არილი

Friday, August 30, 2013

შე­ი­მას ჰი­ნი – სიტყ­ვის ერთ­მ­მარ­თ­ვე­ლო­ბა



ელ­­­ტის მე­მო­რი­­ლუ­რი ლექ­ცი­­ბი­დან (1986)

რი­ჩარდ ელ­მა­ნის სიტყ­ვე­ბი იეიტ­სის შე­სა­ხებ, ნე­ბის­მი­ერ სე­რი­­ზულ პო­ეტს ეხ­­ბა: "მი­სი მი­ზა­ნია გვაჩ­ვე­ნოს, რომ შე­საძ­ლე­ბე­ლია უხ­­ში ძა­ლის გარ­დაქ­­ნა და თავ­გან­წირ­ვა...ჩვე­ნი "წარ­მო­სახ­ვი­თი" "მე"-სთვის, რო­მე­ლიც სხვა საწყა­­ლით იზ­­მე­ბა და ბევ­რით აღ­­მა­ტე­ბა ყვე­ლა­ფერ იმ­ას, რა­საც სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი პი­რო­ბი­თო­ბე­ბი მო­ითხო­ვენ ად­­მი­­ნის­გან. თუ­კი ტან­­ვა ჩვე­ნი ხვედ­რია, უკ­­თე­სია ჩვენ­ვე შევ­­­ნათ სამ­ყა­რო, სა­დაც და­ვი­ტან­ჯე­ბით და ხში­რად ას­ეც ვიქ­ცე­ვით ხოლ­მე: გმი­რე­ბი - ძა­ლა­­ნე­ბუ­რად, შე­მოქ­მედ­ნი - შეგ­ნე­ბუ­ლად, ყვე­ლა და­ნარ­ჩე­ნი კი შეძ­ლე­ბის­დაგ­ვა­რად".
ნე­ბის­მი­­რი პო­­ტი ასე თუ ისე ზე­მოთ მოყ­ვა­ნილ მო­დელს მის­დევს. მათ შო­რის ის წე­სი­­რი ავ­ტო­რე­ბიც, ვინც გა­ურ­ბის მა­ღალ­ფარ­დო­ვან სიტყ­ვას, პა­ტივს ცემს ენ­ის დე­მოკ­რა­ტი­ას და ან მეტყ­ვე­ლე­ბის ტო­ნით, ან­დაც ყო­ველ­­ღი­­რო­ბით გვაჩ­ვე­ნებს, რომ მზად არ­ის იმ ად­­მი­­ნე­ბის მხა­რე და­­კა­ვოს, ვინც სკეპ­ტი­კუ­რად აფ­­სებს პო­­ზი­ის უფ­ლე­ბას, იყ­ოს გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სტა­ტუ­სის მქო­ნე. პო­­ზია თვით­­მა­რი რე­­ლო­ბაა, ეს ფაქ­ტია. და რამ­დე­ნად უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლა­დაც არ უნ­და მი­აჩ­­დეს პო­ეტს თა­ვი იმ­ის­­ვის, რა­თა და­ნებ­დეს სო­ცი­­ლუ­რი, მო­რა­ლუ­რი, პო­ლი­ტი­კუ­რი და ის­ტო­რი­­ლი სი­ნამ­­ვი­ლის ზე­წო­ლას, ერ­თი რამ მა­ინც ცხა­დია - გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ერთ­გუ­ლე­ბა პო­­ზი­­სად­მი აუც­­ლე­ბე­ლი წყა­როა და პი­რო­ბა ნე­ბის­მი­­რი მხატ­­რუ­ლი მოვ­ლე­ნი­სა.
აი, რა­ტომ გა­დავ­წყ­ვი­ტე დღეს ელ­­ზა­ბეტ ბი­შო­პის ერ­თი ლექ­სის - "თევ­­სა­შე­ნის ფარ­დუ­ლებ­თან" - შე­სა­ხებ სა­­ბა­რი. მას­ში ხე­დავ, რომ ერთ-ერ­თი ყვე­ლა­ზე თავ­შე­კა­ვე­ბუ­ლი და ზრდი­ლო­ბი­­ნი თა­ნა­მედ­რო­ვე პო­­ტი, თა­ვი­სი ხე­ლოვ­ნე­ბის უძ­ლე­ვე­ლი ვნე­ბით აღტ­კი­ნე­ბუ­ლი, იძ­­ლე­ბუ­ლი ხდე­ბა უარი თქვას ჩვე­ვებ­ზე და და­შორ­დეს აუდ­­ტო­რი­ას. ხაზს გა­ვუს­ვამ, რომ მშვი­დო­ბი­­ნო­ბის მიღ­მა ბი­შოპ­თან მუ­დამ იდ­გა არა პირ­მოთ­ნე­­ბა, არ­­მედ პა­ტი­ვის­ცე­მა მათ მი­მართ, ვინც უხ­ერ­ხუ­ლად გრძნობს თავს პო­­ტურ თავ­კერ­ძო­ბას­თან შე­ხე­ბი­სას. რო­გორც წე­სი, იგი ხმას არ იმ­აღ­ლებს, რა­თა არ ჩა­ახ­შოს ძლივს გა­სა­გო­ნი მი­სამ­ღე­რი - ვთქვათ, ზღვის­პი­რა სას­ტუმ­რო­ში ჩა­მო­სუ­ლი ტუ­რის­ტე­ბის ჩუ­მი სა­­ბა­რი სა­უზ­მი­სას. ბი­შო­პი არ აბ­ეზ­რებს თავს პუბ­ლი­კას ამ­­­წუ­რა­ვი და და­ჟი­ნე­ბუ­ლი კითხ­ვით - ოს­ვენ­ცი­მის მე­რე იქ­ნებ დუ­მი­ლი ჯობ­დე­სო პო­­ზი­ას და თა­ვი­სე­ბუ­რად ეს­მის ხე­ლოვ­ნე­ბის პრი­ვი­ლე­გი­ებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ეჭ­ვე­ბი, ას­ეთ კითხ­ვა­ში რო­მაა და­ფა­რუ­ლი.
სხვაგ­ვა­რად რომ ვთქვათ, ელ­­ზა­ბეტ ბი­შო­პი მთე­ლი თა­ვი­სი არ­სე­ბით გან­წყო­ბი­ლია სჯე­რო­დეს სიტყ­ვის ერთ­­მარ­­ვე­ლო­ბის - პო­­ტის თავ­გან­წირ­ვის ფა­სად. იგი თავ­შე­კა­ვე­ბუ­ლია, არ­ას­­როს არ­­ფერს იკ­ვეხ­ნის და ზრდი­ლო­ბის გან­სა­ხი­­რე­ბას წარ­მო­ად­გენს. ზრდი­ლო­ბა კი, მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, სხვე­ბის მი­მართ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბებს გუ­ლის­­მობს, ის­­ვე რო­გორც ამ სხვა­თა ვალ­დე­ბუ­ლე­ბებ­საც. პო­­ტი მო­ითხოვს პა­ტი­ვი სცენ სა­კუთ­რე­ბის უფ­ლე­ბას, ამ სიტყ­ვის ყვე­ლა­ზე კარ­გი, ფარ­თო და თავ­და­პირ­ვე­ლი აზ­რით - აზ­რით, რო­მე­ლიც გა­ნუყ­რე­ლად თან ახ­ლავს პი­როვ­ნე­ბას თუ სა­განს, რად­გა­ნაც ის­­ნი ბუ­ნებ­რი­ვად ახ­­სი­­თე­ბენ მათ. გარ­და ამ­­სა, ელ­­ზა­ბეტ ბი­შო­პი გარ­­ვე­ულ სიმ­კაც­რეს გუ­ლის­­მობს და წინ მი­უძღ­ვის ის­ეთ ზმნებს, რო­გო­რი­ცაა "შეჰ­ფე­რის", "ხამს" და ა.შ. მოკ­ლედ, ამ შემ­თხ­ვე­ვა­ში მე­ლექ­სე­­ბის ერთ-ერ­თი ატ­რი­ბუ­ტის სა­ხით ზრდი­ლო­ბა საზ­­­რებს მო­ხა­ზავს და მთე­ლი პო­­ტუ­რი ქმე­დე­ბის მას­­ტაბს გან­საზ­­­რავს. იგი თავს იდ­ებს მეტყ­ვე­ლე­ბის მარ­­ვას.
მაგ­რამ ელ­­ზა­ბეტ ბი­შო­პი პო­­ზი­­ში არ­ამ­ხო­ლოდ ზრდი­ლო­ბას აღ­­­რებს და ცნობს. მან ას­­ვე აიღო თა­ვის თავ­ზე ჭვრე­ტის მო­ვა­ლე­­ბაც. ჭვრე­ტა მას ჩვე­­ლე­ბად ექ­ცა - მნიშ­­ნე­ლო­ბა არა აქვს ბერ-მო­ნაზ­­ნურ, ჰოპ­კინ­სი­სე­ულ დაკ­ვირ­ვე­ბას ვი­გუ­ლის­­მებთ თუ სა­ყო­ველ­თა­ოდ მი­ღე­ბულ, ყო­ველ დღე გან­მე­­რე­ბად ქმე­დე­ბას. მარ­­ლაც, მჭვრე­ტე­ლი თით­ქოს ამშ­ვი­დებს, ათ­ვი­ნი­­რებს თავს და თუ­კი უწ­ევს წი­ნა­აღ­­დე­გო­ბას ხი­ლულ გა­რე­მოს, მხო­ლოდ იმ­­ტომ, რა­თა სა­კუ­თა­რი ად­გი­ლი და­იც­ვას, ჩრდილ­ში დარ­ჩეს, არ გა­მოჩ­­დეს. გა­საკ­ვი­რი არაა, რომ თა­ვი­სი უკ­­ნას­­ნე­ლი წიგ­ნის სა­თა­­რი ბი­შოპ­მა ძვე­ლი სას­კო­ლო სა­ხელ­­ძღ­ვა­ნე­ლოს სა­ტი­ტუ­ლო ფურ­­ლი­დან აიღო - "გე­ოგ­რა­ფია III კლა­სის­­ვის". ამ­ით იგი თით­ქოს ხაზს უს­ვამს თა­ვი­სი ლექ­სე­ბი­სა და სა­ხელ­­ძღ­ვა­ნე­ლოს პრო­ზას შო­რის არ­სე­ბულ მსგავ­სე­ბას, რო­მე­ლიც დე­ტა­ლე­ბი­სად­მი თა­ვი­სი ყუ­რად­ღე­ბით, აწ­­ნილ-და­წო­ნი­ლი კლა­სი­ფი­კა­ცი­­ბი­თა და მი­­კერ­ძო­­ბე­ლი ჩა­მო­ნათ­ვა­ლით სამ­ყა­როს­თან მყარ და გა­მოკ­ვე­თილ ურ­თი­ერ­თო­ბებს ამკ­ვიდ­რებს. წიგ­ნის ეპ­იგ­რა­ფი­დან ჩანს, რომ პო­­ტი თავს აიგ­­ვებს სიტყ­ვე­ბი­სა და საგ­ნე­ბის შე­კავ­ში­რე­ბის ამ პირ­ვე­ლად, ნა­ცად ხერ­ხებ­თან:
"რა არ­ის გე­ოგ­რა­ფია? დე­და­მი­წის ზე­და­პი­რის აღ­წე­რა.
რა არ­ის დე­და­მი­წა? პლა­ნე­ტა ან ზე­ცი­­რი სხე­­ლი, რო­მელ­ზეც ვცხოვ­რობთ.
რა ფორ­მი­საა დე­და­მი­წა? მრგვა­ლი, ბურ­თი­სე­ბუ­რი.
რის­გან შედ­გე­ბა მი­წის ზე­და­პი­რი? წყლის­გან და ხმე­ლე­თის­გან".
პო­­ზი­ას, რო­მე­ლიც ას­­თი კა­ტე­ხიზ­მუ­რი ფორ­მუ­ლე­ბით სარ­გებ­ლობს, ხილ­ვე­ბი­სა და ეპ­­ფა­ნი­­ბის წვდო­მა, რა თქმა უნ­და, აკრ­ძა­ლუ­ლი აქვს და "თევ­­სა­შე­ნის ფარ­დუ­ლე­ბიც" მარ­­ლაც უზ­უს­ტე­სი აღ­წე­რით იწ­ყე­ბა, რო­მე­ლიც აირ­ეკ­ლავს იმ­ას, თუ რო­გორ ნა­ბიჯ-ნა­ბიჯ შე­მო­დის მა­ტე­რი­­ლუ­რი სამ­ყა­რო პო­­ტის ნა­თელ და მშვიდ ცნო­ბი­­რე­ბა­ში:
ცი­ვა დღეს სა­ღა­მოს,
მო­ხუ­ცი კი თა­ვი­სას არ იშ­ლის,
თევ­­სა­შე­ნის ერთ-ერთ ფარ­დულ­ში
ჩა­მომ­­და­რა და ბა­დეს წნავს.
ბინ­­ში ბა­დე თით­­მის არ ჩანს -
თალ­ხი, შავ-წით­ლად ნაქ­სო­ვი
- მხო­ლოდ გა­ლე­­ლი მა­ხა­თი თუ იელ­ვებს ხოლ­მე.
ჰა­ერ­ში თევ­ზის ის­­თი სუ­ნი ტრი­­ლებს,
რომ სუნ­­­ვა ჭირს და თვა­ლე­ბი­დან ცრემ­ლი მომ­დის.
ფარ­დუ­ლი ხუ­თია - დახ­რი­ლი, წვე­ტი­­ნი სა­ხუ­რა­ვე­ბით - საწყო­ბე­ბამ­დე
ვიწ­რო, ნა­რან­დი ფიც­რით ნა­ჭე­დი ბი­ლი­კია გა­დე­ბუ­ლი
ურ­­კე­ბის­­ვის.
ყვე­ლა­ფე­რი ვერ­ცხ­ლის­­რად ბრწყი­ნავს:
ზღვა - ზო­მი­­რად რომ ღე­ლავს, თით­ქოს აშ­ხე­ფე­ბას აპ­­რებ­სო -
მქრქა­ლი და ბინ­დის­ფე­რია;
ქვა­ფე­ნი­ლის, ომ­­რე­ბით სავ­სე კას­რე­ბის,
შიშ­ველ კლდე­ებს შო­რის გა­ფან­ტუ­ლი ან­ძე­ბის ვერ­ცხ­ლი კი
შიგ­ნი­დან ან­­თებს,
რო­გორც ზღვე­ბის­კენ მიქ­ცე­­ლი ძვე­ლი, ზურ­მუხ­ტის­ფე­რი ხავ­სით და­ფა­რუ­ლი სახ­ლე­ბი.
თევ­ზის დი­დი კას­რე­ბი ქა­შა­ყის ულ­­მა­ზე­სი ქერ­­ლით შე­მო­სი­ლა,
ქერ­­ლი­თაა და­ფა­რუ­ლი ურ­­კე­ბიც,
მბზინ­ვა­რე, მო­ლივ­ლი­ვე ჯავ­შან­ში სხე­დან
და ქინ­­ლე­ბის ფუს­ფუს­ში ინ­­ბე­ბი­ან.
სახ­ლებს მიღ­მა, და­ბალ ფერ­დობ­ზე, ცვრით და­ნა­მულ ბა­ლახს გას­­დე­ბი თუ არა
ხის ძვე­ლი კა­რი გა­მოჩ­­დე­ბა, ალ­აგ-ალ­აგ დამ­­­და­რი,
გრძე­ლი, შე­თეთ­რე­ბუ­ლი სა­ხე­ლუ­რე­ბით
და ჟან­გით შეჭ­მუ­ლი რკი­ნის ნა­წი­ლებ­ზე დარ­ჩე­ნი­ლი
სევ­დი­­ნი ლა­ქე­ბით (მიმ­­მარ სისხლს რომ ჰგავს).
მო­ხუ­ცი გაწ­­დილ "ლა­ქი სთრა­იქს" იღ­ებს.
იგი პა­პა­ჩემ­თან მე­გობ­რობ­და.
ვამ­ბობთ, რომ მხა­რე­ში ხალ­ხი გა­მო­­ლია, ბევ­რი წა­ვი­და,
ქა­შა­ყებ­ზე ვსა­უბ­რობთ, სხვა თევ­ზებ­ზეც
და ბარ­კა­სის გა­მო­ჩე­ნას ვე­ლით.
ტან­საც­მე­ლი და სა­ხე­ლო­­ბი მთლად ქერ­­ლით უბრ­წყი­ნავს მო­ხუცს:
იგი ჩვე­ნი მხა­რის სი­­მა­ყე­სა და მშვე­ნე­ბას ფხეკს,
ურ­იცხ­ვი თევ­ზის ქერცლს ფხეკს შა­ვი, ალ­­სი­ლი ძვე­ლი და­ნით.
ქვე­მოთ, ზღვას­თან,
იმ ად­გი­ლას, სა­დაც ბარ­კა­სე­ბი დგე­ბი­ან ხოლ­მე, გრძე­ლი ფერ­დო­ბი მო­ჩანს,
წყლის ვერ­ცხ­ლით მო­ჭე­დილ ზე­და­პირს ერთ­ვის.
რუხ ქვებ­ზე სა­მი მო­რია გა­დე­ბუ­ლი,
ერთ­მა­ნე­თის­გან ოთ­ხი-ხუ­თი ფუ­ტის და­შო­რე­ბით.
ირგ­­ლივ ღრმა, ან­კა­რა და ცი­ვი წყვდი­­დია,
სტი­ქია, სა­დაც ვერ იც­ხოვ­რებს ხმე­ლე­თის ბი­ნა­და­რი,
იქ მხო­ლოდ თევ­ზე­ბი და სე­ლა­პე­ბი სახ­ლო­ბენ... ერთ სე­ლაპს ვიც­ნობ კი­დეც.
სა­ღა­მო­­ბით ხში­რად ვხე­დავ­დი, ნა­პირ­თან მო­დი­­და ხოლ­მე.
მე მე­ლო­დე­ბო­და.
მუ­სი­კით იყო და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი,
ჩემ­სა­ვით სრუ­ლი ჩაღ­­მა­ვე­ბა უყ­ვარ­და,
და მეც ერთხელ ბაპ­ტის­ტუ­რი ჰიმ­ნე­ბი ვუმ­ღე­რე,
"ღმერ­თი - ჩვე­ნი სა­­მე­დო ბურ­ჯია".
ად­გილ­ზე გა­შეშ­და და დიდ­ხანს თვალს არ მა­ცი­ლებ­და,
თა­ვი გა­და­აქ­ნია.
შემ­დეგ გაქ­რა, ტალ­ღებს შე­­რია და ის­ევ გა­მოჩ­­და
ზუს­ტად იმ ად­გი­ლას, სა­დაც ჩაყ­ვინ­თა და თით­ქოს მხრე­ბი აიჩ­­ჩა,
აქ­­­და, ეგ რა ჩე­მი საქ­მეაო.
ირგ­­ლივ ღრმა, ან­კა­რა და ცი­ვი წყვდი­­დია,
სუფ­თა, ნაც­რის­ფე­რი, ყი­ნუ­ლო­ვა­ნი წყა­ლი... ზე­მოთ კი, ჩვენს უკ­ან,
ფეს­­მა­გა­რი, მე­დი­დუ­რი ნაძ­ვე­ბი დგა­ნან,
მო­ცის­­რო ხე­­ბი თა­ვი­ან­თი გა­ნუყ­რე­ლი ჩრდი­ლე­ბით:
დგას მი­ლი­­ნი სა­შო­ბაო ნაძ­ვი და შო­ბას ელ­ის.
წყა­ლი კი თით­ქოს რუხ ქვებს შო­რის გა­მო­­კი­და.
და მეც ძვე­ლე­ბუ­რად გავ­ყუ­რებ ზღვას
სა­დაც ქვებს შო­რის ნა­ზი და უხ­­ლი­სო ჭავ­ლე­ბი მო­ჩანს,
ქვე­ბის თავ­ზე კი ყი­ნუ­ლო­ვა­ნი დუ­მი­ლი სუ­ფევს,
ქვე­ბის თავ­ზე და უფ­რო მაღ­ლაც, მთელ სამ­ყა­რო­ში, ყვე­ლა­ფე­რი გა­რინ­დუ­ლა, ყი­ნუ­ლო­ვან დუ­მილს მო­­ცავს.
საკ­მა­რი­სია მხო­ლოდ ხე­ლი ჩაჰ­ყო მას­ში,
და მყის­ვე იგრ­­ნობ მის ძა­ლას,
ძვლებ­ში ყრუ ტკი­ვი­ლი და­გივ­ლის და ხე­ლიც და­­ფერ­­ლე­ბა,
თით­ქოს ეს წყა­ლი სა­ხეც­­ლი­ლი ცეცხ­ლი იყ­ოს,
რო­მე­ლიც იწ­ვის, შთან­­ქავს ქვებს თა­ვი­სი რუ­ხი, ბნე­ლი ცეცხ­ლის ალ­ით.
მხო­ლოდ ენა შე­­ხე და ჯერ სიმ­წა­რეს იგრ­­ნობ, შემ­დეგ სიმ­ლა­შეს,
ბო­ლოს კი მთლად და­გიწ­ვავს პირს მი­სი სიმ­ხურ­ვა­ლე.
ალ­ბათ იგ­­ვეა ჩვენ­­ვის ცოდ­ნაც:
ბნე­ლი, მლა­შე და ან­კა­რა,
სხარ­ტი და თავ­ნე­ბა.
იგი სამ­ყა­როს ამ­ოვ­ტა­ცეთ მტკი­ცე, ყი­ნუ­ლო­ვა­ნი ხა­ხი­დან,
გაქ­ვა­ვე­ბუ­ლი მკერ­დი­დან ამ­­ვიყ­ვა­ნეთ.
და ეს ცოდ­ნა მა­ლე­ვე გვის­­­ტე­ბა ხე­ლი­დან,
შემ­დეგ კი ის­ევ წა­ვე­ტა­ნე­ბით ხოლ­მე - და რად­გა­ნაც იგი ის­ტო­რი­­ლია -
მა­ინც გაგ­ვირ­ბის, მო­­ხელ­თე­ბე­ლი რჩე­ბა.
ჩვენს წი­ნა­შე - ყვე­ლა­ფერ სხვას­თან ერ­თად - დის­ციპ­ლი­ნი­რე­ბუ­ლი პო­­ტუ­რი წარ­მო­სახ­ვის შე­ნე­ლე­ბუ­ლი კად­რე­ბი გა­­ელ­ვებს, რო­მე­ლიც ებრ­­ვის გი­გან­ტუ­რი ნახ­ტო­მის გა­კე­თე­ბის გა­­ნე­ლე­ბელ სურ­ვილს, ვერ ბე­დავს და ბო­ლოს და ბო­ლოს, მტკი­ცე გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბით შე­გუ­ლი­­ნე­ბუ­ლი უყ­ოყ­მა­ნოდ აკ­­თებს ამ ნახ­ტომს. წე­რის ძუნ­წი, თავ­და­დე­ბუ­ლი, სა­ოც­რად და­ძა­ბუ­ლი მა­ნე­რა ლექ­სის ლა­მის ორ მე­სა­მედ­ში ჩვენს ყუ­რად­ღე­ბას გა­რე სამ­ყა­რო­ზე მი­მარ­თავს, სა­სა­უბ­რო ენა არ იშ­­რებს წვრილ­მა­ნებს, ყო­ფი­თი, პატ­რი­არ­ქა­ლუ­რი ატ­მოს­ფე­რო დი­დი სით­ბო­თია აღ­წე­რი­ლი. მო­ხუ­ცი პა­პაც კი გა­მოჩ­­დე­ბა. და მა­ინც, ეს უძ­ვე­ლე­სი სამ­ყა­რო დრო­დად­რო გა­მო­ცოცხ­­დე­ბა ხოლ­მე თევ­ზის ქერ­­ლის ბრწყინ­ვა­ლე­ბით, მწვა­ნე ბა­ლა­ხის ბი­ბი­ნი­თა და ქინ­­ლე­ბის ფუს­ფუ­სით. ხა­ტი­დან ხა­ტამ­დე, დე­ტალ-დე­ტალ, ერ­თი დაკ­ვირ­ვე­ბა მე­­რეს ერწყ­მის და სხვა­დას­­ვა დო­ნე­ზე თუ ხედ­ვის სხვა­დას­­ვა კუთხი­დან სამ­ყა­რო ჩვენს თვალ­წინ ნელ-ნე­ლა სუნ­­­ვას იწ­ყებს, ცოცხ­­დე­ბა. იგრ­­ნო­ბა სის­ტე­მა­ტუ­რი ხედ­ვა, ფეხ­ზე მყა­რად მდგო­მი დამ­­ვირ­ვე­ბე­ლი, რო­მელ­საც მზე­რა ჯერ ზღვა­ზე გა­და­აქვს, შემ­დეგ კი თევ­ზი­ან კას­რებ­ზე და მო­ხუც­ზე. მთხრო­ბე­ლის ხმაც თა­მა­მად ჟღერს, იგი თავ­შე­კა­ვე­ბუ­ლია და არ ინთ­­მე­ბა სა­კუ­თარ არ­სე­ბა­ში, ჩანს საგ­ნე­ბი­სად­მი გო­ნი­­რი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა, ყვე­ლაფ­რის ზუს­ტად აღ­წე­რის სურ­ვი­ლი. ეს არც ქო­ში­ნია და არც უს­­ცოცხ­ლო ბუტ­ბუ­ტი, იგი პი­რამ­დე სავ­სეა, ზღვა­სა­ვით, რო­მე­ლიც ზო­მი­­რად ღე­ლავს "თით­ქოს აშ­ხე­ფე­ბას აპ­­რებ­სო" და უეც­რად, მარ­­ლაც შე­ირ­ხე­ვა, შხე­ფებს აყ­რის:
ირგ­­ლივ ღრმა, ან­კა­რა და ცი­ვი წყვდი­­დია,
სტი­ქია, სა­დაც ვერ იც­ხოვ­რებს ხმე­ლე­თის ბი­ნა­და­რი,
იქ მხო­ლოდ თევ­ზე­ბი და სე­ლა­პე­ბი სახ­ლო­ბენ... ერთ სე­ლაპს ვიც­ნობ კი­დეც.
დაკ­ვირ­ვე­ბის ჩვე­ვა, რო­გორც მო­გახ­სე­ნეთ, გა­მო­რიცხავს ხილ­ვა­თა ჩა­რე­ვას. და მა­ინც, იგი თავს იჩ­ენს, რიტ­მუ­ლი ზე­აღ­­­ლა გვაფ­­თხი­ლებს: ახ­ლა რა­ღაც მოხ­დე­ბა... თუნ­დაც მოგ­ვი­­ნე­ბით. სა­სა­უბ­რო ტო­ნი ქრე­ბა, მაგ­რამ ამ დროს ვხე­დავთ სა­­ქი­ოს მო­ცი­ქუ­ლი­ვით თუ ზღვის კლო­­ნი­ვით მოვ­ლე­ნილ სე­ლაპს, რო­მე­ლიც გაწ­ბი­ლე­ბუ­ლია მა­ღალ­ფარ­დო­ვა­ნი სიტყ­ვე­ბის საც­დუ­რით. და მა­ინც, სე­ლა­პი სას­წა­­ლის­კენ მიგ­ვიძღ­ვის, უც­ნა­ურ­თან ზი­­რე­ბის ნიშ­ნად აღ­იქ­მე­ბა: იგი სიღ­­მე­ში იმ­­ლე­ბა, თან ით­რევს ლექ­­საც და ყვე­ლა­ზე სა­ჭი­რო მო­მენ­­ში იდ­­მა­ლე­ბით მო­სავს მას. ბო­ლოს და ბო­ლოს, სე­ლა­პი ხომ მარ­ტო გა­რე­სამ­ყა­რო­თი არ დაკ­მა­ყო­ფილ­დე­ბა და, რა თქმა უნ­და, არც პო­ეტს შეშ­ვე­ნის ამგ­ვა­რი საქ­ცი­­ლი, იგი ხომ "სრუ­ლი ჩაღ­­მა­ვე­ბის მომ­­რეა".
ეს არ ნიშ­ნავს, რომ გა­რე­სამ­ყა­როს, ად­­მი­­ნუ­რი ერთ­გუ­ლე­ბის, წი­ნაპ­რე­ბის, "ლა­ქი სთრა­­ქი­სა" და სა­შო­ბაო ნაძ­ვის ხი­სად­მი სიყ­ვა­რუ­ლი უკ­ვა­ლოდ გაქ­რა. უბ­რა­ლოდ, მას სხვა, უხ­­ლა­ვი და სა­ში­ში ძა­ლა უხ­მობს და ით­რევს; ესაა აზ­რის სამ­ყა­რო, შე­მეც­ნე­ბის ნე­ბა, რო­მე­ლიც აშ­­რებს ად­­მი­ანს სე­ლა­პებ­სა და ქა­შა­ყებს, სა­კუ­თა­რი თა­ვის ამ­­რა ტო­ვებს, მარ­ტო, პა­პი­სა და მო­ხუ­ცის გა­რე­შე.
იგი ბე­დის­წე­რი­სა და მოკ­­და­ვო­ბის სხი­ვით გა­ნა­თე­ბულ სა­ნა­პი­რო­ზე დგას. შე­მეც­ნე­ბის­კენ ლტოლ­ვას პო­­ტი მყის­ვე სა­­კუ­ნე­ებს მიღ­მა მი­უძღ­ვე­ბა, სოკ­რა­ტემ­დელ­თა მოკ­­ძა­ლე­ბულ, მთრთოლ­ვა­რე სიბ­­­ნემ­დე და იგი უეც­რად ხე­დავს წყლის ამ სტი­ქი­ის და­სა­ბა­მი­­რო­ბას:
საკ­მა­რი­სია მხო­ლოდ ხე­ლი ჩაჰ­ყო მას­ში,
და მყის­ვე იგრ­­ნობ მის ძა­ლას,
ძვლებ­ში ყრუ ტკი­ვი­ლი და­გივ­ლის და ხე­ლიც და­გე­ფერ­­ლე­ბა,
თით­ქოს ეს წყა­ლი სა­ხეც­­ლი­ლი ცეცხ­ლი იყ­ოს,
რო­მე­ლიც იწ­ვის, შთან­­ქავს ქვებს თა­ვი­სი რუ­ხი, ბნე­ლი ცეცხ­ლის ალ­ით.
მხო­ლოდ ენა შე­­ხე და ჯერ სიმ­წა­რეს იგრ­­ნობ, შემ­დეგ სიმ­ლა­შეს,
ბო­ლოს კი მთლად და­გიწ­ვავს პირს მი­სი სიმ­ხურ­ვა­ლე.
ალ­ბათ იგ­­ვეა ჩვენ­­ვის ცოდ­ნაც:
ბნე­ლი, მლა­შე და ან­კა­რა,
სხარ­ტი და თავ­ნე­ბა.
იგი სამ­ყა­როს ამ­ოვ­ტა­ცეთ მტკი­ცე, ყი­ნუ­ლო­ვა­ნი ხა­ხი­დან,
გაქ­ვა­ვე­ბუ­ლი მკერ­დი­დან ამ­­ვიყ­ვა­ნეთ
და ეს ცოდ­ნა მა­ლე­ვე გვის­­­ტე­ბა ხე­ლი­დან,
შემ­დეგ კი ის­ევ წა­ვე­ტა­ნე­ბით ხოლ­მე - და რად­გა­ნაც იგი ის­ტო­რი­­ლია -
მა­ინც გაგ­ვირ­ბის, მო­­ხელ­თე­ბე­ლი რჩე­ბა.
სტი­ლი ინ­არ­ჩუ­ნებს მსგავ­სე­ბას გე­ოგ­რა­ფი­ის სა­ხელ­­ძღ­ვა­ნე­ლო­ში ამ­­კითხულ მარ­ტივ წი­ნა­და­დე­ბებ­თან. ყო­ვე­ლი ფრა­ზა ცხა­დი და უეჭ­ვე­ლია, მაგ­რამ ეს ფი­ნა­ლუ­რი სტრი­ქო­ნე­ბი, მა­ინც პო­­ზიაა და არა გე­ოგ­რა­ფია და დღის ჭეშ­მა­რი­ტე­ბას­თან ერ­თად სიზ­­რი­სე­ულ ჭეშ­მა­რი­ტე­ბა­საც გვა­ზი­­რებს და იგი იმ­დე­ნა­დაა ზუს­ტი, რამ­დე­ნა­დაც მოჩ­ვე­ნე­ბი­თი. გარ­და ამ­­სა, მას­ში არ­ის ნე­ბის­მი­­რი ლი­რი­კის sine qua non (აუც­­ლე­ბე­ლი პი­რო­ბა) - აბ­სო­ლუ­ტუ­რად და­მა­ჯე­რე­ბე­ლი ში­ნა­გა­ნი რიტ­მი, რო­მე­ლიც ყვე­ლა­ზე მე­ტად წყა­ლუხ­ვი დი­ნე­ბის მძი­მე ტალ­ღებ­სა ჰგავს. მას ღრმად გუ­ლახ­დი­ლი ინ­ტო­ნა­ცია ამ­ოძ­რა­ვებს, რო­მე­ლიც, რო­გორც რო­ბერტ ფროს­ტი იტ­ყო­და, "ენ­ის ქვეშ სახ­ლობს და ნე­ბის­მი­ერ სიტყ­ვა­ზე ძვე­ლია"... და ეს ინ­ტო­ნა­ცია იგ­­ვეს აკ­­თებს, რა­საც არ­სე­ბი­თად პო­­ზია: ანუ გვარ­­მუ­ნებს ვენ­დოთ სა­კუ­თარ ინ­ტუ­­ცი­ას. გვშვე­ლის, რა­თა ჩვე­ნი "მე"-ს პირ­ველ­­­ნი­ლი სიღ­­მე­­ბი­დან ად­­მი­­ნუ­რი ბუ­ნე­ბის ყვე­ლა­ზე ფა­რუ­ლი, ას­­ცი­­ლუ­რი წი­­ღი­დან აღ­მოვ­­­ვათ: "დი­ახ, მე ასე ვფიქ­რობ­დი. დი­ახ, ყვე­ლა­ფე­რი ეს მარ­თა­ლია და გმად­ლობთ, რა­თა სიტყ­ვე­ბი გა­მო­ნა­ხეთ და გაგ­ვა­გე­ბი­ნეთ ეს სა­­დუმ­ლო". სიტყ­ვის ერთ­­მარ­­ვე­ლო­ბაც სწო­რედ ამ­ით იმხ­რობს ჩვე­ნი, ამ­ომ­­ჩევ­ლე­ბის ხმებს.

 თარგმნა მალხაზ ხარბედიამ