დავით ჩიხლაძე, დათო ბარბაქაძე - “დ/დ”.

ბოდვაში გამჟღავნებული L’art Poetique

დავით ჩიხლაძე, დათო ბარბაქაძე, “დ/დ”. თბ. “სიესტა” 2007.

კოკა ჯიქია

ამასწინათ წიგნის მაღაზიიდან გამოსულს გზაში უმცროსი მეგობარი გადამეყარა, წერა-კითხვის მოყვარული პატარა, თმაგაწეწილი ლამაზი გოგო. უყურადღებოდ არ დარჩენია მავანი მაღაზიის ლოგო წიგნებით სავსე პარკზე და ქუჩაშივე სათითაოდ დაფურცლა ჩემი ახალი შენაძენები. გამიკვირდა, როცა ქართული თუ უცხოური ლიტერატურული პროდუქტების არცთუ ისე მწირ არჩევანში მაინცდამაინც დათო ბარბაქაძისა და დავით ჩიხლაძის მიმოწერა ატრიალა ყველაზე დიდხანს ხელში, მერე კი არც მეტი, არც ნაკლები, წიგნი გულზე მიიხუტა და ხომ მათხოვებ გადასაქსეროქსებლადო, თხოვნა-სიხარულიანი თვალები შემომაჭყიტა. ერთი კვირით დამითმე, პატარა საქმისთვის მჭირდება და მერე შენი იყოს წიგნი-მეთქი, - დავემშვიდობე გახარებულს და გზა გავაგრძელე. საკუთარი თავი გამახსენდა პირველ კურსზე, როცა მასობრივი კომუნიკაციების საფუძვლებს ვსწავლობდით და მარშალ მაკლუენის ერთადერთ წიგნს გულზე ახუტებულს დავათრევდით აქეთ-იქით, “ვაქსეროქსებდით”, კონსპექტებს ვიწერდით და ლამის ვიზეპირებდით - მერე რა, თუ დიდად არ გვესმოდა კომუნიკაციის მისეული თეორიები, ავტორიტეტი გვჭირდებოდა, რომელსაც დავუჯერებდით, კერპი, რომელსაც ვეთაყვანებოდით, და ახლა ვხვდები, რამდენადაც უფრო მიუწვდომელი და პირდაპირ რომ ვთქვათ, გაუგებარი იყო ჩვენთვის მაკლუენი, იმდენად უფრო ძლიერი იყო მისით აღფრთოვანების ილუზია.
თუ მაშინ პრობლემა ჩვენში იყო, სკოლის მერხს ახლადმოშორებულ უწიგნურებში, დათო ბარბაქაძისა და დავით ჩიხლაძის მიმოწერის შემთხვევაში მკითხველის მსგავსი აღფრთოვანება ავტორების თვითმიზანს უფრო ჰგავს, თვითაღიარების დაუოკებელ სურვილს, რისი საშუალებაც ამჯერად რამდენიმე წლის წინანდელი პირადი წერილები აღმოჩნდა. წიგნის ჟანრი თავად ავტორებს ასე განუსაზღვრავთ: “პიესა ლექსად”. ლექსის ლირიკული გმირების მოძებნა კი არ გაგვიჭირდება, მით უმეტეს, რომ მომოწერის ფორმა ლიტერატურის რაობა-როგორობაზე მეტად მის ვინაობაზე სვამს აქცენტებს. ასე რომ, მივყვეთ თანმიმდევრულად: დავით ჩიხლაძე - პოეტი, პერფორმანსარტისტი, ლიტერატურისა და ხელოვნების კრიტიკოსი. დათო ბარბაქაძე - პოეტი, ესსეისტი და მთარგმნელი. ადგილმდებარეობა - პერფორმანსარტისტისა - ნიუ-იორკი (ნიშანდობლივია), მთარგმნელ-ესსეისტისა - მიუნსტერი. დროში განფენილობა - 2003 წლის თებერვალი-ივლისი. ალბათ შემთხვევითი არ არის, რომ მიმოწერა შემდეგი სენტენციით იწყება: “მაღაზიებში ერთი წიგნიც ვერ მიყიდია! უკვე მეორედ მოხდა. სტერილური მეჩვენება ეს ყველაფერი: დერიდაც, კრისტევაც, და მრავალი სხვა. კინაღამ ბოდრიარის წიგნი Imposible Exchange გადავაგდე (რა ბედიც ეწია ცოტა ხნის წინ კრისტევას, რობერტ ანტონ ვილსონს, კროვლეის, ჰაკიმ ბეის),” - ეს დავით ჩიხლაძის ადრინდელი წერილია, რომელსაც მიმოწერის დასაწყისში მისი მიუნსტერელი მეგობარი იხსენებს.
წიგნის ავტორები თავს შექმნილი კონტექსტის მიღმა გრძნობენ, სრულიად სხვა პლასტზე, რომლის გადმოსახედიდანაც უკვე ესთეტიკურ ტკბობას ნაკლებად ანიჭებთ ხსენებული ტექსტები და რახან გასხივოსნებამდე არც ისე დიდი ნაბიჯია, მაშინ რაღა უდგას წინ იმას, რომ თავად შექმნან ტექსტი, რომელიც ფორმა-შინაარსობრივ სრულყოფილებას მიაღწევს... როგორც უკვე ვთქვი, აქ საქმე სრულიად სხვა პლასტებთან და განზომილებებთან გვაქვს, ამიტომ ნუ გაგიკვირდებათ, თუ ბარბაქაძე და ჩიხლაძე გასხივოსნების, სრულყოფილების გზად ყბედობას მიიჩნევენ და მერეც არჩეული გზის ბოლომდე ერთგულნი რჩებიან. “მნიშვნელობისგან გათავისუფლება, თუნდაც მისი (მათი) გაძლიერების გზით, ალბათ მართლა ერთადერთი (შესაბამისად განიხილე ერთადერთის მნიშვნელობა) ანტიკური გამოსავალია. ანუ როდესაც ყბედობა მხოლოდ ხელოვნებაა ან აქამდე მიდის. შეიძლება ასეთი წმინდა ყბედობა მიიჩნეოდეს ღმერთთან მიახლოების უტყუარ ფორმად ინფორმაციული ეპოქის ანთროპოლოგიისათვის”, - სწერს დავითი დათოს. “ერთადერთის” მნიშვნელობის ძიებაზე ჩვენ ნუ მოვცდებით, წინ გაცილებით უფრო საინტერესო რამ გველოდება: თუ თავიდან ეჭვი გეპარებოდათ, რომ ყბედობა პირდაპირი რეისი იყო გასხივოსნებისაკენ, წიგნის შუაში, როცა უკვე ღვთისკენ მიმავალი ნახევარი გზა გავლილია (უფრო სწორად, ნაყბედია), ყბედობა კიდევ უფრო ამაღლებული ფორმით გვევლინება და საქმე უკვე პროსოდიულ ბოდვასთან გვაქვს. “წმინდა ბოდვა ადამიანს არ ამძიმებს იმდენად, რამდენადაც იგი უფრო არაცნობიერია და მეტყველების სილამაზეს წარმოაჩენს; მაშინ რიდესაც წმინდა წყლის ბოდვა უფრო გონებრივი ან მნიშვნელობით არეულის სინონიმია, და რაციონალური, დაგეგმილი მეტყველების ბორძიკი და სიმძიმე ახასიათებს”, - განმარტავენ ავტორები. მიმოწერის წიგნად გამოცემა კი უკვე ის საფეხურია, როცა საკუთარი გენიალურობითა და ნათელშემოსილობით ტკბობა ვეღარ აკმაყოფილებს ავტორებს და სრული ნეტარებისათვის თანაგანცდა სჭირდებათ, მკითხველი, ვინც, მართალია, ვერასდროს შესწვდება ხსენებულ პლასტებს, თუმცა კი ყოველთვის სიხარულით “გადააქსეროქსებს” გზას ყბედობიდან ბოდვამდე. უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, “დ/დ” - ეს არის ორმაგი წყურვილის მოკვლა პერფორმანსარტისტისა და ესსეისტისა: უწინარეს ყოვლისა, ფიგურალურად რომ ვთქვათ, მათ წერილების სახით გაამჟღავნეს თავიანთი L’art Poetique, და გარდა ამისა, თანადროული ქართული კულტურის ჩვენება გააცხადეს ინტერნაციონალური ბოდვის ფორმებში.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“