Thursday, June 11, 2009

ქეთი თუთბერიძე - ლექსები

ძილინებისა

ჩემს ჭიქაში მზე ჩადის...
ცხრავე თითით შუშის კედლებს ეჭიდება
და თვალებს ხუჭავს...
ჩემ ჭიქაში მზე ჩადის...
მზე წითელი ფორთოხალია,
რომელიც ჟღალთმიანმა ოფიციანტმა
ისე გულგრილად მომიტანა,
ახლაც არ იცის,
რომ დაისი გამიწურა თვალწინ
და დოლარნახევრად მომყიდა.
ჩემ ჭიქაში მზე ჩადის...
ერთი ჭიქიდან დავაშროთ მზე და
ერთად დავბნელდეთ,
სანამ ვინმე აღმოგვაჩენს,
სანამ შეგვიძულებენ,
სანამ უცხო მოგვაგნებს
იქ,
მარტოობის პლანტაციებში გადამალულებს.
არარსებული მზის დაბნელებას
ერთად ვუყუროთ...
დაგელოდები
მეცხრე სხივის ბოლო წვეთამდე,
(არ დავიძინებ)...
დაგელოდები
სანამ მთლიანად ამ დამლევ მუჭით.
ამ დროს საათი
მეცამეტე წრეზე გადავა
და აირევა...
ჩემ ჭიქაში მზე ჩადის,
მზე წითელი ფორთოხალია,
რომელიც ერთად უნდა გავწუროთ
ყოველ ღამით და
წამლის ნაცვლად დაგალევინო
დაძინების წინ,
რომ ბავშვობიდან გამოყოლილმა
სიბნელის შიშმა
სიზმარში მაინც არ შეგაწუხოს...
ძილინებისა...

მე და მისტერ ანდერსენი

ძველ ჩემოდანში
ჩავალაგე მთელი ბავშვობა, -
ჭრელი ზღაპრები გაყინული კოპენჰაგენის.
სიზმრების ტბაში
დავაძინე ობოლი გოგო,
ბოლო ასანთის ღერებით რომ თითებს ითბობდა .
ჩამოვამწკრივე
ხის ძველ სკივრში ჯარისკაცები,
ერთიც უფეხო,
სევდიანი თვალების მქონე.
სკანდინავიას ზამთრის სუსხი ურწევს იალქნებს,
თოვლის დედოფალს უკან გაჰყვნენ ფანტაზიები.
და გერდას მსგავსად,
დაკარგული ოთხ სამეფოში,
თეთრ სივრცეებში დაგეძებდი
როგორც ზღაპრის გმირს.
ჯადოქრებისგან ვისახსოვრე ოქროს ვაშლები,
ვკოცნე გომბეშოს გაწეპილი, სველი სხეული,
წაბლისთვალება უფლისწულად რომ ქცეულიყო,
მერე ჭაობთან, ლილიებში ჩამოგვეძინა...
და გავექეცი
იმ დიდ ხომალდს "გაზრდა" რომ ჰქვია,
ვერ დავივიწყე
ზამბახისფერ ზღაპრის მინდვრები.
ხორბლის მარცვალზე რახანია სძინავს დედოფალს,
მასაც ჩემსავით ელანდება კოპენჰაგენი.
მოდი,
გავუსწროთ
იმ დიდ ხომალდს "გაზრდა" რომ ჰქვია,
დავიკარგებით,
უსწრაფესად დავიკარგებით...
ცისარტყელების ოაზისში წამოწოლილებს
რას არ გვიამბობს ჯადოქრებზე ჰანს ქრისტიანი...
მოდი,
ერთხელაც დავივიწყოთ მიწიერება,
ბავშვური ცოდვით ჩვენც შევცოდოთ
ბოლო ზღაპარში...

კვიპაროსი

წარმოიდგინე...
დედამიწაზე ერთ-ერთ წერტილში,
რომელიც ალბათ გლობუსზეარ ჩანს,
ცხოვრობს პატარა ზანგი გოგო
ბრმა და ობოლი...
ყოველ ახალ დღეს
ელოდება დედის ჩამოსვლას
ცივი ქვეყნიდან,
სადაც
ცხოვრობენ სხვისი მშობლებიც
და აღარასდროს მობრუნდებიან
ქუსლმოტეხილი ფეხსაცმლებით გამოვლილ გზებზე.
შებინდებისას ხეებშორის გაბმულ ჰამაკში
ჭამს მწარე ფაფას.
რადგან ბებია უკვე მოხუცდა და,
როგორც წესი, არ ახსენდება
შაქრის მოყრა რძიან ფაფაზე.
ღამით არ სძინავს...
უდაბნოების ცხელ სუნთქვას ითვლის...
წარმოიდგინე,
დედამიწის ერთ მკრთალ წერტილში,
ალბათ სამყარო იმ ბრმა გოგოს ცისარტყელაა...
და უხილავი...
დედასაც ხედავს მკრთალ ფერებში
ხვეული თმებით და ხის მძივებით
ატყავებულ ტერფამდე ასხმულს.
ის კვიპაროსს ჰგავს...
ან იქნებ ერთხელ კვიპაროსის ხედ გადაიქცა,
სულისფერ ჩრდილში მშვიდად არწევს
თავის ბრმა გოგოს და ჰამაკის თოკს
წელზე იხვევს სისხლისდენამდე...
მერე რა მოხდა,
თუკი მკერდში რძე გამოუშრა
და უნაყოფო საშვილოსნომ ხმობა დაიწყო...
ჰავის ბრალია...
ან ევროპიდან მოვარდნილი ეპიდემიის...
შოვინისტური ქალაქების სუნი რომ ასდის,
ახალ ქარხნებში ჩამოსხმული ილუზიების...
წარმოიდგინე,
რომ ეს სუნი ჩვენც აგვდის ტანზე,
წარმოიდგინე ის სოფელი,
შორს... აფრიკაში...
წარმომიდგინე...
ის გოგო ვარ, -ბრმა, უსახლკარო...
და უკეთესი ვიდრე ახლა,
ვიდრე შენს გვერდით,
21-ე პალატაში გამოძერწილი...
მეც ავისხამდი კვიპაროსის ხის სამკაულებს
და აღგზნებული ქარიშხლების პულსს დავითვლიდი...
წარმოიდგინე
ის გოგო ვარ, -
ზანგი, ობოლი...
დედაჩემი კი კვიპაროსის ხედ გადაიქცა.
ალბათ,
ვერასდროს მივხვდებოდი,
რომ კოკაინი კაკაოს ტორტზე გაცილებით გემრიელია.
რომ ნიკოტინი რიტუალია ორგაზმის შემდეგ და არა ჩვევა...
ვერ გავიგებდი,
როგორ უყვართ ან ეზიზღებათ
მავთულებივით გადახლართულ ფართო ქუჩებში
ახალ პრიმატებს...
წარმოიდგინე,
ეკვატორის მეორე მხარეს
მე ვიქნებოდი უსინათლო და
უკეთესი...


სილვია

(სილვია პლატს)


ჰაერს თითქოს გაუჭირდა შენით სუნთქვა...
თითქოს ფილტვში გაეჭედე...
ხედავ, გოთურ ნაგებობებს
როგორ ფართოდ გაუღიათ თვალები.
ასე სძინავთ...
არ ისუნთქო,
მზე იხრწნება ტბის ხელებზე დაყრდნობილი.
როგორ ცივა...
ლოლუები დაეკიდა სახლის კედლებს,
ყველა ოთახს,
შენი თმების მოტკბო სუნით რომ გაჟღინთე.
არ იწამო
სარკის ბზარში დანახული სილუეტი.
სუნთქვა გიჭირს...
მზე იხრწნება ნელი კვდომით,
სილვია...
ხედავ, ის ტყე,
ბავშვობიდან რომ გამოგყვა უცხო სიზმრად,
ნაჯახებით გაუჩეხავთ ტყისმცველებს.
გზები ისე იხლართება უსაშველო მანძილებად,
სიარული გაგიჭირდა
და დახეთქილ ფეხისგულებს
დაბადება მოენატრათ.
ჰაერს თითქოს გაუჭირდა შენით სუნთქვა...
თითქოს ყელში გაგეჩხირა სუიციდი.
ისევ ჟონავს სისხლი შენი ფანჯრებიდან...
არ ისუნთქო,
არ ისუნთქო,
არ ისუნთქო აგონია ამ ქალაქის.
მზე გაიხრწნა ნელი კვდომით,
სილვია...

შვილები

იმ თვეში, როცა
მამები მიდიან სამოგზაუროდ
და სპირიტიზმით ერთობიან ანგელოზები,
დედები ყიდიან ყველაზე უმცროს
შავთმიან შვილებს...
ასე სჩვევიათ მათ პლანეტაზე გენეტიკურად.
დაღრღნილ საშოში
დასისხლულ კედლებს არ ახსენდებათ
მოკუნტული უშნო ბავშვები,
რომლებიც გუშინ შავი ფანჯრიდან
თეთრ საპნის ბუშტებს უშვებდნენ ცაში.
მგონი ბუშტები ღრუბლებად იქცნენ
ან ღამის ჰაერს შეერივნენ სისხლჩაქცევებად .
იმ თვეში, როცა
მამები მიდიან სამოგზაუროდ
და სპირიტიზმით ერთობიან ანგელოზები,
დედები ყიდიან ყველაზე უმცროს
შავთმიან შვილებს...
მერე შვილები იზრდებიან
და სხვა შვილების მოკვლას იწყებენ.
ღრძილით წურავენ არტერიებს,
თბილი სიზმრები რომ ამოსწოვონ პირის მოსვრამდე,
არ დაეღვაროთ არცერთი გრამი...
მათ სიზმრის წვეთებს მარმელადის გემო აქვს ალბათ...
გაყიდულ ბავშვებს ხომ არასდროს არ გაუსინჯავთ
ტკბილეულობა...
და ჩასახვისას დედის მხრიდან დაკლებულ რკინას
სხვის დნმ-ში აღმოჩენილ სუნთქვით ივსებენ.
და საპნის ბუშტებს ღრულებისკენ აღარ უშვებენ
ჩამონგრეული სახლის ფანჯრიდან...
იმ თვეში, როცა
მამები მიდიან სამოგზაუროდ
და სპირიტიზმით ერთობიან ანგელოზები,
დედები კლავენ ყველაზე უმცროს
შავთმიან შვილებს...
ასე სჩვევიათ გენეტიკურად…

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

No comments: