასუხს ველი, გამოცანის! - დედა ზურგსუკან მალავს ნაძვის ხეზე ჩამოსაკიდად გამზადებულ ნაირფერ მამლაყინწას და კისკისებს.
- მამიკო, შენ? - მამას ზურგზე უკაკუნებს მუშტად შეკრულ ხელს ჩემი დაიკო.
- ხომ გითხარი ქეთათო, პასუხი არც მე ვიცი, - მამა ქეთას წინ ცუცქდება.
- საჩუქარზე გეკითხები. შენც მოგიტანს თოვლის ბაბუ საჩუქარს?
- ოოო... არ ვიცი. თუ დედამ კარგი სარეკომენდაციო წერილი გაუგზავნა, მომიტანს!
ქეთასთვის "სარეკომენდაციო წერილი" დედას გამოცანასავით ჟღერს. სამაგიეროდ მე მიძლიერებს ეჭვს მამას სიტყვები და გულის უფრო გულში, სულ-სულ ჩუმ-ჩუმად, ისე, რომ ქვეყნად არავინ გაიგოს, ვცდილობ დავიჯერო, რომ ახალი წლის ღამეს თოვლის ბაბუს მოაქვს საჩუქრები, ვფრთხილობ, არასწორი ფიქრით რამე არ გავაფუჭო.


ქეთ(ათო)


- დედა, გამოცანას როგორ გამოვიცნობ, როცა ეგ სიტყვები არ ვიცი რას ნიშნავს? - იბუტება ქეთა.
- პასუხი მარტო დედამ იცის, გამოცანა თვითონ მოიგონა და იმიტომ! - გვერდით ვუდგები დას.
- თუ ასე ფიქრობთ, ჩემს "მოგონილ" პასუხსაც ჩემთვის დავიტოვებ!
დამნაშავესავით ვაფარებ თავს ფარდებს და ფანჯარაში ვიცქირები - ცას, მერე ქუჩას ვაკვირდები - იქ იმის გამოჩენას ველი, ვის არსებობაშიც ეჭვი მეპარება, სამაგიეროდ ვხედავ ფანჯრის მინაში არეკლილ ჩვენს ოთახს: დედა სავარცხლით ხელში სავარძელში ჯდება, ქეთა მუხლებზე ლოყას ადებს, დედა მის თმას მუხლებზე იფენს და ვარცხნის.
პირდაპირ ვუჯდები - მიყვარს ამ დროს მათი ყურება: დედა არაბულ ლექსებს ყვება, ქეთა თვალებს ხუჭავს, ცდილობს აყვეს სტროფებს ტუჩებით, თუმცა არ გამოსდის, დედა ზოგ ხმოვანს ისე აგრძელებს, თითქოს მღერისო. არაბული ლექსები ქეთას თმასავით ლამაზია, ასე მგონია, დედამ იმდენი არაბული ლექსი მოყვა მისი თმის ვარცხნაში, რომ ქეთას თმის ბოლოები არაბულ ასოებს დაემგვანა.
- ჩემო ლამაზო გოგონა, ხომ არ დაგეძინა? - ეკითხება დედა თვალებმინაბულ ქეთას.
- როგორ იქნება არაბულად ლამაზი გოგო?
- ბინთუნ ჯამიიილათუნ.
- ლამაზი რომელია?
- ლამაზი არაბულად არის ჯამიიილათუნ, ანუ აქლემი.
- აქლემი ლამაზია?!
- ალბათ არაბებს ძალიან მოსწონთ, ლამაზს რომ ეძახიან. შენ რომელ ქართულ სიტყვას შეცვლიდი ლამაზით?
- ნაძვის ხეს! - აღტაცებით ამბობს ქეთა.
არ მომწონს ქეთას პასუხი:
- მე სიტყვა ლამაზს თმას დავარქმევდი!
- მე კი ფისოს - იღიმის მამა. ფისო დედას ზედმეტი სახელია და მე არც მამას პასუხი მომწონს.
- დედა, აბუკას დუდის რატომ ეძახი ხანდახან? - კითხულობს ქეთა.
- აბო დიდხანს ვერ გამოთქვამდა სიტყვა დედას, დუდის მეძახდა. ეს რომ არ დამვიწყნოდა, შევარქვი.
- ნეტავ მეც დუდი დამეძახა შენთვის, ახლა დუდი მერქმეოდა და არა ქეთათო, ქუთათო ან ათათო და ეგეთები. არცერთი არ მომწონს, - ქეთას თვალებზე ცრემლი ადგება.
- ქეთევან, როგორ გიხდება ახალი ვერცხნილობა! მოდი, ჩემო ლამაზო, ბინთათუნ ჯამალათუნ, თუ როგორ ამბობთ? - მამას ხელში აჰყავს ქეთა და სარკისკენ მიემართება.
- შეხედეთ, ქეთა... არა, უკაცრავად!.. შეხედეთ, ქეთევანი უკვე დიდი გოგოა და დროა საკუთარი სახელი დავუძახოთ! მე პირობას ვდებ, რომ ახალი წლიდან დავივიწყებ ყოველგვარ ქათუნ-ქუთუთ-ქათათუნებსა და ასე შემდეგ!
- მართლა? - თვალები უდიდდება ქეთას, თან საკუთარ თავს თვალს ვერ აშორებს სარკეში.
- აბა რა, ჩემო ქათათო!
- აი, მამა!.. ისევ დამიძახე!
- ჯერ ხომ ახალი წელი არ დამდგარა! ამიტომ რამდენიმე საათით ისევ ჩემი ქათათო ხარ, მერე კი ეჰ... მერე ჯობს არ იცოდე რა მოხდება, - მამა ქეთას ძირს სვამს და სავარძლისკენ მიემართება დაღონებული.
- რა, მოხდება? მითხარი!
- ეს ძალიან სევდიანი ზღაპარია. ახალ წელს კი სევდიან ამბებს არ ყვებიან.
- ახალი წელი ჯერ რომ არ დამდგარა!
- ... მართალია! მაშინ მოგიყვებით.
მე და ქეთა სავარძლებში ვსხდებით, დედა გაკვირვებული შესცქერის მამას - ის კი არაბული ზღაპარივით იწყებს:



დავიწყებული ზედმეტი სახელების ამბავს


და როდესაც პატარა ქუცმაც-ცუნცულა გოგონები ქალიშვილდებიან, ხოლო აგურიქვადარკინა ბიჭები ყმაწვილკაცდებიან, დგება დრო, მათ დიდი ადამიანებივით მივმართოთ - ფუმფუს-ქუსქუს-თანთუების გარეშე! იმ დღეს, როდესაც მშობლები და შვილები ამ გადაწყვეტილებას მიიღებენ, პირობას დებენ, რომ სამუდამოდ დაივიწყებენ ზედმეტ სახელებს!
და ზედმეტი სახელები ამის გამო ისე მოიწყენენ, როგორც არავის არასდროს და არსად მოუწყენია, ისე დაღონდებიან, როგორც არავინ არასდროს და არსად დაღონებულა, ისე იტირებენ, როგორც შემოდგომის ღრუბლები, როგორც ბოსტნიდან გაძევებული ბაჭიები, როგორც ფუღუროდარბეული ციყვები, მაგრამ მაინც ვერ მოულბობენ გულს თავის ძველ პატრონს.
და როდესაც უკანასკნელ იმედსაც დაკარგავენ, ღაპაღუპის გაჩერებაზე გაემართებიან, სადაც დიიიდი აგადუდუდუმანქანა ჩამოივლის, ზედმეტი სახელების მდუღარე ცრემლებს ბენზინის მაგივრად ჩაისხამს და ზღაპართა დასასრულისკენ აიღებს გეზს.
ეჰჰჰ!
და ზედმეტი სახელები ჩასხდეეებიან, და ზედმეტი სახელები გააასწევენ, და ზედმეტ სახელებს არავინ, არასდროს და არსად გაიხსენებს!
და ზღაპარიც დასრულდება:



ჭირი იქააა . . .
რას იტყვით, იქა ჭირი?
არა?
კარგით, მაშიიინ . . .
აქა ლხინი . . .


არ(სებობს)?


კარზე კაკუნი გაისმა. მამამ ზღაპარი შეწყვიტა. ქეთამ სევდიანი თვალებით ახედა დედას:
- მართლა დიდი ვარ?
- ძალიან დიდი ხარ, ძვირფასო! შეხედე, შენი წლები ერთი ხელის თითებზე აღარ გეტევა!
ქეთამ ხუთი თითი გაშალა, მერე მეორე ხელის ორი თითი მიატყუპა მათ და კმაყოფილი თვალებით მამას დაანახა.
მამა მეზობელს, ბარათაძიას შემოუძღვა ოთახში. შესთავაზა ძველი წელი დავლოცოთო, მაგრამ ბარათაძია აღელვებული ჩანდა - ჩემდა გასაკვირად ისიც თოვლის ბაბუას გამო:
- ჯერ გამარკვიეთ, ამ ოჯახში როგორ არის საქმე, თოვლის ბაბუების ჯერათ?
- დიიიახ! - ერთხმად ვუპასუხეთ. სტუმარი შეცბა, აშკარად სხვა პასუხის მოსმენა სურდა.
- ოოო!.. იმათი არ იყოს, თქვენცა გყოლიათ, აი... თოვლის ბაბუები!
და მეორე მეზობლის ამბავი მოგვითხრო:
- ცუდად არის საქმე ჩვენი ძმის ოჯახში: პატარა ჯარჯი სამი საათია სავარძელში ზის გაუნძრევლად და თოვლის ბაბუს ელოდება. ამ ლოდინში ავი ფიქრი აეკვიატა, ვაი თუ, თოვლის ბაბუს გზა აებნეს და ვერ მოაგნოს ჩემს სახლსო, ნერვიულობაში ლოყები გაუწითლდა, სიცხე გაუზომეს და ოცდათვრამეტი ჰქონდა!
- მერე ვერ მიცეს საჩუქარი ცოტა ადრე ბავშვს? - აღელდა მამა და გაიყიდა კიდეც.
- საჩუქარიო?.. საჩუქარი კი არა, სიცხის დამწევი მისცეს, აჰა შენ პანადოლი, ჯარჯუკა, და ცოტა კიდევ მოიცადეო, მაგიტომა ვარ გადარეული!

ქეთამ შუბლზე დაიდო ხელი, დედამ გადაიკისკისა, მე შემომხედა და განაცხადა:
- თოვლის ბაბუს გზა არასოდეს აერევა, იქ ეს არ იციან?
- არა გენაცვალე, - კბილებში გამოცრა ბარათაძიამ და ძალით გაუღიმა დედას.
- ჰო და ცოტა ხანში დარწმუნდებიან, ჯარჯის კარზე თოვლის ბაბუ რომ დაუკაკუნებს!
- მე პირადად ჩემს ბავშვს ნერვებს არ ვუფუჭებ, საჩუქარს ცხრა საათზე ვაძლევ და არც ძილს ვუტეხავ, თანაც არავითარი თოვლის ბაბუ! იცის რომ მე ვყიდულობ: ამის ოხრობა არ იყოს, მიშრომია, ხელფასი ამიღია, მიყიდია და ვიღაც ვიგინდარას მივაწერო ყველაფერი? არა ძმაო, ასე ყველანი წყნარად ვართ ოჯახში და ზედმეტი ხარჯიც აღარ მიგვდის წამლებში.
- გაიხარე, ძმაო, კარგი კაცი ხარ! - მამა მხარზე ხელს ადებს და ძველ წელს ლოცავენ.

ეჭვები მიზღვავდება, მინდა მეც დავიდო შუბლზე ხელი, მაგრამ არა - დედა ისე ლამაზია, ნაძვის ხეც ლამაზად მოგვირთო, გამოცანაც ლამაზი მოიგონა: მო-ი-სკი-ლი-კი-მა-ჟუ-რა... ჩა-ი-სკი-ლი-კი-მა-ჟუ-რა... რა უცნაური სიტყვებია!
ქეთას ხელს ვკიდებ, საძინებელ ოთახში გამყავს და ვუყვები, როგორ დავინახე თოვლის ბაბუ იმ ორ ახალ წელს, როდესაც ის ძალიან პატარა იყო, წლები ერთი ხელის თითებზე ეტეოდა და 12 საათამდე ვერ ძლებდა.
- მართლა? - უკვირს ქეთას, თან უხარია, რომ ისევ მჯერა თოვლის ბაბუს არსებობისა და კითხვებს მაყრის:
- რა ფერის თვალები აქვს თოვლის ბაბუს? ძალიან დიდი ბაჩები აცვია? ოქროს ქამარი უკეთია? იმ მაზარუზარ ტომარაში როგორ პოულობს ვის რა უნდა მისცეს? თუ თვითონ ხტებიან საჩუქრები? ჯარჯის სიცხე ისევ აქვს ნეტავ? მართლა არ აერევა გზა თოვლის ბაბუს?
- არა, ქეთა, ხომ იცი, დედა არასოდეს იტყუება!
- ბარათაძიას ბავშვთან არ მიდის თოვლის ბაბუ?
- ეგ არ ვიცი. . .
- დედას ვკითხოთ?
- არა! ჯობია დედას მივეხმაროთ, ნათურები ჩავრთოთ ნაძვის ხეზე.

ნათურები მამლის ბოლოსავით ჭრელა-ჭრულა ნაძვის ხეს რიგრიგობით ანათებენ, სხვადასხვა მელოდიას მღერიან. მათ ცქერაში თვალები გვექანცება და იქვე, დივანზე ვწვებით.
- მამას ვეტყვი, წელსაც დამიძახოს ზედმეტი სახელები. სანამ ორი ხელის თითები მეყოფა წლების დასათვლელეად, ჩვენთან დავტოვოთ... კარგი, დუდიბუდი?
- კარგი იქნება ქუთათო, ზედმეტი სახელების გარეშე მოსაწყენია!
- გამოცანა გახსოვს, დუდი? მომიყევი რა...
ქეთას ზურგში ვეხუტები, რამდენჯერმე ვუყვები "დედას გამოგონილ" გამოცანას. ნეტავ რა უნდა იყოს? ვეკითხებით ერთმანეთს და უცნაურ სიტყვებს სიმღერ-სიმღერით გამოვთქვამთ:
მო-ი-სკი-ლი-კი-მა-ჟუ-რა... ჩა-ი-სკი-ლი-კი-მა-ჟუ-რა...
ძილბურანში ვგრძნობ როგორ გვაფარებს დედა პლედს და ჩურჩულით ეუბნება მამას:
- თავიანთ ლოგინებში ჯერ ნუ გადავაწვენთ, თოვლის ბაბუა როცა მოვა, ისეთი ხმაური ატყდება, მაინც გაეღვიძებათ.
ეს სიტყვები გულის უფრო გულში მწვდება და სულ-სულ მიქრობს იმ პატარა ეჭვს, ტკბილად ჩაძინებაში ხელს რომ მიშლის...


მამლაყინწადან მამლაყინწამდე

თითქოს, სიზმარში სიზმარს ვნახულობ, შესაძლოა, სიზმარში მეღვიძება - იმ უცნაურ სიტყვებს კი ისევ გამოვთქვამ სულ-სულ ჩუმ-ჩუმად, გულის უფრო გულში:
მო-ი-სკი-ლი-კი-მა-ჟუ-რა. . . ჩა-ი-სკი-ლი-კი-მა-ჟუ-რა. . .
საბნიდან ვიცქირები: დედა თავის ციცქნა სეკრეტერთან ზის, დაღლილი თვალები აქვს. გვერდით ღამის პერანგში გამოწყობილი პატარა გოგონა უზის, ნახევრადგახელილი თვალებით, გაძეძილი, ხვეული თმებით და ჭრელაჭრულა ქაღალდებში შეფუთულ საჩუქრებს ხსნის.
- ბებო, თოვლის ბაბუმ არ იცის პატარა ბავშვები ცხრა საათზე რომ იძინებენ? - ეკითხება დედაჩემს.
- იცის, როგორ არ იცის.
- თოვლის ბაბუს მოსწონს ის ბავშვები, რომლებიც ცხრა საათზე არ იძინებენ?
- არა, არ მოსწონს.
- მაშინ, რატომ მოდის ჩემთან ასე გვიან?
- მანანიკო, ამდენი ეჭვებით თოვლის ბაბუას დაღლი, გაანაწყენებ და შენთან არამც თუ გვიან ღამით, საერთოდ აღარ მოვა, - ტუქსავს პატარას ცისფერხალათიანი გოგონა, მანანიკოსავით დაუვარცხნელი თმებით, დედაჩემივით გამოუძინებელი თვალებით, ორი ფინჯანი ყავით ხელში.
- ძალიანაც კარგი, თუ არ მოვა! მაინც არ მოაქვს ის, რასაც გულში ჩუმად ვიფიქრებ, მარტო ის ესმის, რასაც ბებოს ან შენ გეუბნები.
დედაჩემი და ცისფერხალათიანი გოგონა ერთმანეთს გამომცდელად აკვირდებიან, ეღიმებათ, ყავას წრუპავენ და მზერა სეკრეტერზე გაშლილ საშობაო მისალოცებზე გადააქვთ.
მისალოცებზე წელს დედამ მატარებლის პატარ-პატარა ვაგონები დახატა, წინ ორთქმავალი მიდის, მის საკვამურზე კი მამლაყინწა შემოსკუპულა.
ჭრელაჭრულა მამლაყინწა ჩვენი ნაძვის ხის წვერზეც მოჩანს.

სიზმარში სიზმარს ვნახულობ თუ სიზმარში მეღვიძება? იქნებ, წინასწარ ვხედავ რა მოხდება თორმეტი წლის შემდეგ? იქნებ თორმეტი წლის წინანდელი მახსოვს გუშინდელი დღესავით?
იმ უცნაურ სიტყვებს კი ისევ გამოვთქვამ სულ-სულ ჩუმ-ჩუმად, გულის უფრო გულში:
მო-ი-სკი-ლი-კი-მა-ჟუ-რა. . . ჩა-ი-სკი-ლი-კი-მა-ჟუ-რა. . .


ოთხი წლის წინ


საახალწლოდ მეგობრები მესტუმრენ - ყველა დაოჯახებული. დედა, როგორც ყოველთვის, ნაძვის ხეს დასტრიალებდა, მამას ეკეკლუცებოდა დიდი თვალებით და, როგორც ქეთამ გამანდო, გული წყდებოდა, "ვინმე საინტერესო გოგონა" რომ არ მოვიპატიჟე სახლში. მამა კი უღიმოდა, "ტყუილად დარდობ დუდიბუდიზეო."
ახალი წლის ღამეს ხმაურით შევხვდით, ის იყო ჩემთვის გავიფიქრე სულ-სულ ჩუმ-ჩუმად, გულის უფრო გულში, ასეთ ხმაურში თოვლის ბაბუ რომც მოსულიყო, ვერ გავიგებდითთქო და დედამ დამიძახა:
- აბო, შენს ოთახში, საწოლის თავთან ჭრელა-ჭრულა ყუთი დავდე, გამოიტანე, ფანტი მოგიმზადეთ, შენს მეგობრებს გავართობ.
ისევ ხმაური ატყდა, გოგონები დედაჩემს გარს შემოეხვივნენ, კოცნიდნენ - ფანტი არასოდეს გვითამაშია, რა კარგია, რამდენი ხნის ოცნებას ავისრულებთო!
ჭრელა-ჭრულა ყუთის ასაღებად რომ დავიხარე, საწოლთან ფეხი წამოვკარი რაღაცას, ჩავცუცქდი - ახალთახალ, ფაფუკ ჩუსტებში მთელი წლის ნანატრი ლეპტოპი დამხვდა.
ჭრელაჭრულა ყუთი სტუმრებთან გამოვიტანე, დედას გადავეცი, ვაკოცე და ხელზე ხელი მოვუჭირე. მან კი ვითომც აქ არაფერიო - ეტყობა, ერჩივნა თოვლის ბაბუას მადლიერი ვყოფილიყავი ახლაც, როცა ჩემი წლების დასათვლელად არც ჩემი და არც ქეთას თითები მყოფნიდა . . .
იმ ჭრელაჭრულა ყუთში, დედას მოხატულ, ფერად-ფერად ბარათებზე საოცარი დავალებები ეწერა - არაბული ზღაპრებივით დამაინტრიგებელი. თითოეულ ფანტს მისსავე პატრონს სამახსოვროდ უტოვებდა დედა. ჩემი მეგობრები ისე მოიხიბლენ ამ უცნაური საჩუქრებით, ისე გახალისდნენ, რომ მხოლოდ მაშინ გამიხსენეს, როდესაც ყუთში ერთი ბარათიღა დარჩა:


"ამ ფანტის პატრონი გავიდეს ქუჩაში!
იქ დაელოდოს პირველ შემხვედრ გოგონას
(თუ გოგოა ბიჭს)...
დააა... აკოცოს."


- კარგი რა, დედა, ახალი წლის ღამეს, თან ამ ყინვაში რომელი გოგო გამოივლის ქუჩაში?
- არ გსურს ჩემი დახატული ფანტი საჩუქრად გერგოს?
კამათს აზრი არ ჰქონდა: ბარათი ულამაზესი გახლდათ, დედაც, ნაძვის ხეც, ქეთას დიდრონი თვალები მევედრებოდნენ, გულს ნუ დაგვწყვიტავო, მამამ თავისი ფანტი დამანახა, მერე გულის ჯიბეში ჩაიდო და მიიხუტა.
სტუმრები აივანზე გაცვივდნენ, ზემოდან მითვალთვალებდნენ. დიდხანს ლოდინი არ დამჭირდა - ქუჩაში ორ გოგონას მოვკარი თვალი, ერთი ცისფერ პალტოსა და ცისფერ ბეწვის ქუდში გამოწყობილიყო, მეორე... მეორე კარგად აღარც მახსოვს.
ცისფერქუდიანი გავაჩერე:
- უნდა გაკოცოთ!
- ?
- ფანტს ვთამაშობთ და ასეთი დავალება შემხვდა…
- მიყვარს ფანტი!.. გამოცანას გეტყვი, თუ გამოიცნობ, მაკოცე.
- გამოცანების არ მეშინია, ამ ქვეყნად ყველა გამოცანის მცოდნე და გამომგონებელი ხომ დედაჩემია!
- მაშინ, ყურადრებით მოისმინე:


ზევით ცამა მოიღრუბლა,
მ ო ი ს კ ი ლ ი კ ი მ ა ჟ უ რ ა . . .
ქვევით მელამ კუდი ჩაჰყო,
ჩ ა ი ს კ ი ლ ი კ ი მ ა ჟ უ რ ა . . .


რა ტყუილად დამიწყვეტია მაშინ გული დედასთვის, - გავიფიქრე და ჩვენი აივნისკენ გავიხედე.
- ნაკარნახევი პასუხი არ ჩაგეთვლება, ზემოთ ნუ იყურები...
- ... არა, არა, უბრალოდ... სიცივეა და ყინავ...
- ყოჩაღ!.. გამოიცანი!.. მართლა სიცივე და ყინვაა ამ გამოცანის პასუხი!
ცისფერპალტოიანი ჰაერში შეხტა, ცისფერი ხელთათმანებით ტაში შემოჰკრა და ლოყა მომიშვირა.
ვაკოცე...


ახლა

ცისფერხალათიანი გოგონა, გამოუძინებელი თვალებით, გაშლილი თმებით ჩემს საწოლს უახლოვდება, მკოცნის, ყავის სურნელი ასდის. თვალებს ვხუჭავ და თვალწინ მიდგება დედას მოხატული ფანტი, რომელსაც სამი წელია სათუთად ვინახავთ მე და ჩემი მეუღლე ჭრელაჭრულა ყუთში.
მანანიკო გამორბის, საჩუქრებს ზურგსუკან მალავს, გამომცდელად მიყურებს და მეკითხება:
- მამა, გამოიცნობ რა დამიტოვა წუხელ თოვლის ბაბუამ?
ჩემს ქალიშვილს მართალია დედაჩემის სახელი ჰქვია, მაგრამ ჩემსავით... არა, ჩემზე მეტად ეპარება ეჭვი თოვლის ბაბუს არსებობაში. თუმცა, ეს ფაქტი არც მის დედიკოს და არც ბებიას აღელვებთ, ისინი განაგრძობენ ზრუნვას სასწაულების მოსახდენად და ზოგჯერ ისე ბუნებრივად გამოსდით ყველაფერი, მეშინია არასწორი ფიქრით რამე არ გავაფუჭო.


2005 წლის იანვარი.
ბაკურიანი.


(c) ”წიგნები - 24 საათი”