ახალი წიგნები – 2010 – დეკემბერი

გრიგოლ რობაქიძე, ჰიტლერი (უცხოელი მწერლის თვალით). გერმანულიდან თარგმნა და კომენტარები დაურთო დალი ფანჯიკიძემ. რედაქტორი ზვიად კვარაცხელია. თბ. “არტანუჯი”, 2010.
ეს წიგნი გრიგოლ რობაქიძის განცდების კრებულია, სადაც ჰეროიკულადაა აღწერილი ფიურერის ცხოვრება და პოლიტიკური გზა. წიგნში დამოწმებული არაერთი სიმბოლო, ხატი თუ მითიური ამბავი მხოლოდ იმ მიზანს ემსახურება, რომმტავარი პერსონაჟი ახლებურად წარმოჩნდეს. ნანახისა და გაგონილის უჩვეულო შერწყმასთან ერთად, მწერალი გვთავაზობს თავის დაკვირვებებს, ხშირად გადამეტებულსაც, მაგრამ საოცარი რწმენითა და დაბეჯითებით. პირადი ფოტოები, საჯარო გამოსვლები, ხალხთან შეხვედრა და ჰიტლერით მოცული ყოველდღიურობა თავს იყრის გრიგოლ რობაქიძის აზროვნებასა და წარმოსახვაში.

სილვია პლათი, ზარხუფი (რომანი), ინგლისურიდან თარგმნა ლელა სამნიაშვილმა, თბ. “ფონდი ტასო”, 2009.
სილვია პლათის “ზარხუფი” ფონდმა ტასომ “ფემინისტური ბიბლიოთეკის” სერიით გამოსცა. თუკი ლელა სამნიაშვილისა და სხვათა მიერ ტარგმნილ სილვია პლათის ლკექსებს მკითხველი აქამდე კარგად იცნობდა, გასული წლიდან უკვე პოეტის რომანის წაკითხვაც შეუძლიათ მკითხველებს. ლელა სამნიაშვილის წინასიტყვაობაში ვკითხულობთ: “ამ ავტობიოგრაფიული რომანის ზარხუფი – სიგიჟეა, ესთერის, სილვია პლათის პროტოტიპის, ახალგაზრდა, ნიჭიერ თავზე მოულოდნელად ჩამომხობილი, მისი და გარშემომყოფების, მისი და ცხოვრების გამყოფი, რომლისგანაც თავის დაღწევა სულ მცირე, საკუთარი გონების, ვნებებისა და ნიჭის დაყოლიებასა და სიცოცხლის სურვილზე მათ ჩაჭიდებას მოითხოვს”.

ჟან ჟენე, ნოტრ-დამ-დე-ფლერი (რომანი), ფრანგულიდან თარგმნა გიორგი კახაბერმა. თბ. “დიოგენე”, 2010.
ჟენეს ლიტერატურული შემოქმედება იწყება XX საუკუნის 40-იანი წლებიდან. ამავე პერიოდში იგი დაუახლოვდა ჟან კოქტოსა და ჟან-პოლ სარტრს. ჟ. კოქტო იყო პირველი, რომელმაც აღმოაჩინა ჟან ჟენე, როგორც მწერალი და მას “თანამედროვეობის მნიშვნელოვანი მწერალი” უწოდა. ჟან ჟენეს რომანი ნოტრ-დამ-დე-ფლერი (ყვავილების ღვთისმშობელი) – დაწერილია პატიმრობაში. პოეტურ რომანში, რომელიც მნიშვნელოვანწილად ავტობიოგრაფიულია, აღწერილია პარიზელ მარგინალთა, კრიმინალთა ყოფა-ცხოვრება., დანახული 16 წლის მოზარდის თვალით, რომელიც ქურდობისთვის იყო გასამართლებული. პერსონაჟთა ხასიატები აღებულია რეალური ცხოვრებიდან.

ტენესი უილიამსი, კამინო რიალი (პიესა), ინგლისურიდან თარგმნა მანანა ანთაძემ. თბ. “აგორა”, 2010.
“კამინო რიალი” ტენესი უილიამსის (1911-1983) პოეტურ პიესებს შორის განსაკუთრებული მოვლენაა. ამ სათაურით უილიამსმა 1945 წელს ლექსი დაწერა, 1946-ში პიესაზე დაიწყო მუშაობა, 1948 წელს ერთაქტიანი პიესა შექმნა, რომელიც American Blues-ში დაიბეჭდა და რომელსაც ელია კაზანი თავის Actors Studio-სთვის აიღო, როგორც სატრენაჟო მასალა მსახიობებთან სამუშაოდ. “კამინო რიალი” თავისი დროის უგამორჩეულესი დრამატურგის ყველაზე სუსტ პიესად მოინათლა, დღეს კი “ამერიკის უდიდესი დრამატურგის ყველაზე მნიშვნელოვან პიესად” ითვლება.

ფილიპ პულმანი, ოქროს კომპასი, ინგლისურიდან თარგმნა ნიკა სამუშიამ, თბ. 2010.
ინგლისელი მწერლის, ფილიპ პულმანის ოქროს კომპასის ტრილოგია, რომელიც ფენტეზის ჟანრს განეკუთვნება, 2003 წელს ინგლისელების ყველაზე კითხვადი წიგნების სამეულში შევიდა; 2005 წელს საბავშვო ლიტერატურაში უმაღლესი, ასტრიდ ლინდგრენის პრემია მოიპოვა; 2007 წელს კი ამ ტრილოგიის პირველი წიგნის მიხედვით გადაიღეს ფილმი სახელწოდებით “ოქროს კომპასი”. “ოქროს კომპასი” ტრილოგიის პირველი წიგნია. მასში მოქმედება ხდება პარალელურ სამყაროში, რომელიც თან ძალზე წააგავს ჩვენსას, თან ბევრი რამითაც განსხვავდება. წიგნის მთავარი გმირი 12 წლის ლაირაა. უშიშარი გოგონა მეგობრის გადასარჩენად ჩრდილოეთ პოლუსზე მიემგზავრება. ამ საქმეში მას ბოშები, ჯავშნიანი დათვები და ალქაჯები ეხმარებიან.

იზაბელ ებერარდი, მოგზაურობა მაღრიბში, ფრანგულიდან თარგმნა მანანა ბოსტოღანაშვილმა, თბ. გამომცემლობა ლირა, 2010.
რატომ გადაწყვიტა XX საუკუნის გარიჟრაჟზე 20 წლის არისტოკრატიული წარმოშობის, თავისუფლების მოყვარულმა ქალიშვილმა, მიეღო ისლამი? მან დაარღვია თავისი ეპოქის ევროპული საზოგადოების წესები, არაბი მამაკაცის სამოსითა და მაჰმუდ საადის სახელით საჰარაში მოგზაურობდა აბსოლუტის ძიებაში... იზაბელ ებერარდის ყველა ტექსტს შორის მოგზაურობა მაღრიბში (სამხრეთ ირანი), ერთად-ერთია, რომელიც თვითონ მოამზადა გამოსაცემად.

მარკ ლევი, სად ხარ? (რომანი). ფრანგულიდან ტარგმნა ნინო თურქესტანიშვილმა. რედაქტორი თემურ ქურდოვანიძე. თბ. “აგორა”, 2010.
საწარმოს ახალგაზრდა ხელმძღვანელმა, მარკ ლევიმ, შვიდი წელი ამერიკის შეერტებულ შტატებში, სან-ფრანცისკოში იცხოვრა. იქ სინთეზური გამოსახულებების ფირმა ჩამოაყალიბა, შემდეგ ჩამოვიდა პარიზში და სათავეში არქიტექტორთა ჯგუფს ჩაუდგა. 2000 წელს გამოაქვეყნა პირველი რომანი “ეს რომ მართალი იყოს...”, რომელსაც თავბრუდამხვევი წარმატება ხვდა წილად.: 2000 წელს ის ფანტასტიკის ჟანრში ნომერ პირველ წიგნად ითვლებოდა. რომანი იტარგმნა 30 ენაზე და სტივენ სპილბერგმა ავტორისგან ნაწარმოების მიხედვით ფილმის გადაღების უფლება შეიძინა. მარკ ლევის ეს რომანი, “სად ხარ?” 2003 წელს გამოიცა საფრანგეთში.

ადრიან მარინო, კომპარატივიზმი და ლიტერატურის თეორია, ფრანგულიდან თარგმნეს რუსუდან თურნავამ და ნინო გაგოშაშვილმა. რედაქტორები, ირმა რატიანი, გაგა ლომიძე. თბ. “ლიტერატურის ინსტიტუტის გამომცემლობა”, 2010.
ეს წიგნი ლიტერატურის ინსტიტუტმა საფრანგეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს, საფრანგეთის საელჩოს, დიუმას ცენტრისა და მერაბ მამარდაშვილის სახელობის საგამომცემლო პროგრამის მხარდაჭერით გამოსცა და იგი რუმინული წარმოშობის ფრანგულენოვან ლიტერატურათმცოდნეს, ადრიან მარინოს ეკუთვნის. წიგნი 80-იან წლებშია გამოცემული და როგორც წინასიტყვაობაში ვკითხულობთ, მისი მიზანი იყო კომპარატივიზმის მიერ “გატელილი ძველი, პოზიტივისტური, “აკადემიური” გზების მიტოვება, მისი შემობრუნება “თეორიული” და ამასთანავე “მებრძოლი” მიმართულებით ლიტერატურის თეორიისკენ... კომპარატივიზმის პირდაპირი ჩართვა ჩვენი ეპოქის იდეოლოგიურ სინამდვილეში”.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“