უისტან ჰიუ ოდენი

MUSEE DES BEAUX ARTS (1)

იგნლისურიდან თარგმნა ზვიად რატიანმა

რა კარ­გად იც­ნობ­დ­ნენ ტან­ჯ­ვას

ის­ი­ნი, ძვე­ლი ოს­ტა­ტე­ბი; რო­გორ ეს­მო­დათ

მა­თი, ვინც უკ­ვე იტ­ან­ჯე­ბა, რო­ცა ირგ­ვ­ლივ უმ­ე­ტე­სო­ბა

მშვი­დად სა­დი­ლობს ან სე­ირ­ნობს, ან ფან­ჯ­რი­დან იხ­ე­დე­ბა და ასე ხარ­ჯავს

დროს. ხო­ლო რო­ცა მო­ხუ­ცე­ბი დგა­ნან, ელ­ი­ან

ბრწყინ­ვა­ლე შო­ბას, მათ ეს­მო­დათ, რომ იქ­ვე უნ­და

ჩან­დეს ტყის­პი­რი და ბავ­შ­ვე­ბი, რომ­ლე­ბიც გუნ­დად

მო­ყი­ნულ ტბორ­ზე სრი­ა­ლე­ბენ.

ახ­სოვ­დათ მუ­დამ,

რომ ტან­ჯ­ვა მთე­ლი სი­სას­ტი­კით იქ აღ­წევს ზე­ნიტს,

სა­დაც ვე­რა­ვის ააღ­ელ­ვებს: ძაღ­ლე­ბი კვლა­ვაც

ძაღ­ლურ ცხოვ­რე­აბს გა­ნაგ­რ­ძო­ბენ, ჯა­ლა­თის ცხე­ნი

ხეს უხ­ა­ხუ­ნებს ჩა­მომ­ხ­მარ გა­ვას.

ავ­ი­ღოთ თუნ­დაც ბრე­ი­გე­ლის "იკ­ა­რო­სი". ვერ ამჩ­ნევს ვი­თომ

უბ­ე­დუ­რე­ბას ვე­რა­ფე­რი; ვერც ის მხვნე­ლი, რო­მელ­საც თვი­თონ

ნათ­ლად ჩა­ეს­მა კი­ვი­ლის ხმა სად­ღაც უკ­ნი­დან

და მა­ინც, ვი­თომც არ­ა­ფე­რი, არც გა­უკ­ვირ­და.

მზეც კვლავ აბრ­წყი­ნებს მწვა­ნე ტალ­ღას, რო­მელ­მაც შთან­თ­ქა

თეთ­რი წვი­ვე­ბი. ხალ­ხი მო­ჩანს გემ­ბან­ზე, მათ­გან

რო­გორ იქ­ნე­ბა, რომ ვე­რა­ვის მო­ეკ­რა თვა­ლი

ცი­დან მომ­წყ­და­რი ბი­ჭი­სათ­ვის? მა­ინც გულ­გ­რი­ლად

მი­ცუ­რავს გე­მი, ლივ­ლი­ვებს წყა­ლი.

აქ­ი­ლევ­სის ფა­რი (2)

ის ტვიფ­რავს, ქა­ლი ელ­ის

ზე­თის­ხი­ლებს და ყურ­ძენს,

და მარ­მა­რი­ლოს ქა­ლაქს,

წყალ­ში ჩაშ­ვე­ბულ ღუ­ზებს,

მაგ­რამ ელ­ვა­რე ფარ­ზე

ტვიფ­რავს ოს­ტა­ტის ხე­ლი

ტყვი­ის­ფერ ცას და ხე­დებს

უკ­აც­რი­ე­ლი ვე­ლის.

მო­ტიტ­ვ­ლე­ბუ­ლი ად­გი­ლია, უმ­ზეო, რუ­ხი,

არ­სად ბა­ლა­ხი ან სი­ცოცხ­ლის რა­მე ნი­შა­ნი

და არ­სად კუნ­ძი, რომ ჩა­მოჯ­დე, მო­ხა­რო მუხ­ლი,

მაგ­რამ უეც­რად, რო­გორც მტვე­რი, წა­მო­ი­შალ­ნენ

ლე­გი­ო­ნე­ბი, და ჩამ­წ­კ­რივ­დ­ნენ; თით­ქოს სი­შა­ვე

აკლ­და მი­და­მოს - მი­ლი­ო­ნი აბ­ჯა­რი იშ­ვა

და მი­ლი­ო­ნი უტყ­ვი სა­ხე ელ­ო­და ნი­შანს.

იყო ხმა, სა­ხე არ­სად ჩან­და, ხმა იყო ცი­დან,

ის აც­ხა­დებ­და, რომ მი­ზა­ნი მუ­დამ ამ­არ­თ­ლებს

და ასე შემ­დეგ; და ბრძა­ნე­ბებს კბი­ლებ­ში სცრი­და,

არც მო­დას­ტუ­რე სჭირ­დე­ბო­და, არც მო­კა­მა­თე.

ჯა­რი და­იძ­რა, სუ­ლერ­თია, რა­საც და­მარ­თებს

მას ეს ბრძა­ნე­ბა, მთა­ვა­რია, მორ­ჩი­ლად მიყ­ვეს;

წა­მოშ­ლილ მტვერ­ში ად­ვი­ლია, ბრმად ენ­დო სიტყ­ვებს.

ის ტვიფ­რავს, ქა­ლი ელ­ის

მსხვერ­პ­ლად შე­სა­წირ ნა­ხირს,

თეთ­რი ვარ­დე­ბით მორ­თულს,

რო­გორ მი­დე­ნის ხალ­ხი,

მაგ­რამ ელ­ვა­რე ფარ­ზე

ის სა­კუთ­რ­ხევ­ლის ნაც­ვ­ლად

სულ სხვა სუ­რა­თებს ხე­დავს,

ხე­დავს ცეცხ­ლ­სა და ნა­ცარს.

მავ­თულ­ხ­ლარ­თე­ბით მო­ე­რა­გათ მი­და­მო, იქ კი

დაღ­ლილ მსა­ჯუ­ლებს მო­რე­ო­დათ უკ­ვე მთქნა­რე­ბა,

ცხე­ლი დღე იყო და გუ­შა­გებს სდი­ო­დათ ხვით­ქი,

აქ­ეთ ბრბო იდ­გა, შეყ­რი­ლი­ყო აუარ­ე­ბა

მოც­ლი­ლი ხალ­ხი, და­ნატ­რუ­ლი დრო­ის ტა­რე­ბას;

ბო­ლოს ის სა­მიც გა­უ­ყე­ნეს მტვრი­ან აღ­მარ­თებს,

მე­რე კი ჯვრე­ბი მა­თი­ა­ნად ცის­კენ აღ­მარ­თეს.

ძი­ლიც, დი­დე­ბაც, რაც სამ­ყა­როს ამ­კობს და შვე­ნის,

რაც ძვირ­ფა­სია და არ­ას­დ­როს ეცვ­ლე­ბა ფა­სი,

სხვის ხელ­ში იყო მოქ­ცე­უ­ლი, იმ სამს კი შვე­ლის

ვერ ექ­ნე­ბო­და იმ­ე­დი და, მი­თუფ­რო, შან­სი.

ბრბო ით­რო­ბო­და მა­თი ტან­ჯ­ვით, არ ქონ­და აზ­რი

ში­შის და­ფარ­ვას, სი­ა­მა­ყეს, აღ­არც მორ­ცხ­ვო­ბას,

და ისე მოკ­ვ­დ­ნენ, მა­თი ხორ­ცი ჯე­რაც ცოცხ­ლობ­და.

ის ტვიფ­რავს, ქა­ლი ელ­ის

ან ათ­ლე­ტე­ბის შე­ჯიბრს,

ან მო­ცეკ­ვა­ვე წყვი­ლებს,

წრე­ში ცეცხ­ლი­ვით შეჭ­რილთ,

ელ­ის ვნე­ბი­ან როკ­ვას,

მაგ­რამ ელ­ვა­რე ფარ­ზე

ტვიფ­რავს ოს­ტა­ტის ხე­ლი

ხა­ზებს, ეკ­ლო­ვან ხა­ზებს.

ეს აგზ­ნე­ბუ­ლი მო­ზარ­დია, ქვას იღ­ებს, ესვ­რის

გაფ­რე­ნილ ჩიტს და გზას გა­ნაგ­რ­ძობს. სულ მა­ლე მო­რიგ

მსხვერ­პ­ლ­საც და­ლან­დავს. ის დი­დია, მას უკ­ვე ეს­მის,

რომ ქალ­ზე უნ­და იძ­ა­ლა­დო, იც­ის, რომ ორი

ად­ვი­ლად მოკ­ლავს ერთს - მე­სა­მეს. არ სჯე­რა ჭო­რის,

თით­ქოს ამქ­ვეყ­ნად ვი­ღაც მარ­თ­ლა იც­ავს პი­რო­ბებს

ან თით­ქოს ვინ­მე შე­იძ­ლე­ბა სხვის­თ­ვის ტი­რო­დეს.

და მე­სა­ჭურ­ჭ­ლე ღმერ­თი,

ჰე­ფეს­ტო, დგე­ბა გან­ზე,

ქა­ლი კი კი­ვის, მი­სი

შვი­ლის­თ­ვის ნა­ჭედ ფარ­ზე

ამ­ო­უტ­ვიფ­რავს ღმერ­თ­კაცს

გმი­რი, რო­მე­ლიც კვდე­ბა,

ქა­ლი უმ­ზერს და ტი­რის,

აქ­ი­ლევ­სია, ხვდე­ბა.

ეპ­ი­ტა­ფია ტი­რანს

სრულ­ყო­ფი­ლე­ბა იყო მი­სი სა­ბო­ლოო მი­ზა­ნი; იყვ­ნენ

მი­სი ლექ­სე­ბი იმ­დე­ნად­ვე გა­სა­გებ­ნი, რო­გორც მდო­რე­ნი.

კარ­გად იც­ნობ­და ყო­ველ­გ­ვა­რი ყა­ი­დის ბრიყ­ვებს

და თა­ვის ხელ­ში მო­ექ­ცია სა­და­ვე­ნი ფლო­ტის, მხედ­რო­ბის.

თუ იც­ი­ნო­და, მას­თან ერ­თად იც­ი­ნოდ­ნენ გა­მაძღა­ლი სე­ნა­ტო­რე­ბი.

თუ­კი ტი­რო­და, ივ­სე­ბოდ­ნენ ქა­ლა­ქე­ბი ჩვილ­თა ცხედ­რე­ბით.

უილ­ი­ამ ბათ­ლერ იეიტ­სის მო­სა­გო­ნა­რი

მოკ­ვ­და იან­ვარ­ში, 1939

I

ის მკვდარ ზამ­თარ­ში გა­უ­ჩი­ნარ­და.

მო­ყი­ნუ­ლი არ­ხე­ბი და სა­ნა­ხევ­როდ ცა­რი­ე­ლი აერ­ო­პორ­ტი,

თო­ვა­ში ფორ­მა­და­კარ­გუ­ლი ქან­და­კე­ბე­ბი,

ვერ­ცხ­ლის­წყა­ლი, მო­მაკ­ვ­და­ვი დღის ხა­ხა­ში და­გუ­ბე­ბუ­ლი.

ყვე­ლა და­ნად­გა­რი, თუ­კი რამ არ­სე­ბობს, ერთხ­მად ამტ­კი­ცებ­და,

რომ დღე, რო­ცა ის მი­იც­ვა­ლა, იყო ბნე­ლი, და იყო ცი­ვი.

შორს მი­სი სამ­კ­ვ­დ­რო სა­რეც­ლი­დან

მა­რად­მ­წ­ვა­ნე ტყის სიღ­რ­მე­ში მირ­ბოდ­ნენ მგლე­ბი,

სოფ­ლის მდი­ნა­რე და­ებ­ნია ახ­ალ­მო­დურ ხიდ­სა და ჯე­ბირს,

მტი­რა­ლი ხმე­ბი

პო­ე­ტის სიკ­ვ­დილს უმ­ა­ლავ­დ­ნენ მი­სი­ვე ლექ­სებს.

მის­თ­ვის კი იდ­გა თა­ვის­თა­ვის ბო­ლო შუ­ად­ღე,

სა­ნიტ­რე­ბი­სა და ფუს­ფუ­სის შუ­ად­ღე;

შეთ­ქ­მუ­ლე­ბა მზად­დე­ბო­და მი­სი ტა­ნის გა­ნა­პი­რა პრო­ვინ­ცი­ებ­ში,

მი­სი გო­ნე­ბის მო­ედ­ნე­ბი და­ცა­რი­ელ­დ­ნენ,

სა­ეჭ­ვოდ სდუმ­დ­ნენ არ­ტე­რი­ე­ბი,

გრძნო­ბის რუ­ე­ბი დამ­შ­რა­ლიყ­ვ­ნენ; ის გარ­და­ი­სა­ხა თა­ვის მკითხ­ვე­ლებ­ში.

ის გა­ნი­ფი­ნა ათ­ა­სო­ბით ქა­ლაქ­თა თავ­ზე,

მი­ცე­მუ­ლი უც­ხო შეგ­რ­ძ­ნე­ბებს,

ბედ­ნი­ე­რე­ბის მა­ძე­ბა­რი უც­ხო სივ­რ­ცე­ში,

უც­ხო სინ­დი­სის კა­ნო­ნე­ბით რა­თა ეზ­ღო ძვე­ლი ცოდ­ვე­ბი.

ხო­ლო სიტყ­ვე­ბი, მკვდრის სიტყ­ვე­ბი,

თავს აფ­ა­რებ­დ­ნენ ცოცხ­ლე­ბის გუ­ლებს.

და რო­მე­ლი­ღაც მნიშ­ვ­ნე­ლოვ­ნად მო­ზუ­ზუ­ნე ხვა­ლინ­დელ დღე­ში,

სა­დაც ჭი­ან­ჭ­ვე­ლე­ბი­ვით ირ­ე­ვი­ან ბრო­კე­რე­ბი ბირ­ჟის ჰო­ლებ­ში,

ღა­რი­ბე­ბი კი, თუ­კი რა­მით სულ­დ­გ­მუ­ლო­ბენ, ის­ევ ტან­ჯ­ვე­ბით,

და, თა­ვის­თა­ვის გა­ლი­ა­ში მომ­წყ­ვ­დე­უ­ლი, ყვე­ლა ტკბე­ბა სა­კუ­თა­რი თა­ვი­სუფ­ლე­ბით,

მო­ი­ძებ­ნე­ბა რამ­დე­ნი­მე ათ­ა­სი გუ­ლი,

რო­მე­ლიც იმ დღეს არ და­ი­ვიწყებს,

ვერ ივ­იწყე­ბენ რო­გორც დღე­ებს, რო­ცა რა­ღაც უჩ­ვე­უ­ლო აქვთ ჩა­დე­ნი­ლი.

ყვე­ლა და­ნად­გა­რი, თუ­კი რამ არ­სე­ბობს, ერთხ­მად ამტ­კი­ცებ­და,

რომ დღე, რო­ცა ის მი­იც­ვა­ლა, იყო ბნე­ლი, და იყო ცი­ვი.

II

სუ­ლე­ლი იყ­ა­ვი, ჩვენ­სა­ვით სუ­ლე­ლი, მაგ­რამ შენ­მა ნიჭ­მა გა­უძ­ლო

ფი­ზი­კურ ხრწნას და ფუ­ლი­ა­ნი ქა­ლე­ბის ოხვ­რას,

შენც გა­გიძ­ლო და გა­დაგ­ლა­ხა. შენ შეშ­ლილ­მა ირ­ლან­დი­ამ გატ­კი­ნა ლექ­სი,

რო­მე­ლიც ახ­ლაც შეშ­ლი­ლია, თვი­თო­ნაც და მი­სი ამ­ინ­დიც,

პო­ე­ზი­ით არ­ა­ფე­რი არ იცვ­ლე­ბა, ის მხო­ლოდ ცოცხ­ლობს

თქმა­დი სიტყ­ვე­ბის ტრა­მა­ლებ­ში, ჭკვი­ა­ნი ხალ­ხი

მას­თან საქ­მეს არ და­ი­ჭერს; სამ­ხ­რე­თის­კენ მი­ცო­ცავს იგი

გან­მარ­ტო­ე­ბის სევ­დი­ა­ნი ქო­ხე­ბი­დან, საქ­მი­ა­ნი ტკი­ვი­ლე­ბი­დან,

იპყ­რობს ქა­ლა­ქებს, სა­დაც გვწამს და სა­დაც ვკვდე­ბით; ჩვენც გა­დაგ­ვ­ლა­ხავს,

თვი­თონ იქ­ნე­ბა ამ­ბა­ვიც და ამ ამ­ბის მთქმე­ლიც.

III

ძვირ­ფა­სი სტუ­მა­რი მი­ი­ღე, მი­წავ,

უილ­ი­ამ იეიტ­სი, დაღ­ლი­ლი, მიწ­ვა

გან­სას­ვე­ნებ­ლად. ლექ­სის­გან დაც­ლი­ლი

მიწ­ვა ირ­ლან­დი­ის ჭურ­ჭე­ლი; აძ­ი­ნე.

ჟა­მი კი, რო­მელ­საც ყო­ველ­თ­ვის სძულ­და

ძა­ლა და სიმ­ტ­კი­ცე უმ­ან­კო სულ­თა,

რო­მე­ლიც მშვი­დად და გულ­გ­რი­ლად გახ­რ­წ­ნის

უზ­ა­დო სხე­უ­ლის თი­თე­ულ ნა­წილს,

ეთ­აყ­ვა­ნე­ბა ერ­თა­დერთს - ენ­ას,

რო­გორ­ღაც ძა­ლუძს იმ­ა­თი თმე­ნაც,

რომ­ლე­ბიც ენ­ას ღა­მეს უთ­ე­ვენ,

მათ ნე­ბის­მი­ერ ცოდ­ვას უტ­ე­ვებს

და კი არ დას­ჯის, გა­უწ­ვ­დის გვირ­გ­ვინს.

ჟა­მი შე­უნ­დობს რე­დი­არდ კიპ­ლინგს.

მხო­ლოდ იმ­ი­ტომ შე­უნ­დობს კლო­დელს,

რომ იგი სხვებ­ზე სარ­წ­მუ­ნოდ გო­დებს.

ახ­ლა ევ­რო­პის წყვდი­ად ღა­მე­ში

ის­მის ერ­თურ­თის ხორ­ც­ზე და­გე­შილ

ძაღ­ლე­ბის ყე­ფა. ყო­ვე­ლი ერი

სი­ძულ­ვილს თესს და იგ­ი­ვეს ელ­ის.

ყო­ვე­ლი სა­ხე - სირ­ცხ­ვი­ლის დამ­ღით,

რამ­დე­ნიც ტვი­ნი, იმ­დე­ნი ნაღ­მი,

გამ­შ­რა­ლი ცრემ­ლის იმ­დე­ნი კვა­ლი,

ან გა­ყი­ნუ­ლის, რამ­დე­ნიც თვა­ლი.

შენ კი, პო­ე­ტო, უმ­ღე­რე დი­ადს,

თუნ­დაც ფსკე­რამ­დე ჩას­დიო წყვდი­ადს,

მა­ინც უმ­ღე­რე! შე­ნი თავ­ხე­დი

ხმით გვა­ნუ­გე­შე: კმა­რა, გამ­ხ­ნევ­დით.

ისე უმ­ღე­რე ტკი­ვი­ლებს ჩვენ­სას,

რომ შეგ­ვი­ცო­დოს კაც­მაც და ლექ­ს­მაც,

ჩვე­ნი პა­ტა­რა ტან­ჯ­ვა გა­ზარ­დე

და აამ­აღ­ლე მწი­ფე ვა­ზამ­დე.

დაე, ამ­ოს­კ­დეს ხრი­ოკ გუ­ლებ­ში

მკურ­ნა­ლი წყა­ლი, რო­გორც ნუ­გე­ში,

და დრო­ის ვიწ­რო დი­ლეგ­ში ნაგ­ვემთ

გვას­წავ­ლე ქე­ბა, გჯე­რო­დეს, ვა­ქებთ.

----------------------------------------------------------------------

1. - ნა­ტი­ფი ხე­ლოვ­ნე­ბის მუ­ზე­უ­მი (ფრანგ.).

2. - "აქ­ი­ლევ­სის ფა­რი" 1952 წელს და­ი­წე­რა და ოდ­ე­ნის ერთ-ერთ საპ­როგ­რა­მო ლექსს წარ­მო­ად­გენს.

ლექ­სი ეყრ­დ­ნო­ბა მი­თო­ლო­გი­ურ სი­უ­ჟეტს: ჰექ­ტო­რის მი­ერ მოკ­ლულ­მა პატ­როკ­ლემ ბრძო­ლა­ში და­კარ­გა აქ­ი­ლევ­სის ფა­რი, რის შემ­დეგ აქ­ი­ლევ­სის დე­და, თე­ტი­და, მე­სა­ჭურ­ჭ­ლე ღმერთ ჰე­ფეს­ტოს სთხოვს, მი­სი შვი­ლი­სათ­ვის ახ­ა­ლი ფა­რი გა­მო­ჭე­დოს. ჰე­ფეს­ტომ თხოვ­ნა შე­ას­რუ­ლა, მაგ­რამ, თე­ტი­დას მო­ლო­დი­ნის სა­პი­რის­პი­როდ, მან ფარ­ზე ამ­ოტ­ვიფ­რა არა ტრა­დი­ცი­უ­ლი იდ­ე­ა­ლის­ტუ­რი სცე­ნე­ბი, არ­ა­მედ რე­ა­ლუ­რი და სას­ტი­კი სუ­რა­თე­ბი, რომ­ლე­ბიც თე­ტი­დამ თა­ვი­სი შვი­ლის მო­მა­ვა­ლი უბ­ე­დუ­რე­ბის ნიშ­ნად აღ­იქ­ვა.

ოდ­ე­ნი ორ­ი­გი­ნა­ლუ­რად იყ­ე­ნებს ამ სი­უ­ჟეტს. ლექ­ს­ში ერთ­მა­ნეთს ენ­აც­ვ­ლე­ბა ორი სიბ­რ­ტყე, პირ­ვე­ლი - ჰე­ფეს­ტო თე­ტი­დას თან­დას­წ­რე­ბით ტვიფ­რავს აქ­ი­ლევ­სის ფარს, და მე­ო­რე - ფარ­ზე ამ­ოტ­ვიფ­რუ­ლი სუ­რა­თე­ბის აღ­წე­რა. ეს ორი ერთ­მა­ნე­თის მო­ნაც­ვ­ლე სიბ­რ­ტყე სხვა­დას­ხ­ვა სა­ლექ­სო სა­ზო­მი­თაც არ­ის გა­მიჯ­ნუ­ლი.

ლექ­ს­ში აქ­ი­ლევ­სის ფა­რი ერთ­გ­ვა­რი ეკ­რა­ნია, რო­მელ­შიც კა­ლე­ი­დოს­კო­პუ­რად ჩნდე­ბი­ან გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი სუ­რა­თე­ბი, შე­იძ­ლე­ბა ითქ­ვას, ფა­რი-ეკ­რა­ნი თან­მიმ­დევ­რუ­ლად (ქრო­ნო­ლო­გი­უ­რად) მოგ­ვიძღ­ვის თა­ნა­მედ­რო­ვე რე­ა­ლი­ე­ბი­სა­გან.

პირ­ვე­ლი სუ­რა­თია უდ­ა­ბურ ველ­ზე მტვე­რი­ვით წა­მოშ­ლი­ლი ლე­გი­ო­ნი, რო­მე­ლიც და­უ­ფიქ­რებ­ლად ემ­ო­ჩი­ლე­ბა უჩ­ი­ნა­რი მხე­დარ­თ­მ­თავ­რის ბრძა­ნე­ბას; ეს არ­ის მა­რა­დი­უ­ლი ლე­გი­ო­ნი, მა­რა­დი­უ­ლი ბრბო, იგ­ი­ვე ფა­შის­ტუ­რი არ­მია, რად­გან ეს უკ­ა­ნას­კ­ნე­ლი თე­მა - ფა­შიზ­მის კრი­ტი­კა - ორი ათ­ე­უ­ლი წლის მან­ძილ­ზე ერთ-ერ­თი წამ­ყ­ვა­ნი იყო ოდ­ე­ნის შე­მოქ­მე­დე­ბა­ში.

მე­ო­რე სუ­რათ­ზე ჯვარ­ც­მის სცე­ნაა გა­მო­სა­ხუ­ლი, თუმ­ცა არ კონ­კ­რეტ­დე­ბა ქრის­ტე, სა­უ­ბა­რია მხო­ლოდ სამ მსჯავ­რ­დე­ბულ­ზე, და ამ სუ­რათ­შიც მთა­ვა­რი დატ­ვირ­თ­ვა ენ­ი­ჭე­ბა ბრბოს, სა­სე­ი­როდ შეკ­რე­ბილ ხალხს; ეს­ეც ლე­გი­ო­ნია, უიარ­ა­ღო და უაბჯ­რო ლე­გი­ო­ნი (ლე­გი­ო­ნია მი­სი სა­ხე­ლი).

"ბრბო ით­რო­ბო­და მა­თი ტან­ჯ­ვით", - წერს პო­ე­ტი და შეგ­ნე­ბუ­ლად არ ყოფს სამ მსჯავ­რ­დე­ბულს ორ ავ­ა­ზა­კად და ერთ მაცხოვ­რად, რად­გან ამ­ას ბრბოს­თ­ვის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა არ აქვს, მის­თ­ვის სუ­ლერ­თია, ვი­სი ტან­ჯ­ვით შე­იქ­ცევს თავს - მაცხოვ­რის თუ ავ­ა­ზა­კე­ბის. აქ კი­დევ ერ­თი დე­ტა­ლია ნი­შან­დობ­ლი­ვი: სას­ჯე­ლის აღს­რუ­ლე­ბის ად­გი­ლი მავ­თულ­ხ­ლარ­თე­ბით არ­ის შე­მო­რა­გუ­ლი, შე­სა­ბა­მი­სად, ხდე­ბა ამ სცე­ნის გან­ზო­გა­დე­ბა დრო­ში: მა­რა­დი­უ­ლია არ­ა­მარ­ტო ბრბო, არ­ა­მედ ჯვარ­ზე ცმის პრო­ცე­სიც, რო­მე­ლიც ერთხელ კი არ მოხ­და, არ­ა­მედ მუდ­მი­ვად ხდე­ბა.

მე­სა­მე და ბო­ლო სუ­რათ­ში მხო­ლოდ ერ­თი ფი­გუ­რა ჩანს, აგზ­ნე­ბუ­ლი მო­ზარ­დი, რო­მე­ლიც ჩიტს ქვას ესვ­რის და გზას გა­ნაგ­რ­ძობს მო­რი­გი მსხვერ­პ­ლი­სა­კენ; ბრბოს­თან და ლე­გი­ონ­თან შე­და­რე­ბით, მას ერ­თი დი­დი უპ­ი­რა­ტე­სო­ბა აქვს - ის მარ­ტოა, შე­სა­ბა­მი­სად, აზ­როვ­ნებს კი­დეც: "არ სჯე­რა ჭო­რის, თით­ქოს ამქ­ვეყ­ნად ვი­ღაც მარ­თ­ლა იც­ავს პი­რო­ბებს ან თით­ქოს ვინ­მე შე­იძ­ლე­ბა სხვის­თ­ვის ტი­რო­დეს". სა­ვა­რა­უ­დოდ, ეს მო­ზარ­დი მო­მა­ვა­ლი ტი­რა­ნია, ის უჩ­ი­ნა­რი მბრძა­ნე­ბე­ლია, რო­მე­ლიც დას­ძ­რავს მორ­ჩილ ლე­გი­ო­ნებს.

ახ­ლა კი, რაც შე­ე­ხე­ბა თე­ტი­და­სა და ჰე­ფეს­ტოს სცე­ნას, ლექ­სის მე­ო­რე სიბ­რ­ტყეს, თუ შე­იძ­ლე­ბა ასე ითქ­ვას - უკ­ა­ნა პლანს. დე­და ელ­ის, რომ შვი­ლის ფარ­ზე ღმერ­თ­კა­ცი ამ­ოტ­ვიფ­რავს მშვე­ნი­ერ და ამ­აღ­ლე­ბულ სუ­რა­თებს, მაგ­რამ ოს­ტა­ტის ხე­ლი სას­ტი­კი სცე­ნე­ბის ხატ­ვით გარ­თუ­ლა. ეს სა­მი კონ­კ­რე­ტუ­ლი მი­თო­ლო­გი­უ­რი პერ­სო­ნა­ჟი, მა­რა­დი­უ­ლი ბრბო-ლე­გი­ო­ნი­სა არ იყ­ოს, გან­ზო­გა­დე­ბულ ფი­გუ­რებს წარ­მო­ად­გე­ნენ: მა­რა­დი­უ­ლი დე­და ლა­მა­ზი სურ­ვი­ლე­ბით, მა­რა­დი­უ­ლი ბე­დის­მ­წე­რა­ლი, რო­მე­ლიც ამ სურ­ვი­ლებს არ­ად და­გი­დევს, და აქ­ი­ლევ­სი - მა­რად გან­წი­რუ­ლი შვი­ლი.

© “არილი”