თომას ვულფი

მე 38 წლის ვი­ყა­ვი


ვულფს დიდ მო­მა­ვალს უწ­ი­ნას­წარ­მეტყ­ვე­ლებ­დ­ნენ თო­მას მა­ნი და უილ­ი­ამ ფოლ­კ­ნე­რი; ჰერ­მან ჰე­სე კი მის პირ­ველ რო­მანს "სახლს მო­ხე­დე, ან­გე­ლო­სო"(1929) აფ­ა­სებ­და რო­გორც "თა­ნა­მედ­რო­ვე ამ­ე­რი­კუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რის უბრ­წყინ­ვა­ლეს ნი­მუშს".
ვულფს კოლ­რი­ჯის პო­ე­ზია უყ­ვარ­და, იგი მის­თ­ვის იდ­ე­ა­ლად იქ­ცა და არ­ა­ერ­თხელ ყო­ფი­ლა შემ­თხ­ვე­ვა, რო­ცა სას­ტუმ­როს რე­გის­ტ­რა­ტუ­რა­ში ხე­ლი სე­მი­უ­ელ ტე­ი­ლორ კოლ­რი­ჯის სა­ხე­ლით მო­უ­წე­რია. გუ­ლი უთრ­თო­და ბუ­კი­ნის­ტუ­რი წიგ­ნის მა­ღა­ზი­ა­ში შე­სულს, აღ­მერ­თებ­და პი­ტერ ბრე­ი­გელს. იგი მუ­დამ ახ­ლის ძი­ე­ბა­ში იყო, ეძ­ი­ებ­და ახ­ალ წიგ­ნებს, ახ­ალ სა­ხე­ლებს, ახ­ალ სიტყ­ვებს, ახ­ალ ამ­ე­რი­კას. თო­მას ვულ­ფი 38 წლის ას­აკ­ში გარ­და­იც­ვა­ლა მე­ნინ­გი­ტით.
თო­მას ვულ­ფის უბ­ის წიგ­ნა­კი­დან ამ­ოკ­რე­ბი­ლი ფრან­მენ­ტე­ბით წარ­მოდ­გე­ნას შე­გიქ­მ­ნით მწერ­ლის თვალ­სა­წი­ერ­ზე და სა­შუ­ა­ლე­ბას მოგ­ცემთ, სა­კუ­თა­რი გე­მოვ­ნე­ბაც შე­ა­მოწ­მოთ.

მო­ამ­ზა­და მე­გი ლო­რი­ამ


* * *
რამ­დენ ამ­ე­რი­კელს შე­მიძ­ლია შევ­ხ­ვ­დე, ვიდ­რე ოც­და­ა­თი­სა გავ­ხ­დე­ბი: 1000 - დღე­ში, 365 000 - წე­ლი­წად­ში X 8 = 2 920 000, ეს კი ნამ­დ­ვი­ლად არაა საკ­მა­რი­სი.
* * *
მე მქვია ვულ­ფი, მე ამ­ე­რი­კე­ლი ვარ.
* * *
და­ვი­ბა­დე 1900 წელს, ახ­ლა 26-ის ვარ. სა­უ­კე­თე­სო, რაც ამ დრო­ის გან­მავ­ლო­ბა­ში და­ი­წე­რა ინგ­ლი­სურ ენ­ა­ზე - ჯო­ი­სის "ულ­ი­სეა".
მი­მაჩ­ნია, რომ სა­უ­კე­თე­სო ბა­ლა­და გ.კ. ჩეს­ტერ­ტო­ნის კა­ლამს ეკ­უთ­ვ­ნის - "ლე­პან­ტო".
სა­უ­კე­თე­სო ეპ­ი­კუ­რი პო­ე­მა ჯონ მე­ის­ფილ­დ­მა შექ­მ­ნა - გან­სა­კუთ­რე­ბით ეს ეხ­ე­ბა "უხ­ე­ი­რო მხატ­ვარს", "მდი­ნა­რე­ებს" და "ბა­ის­ტ­რი­ტელ ქვრი­ვებს".
სა­ტი­რუ­ლი ეპ­იგ­რა­მის ყვე­ლა­ზე დი­დი ოს­ტა­ტი - ჰამ­ბერტ ვულ­ფი.
მწე­რა­ლი, რო­მე­ლიც სხვებ­ზე უკ­ეთ ან­ი­ჭებს მარ­ტივ წი­ნა­და­დე­ბას გა­ნუ­მე­ო­რე­ბელ ხიბლს - სერ ჯე­იმს ბა­რი.
უდ­ი­დე­სი და ყვე­ლა­ზე მრა­ვალ­მ­ხ­რი­ვი პრო­ზა­უ­ლი ტა­ლან­ტი - ჰ.დ.უელ­სი.
ყვე­ლა­ზე გულ­მოდ­გი­ნე ოს­ტა­ტი მათ შო­რის, ვინც წიგნს წიგ­ნ­ზე წერს - არ­ნოლდ ბე­ნე­ტი.
სა­უ­კე­თე­სო ეს­ე­ის­ტი - ბე­ლო­კი.
რე­ა­ლიზ­მის ურ­ყე­ვი გი­გან­ტი - თე­ო­დორ დრა­ი­ზე­რი.
ყვე­ლა­ზე ეკ­ო­ნო­მი­უ­რი, დე­ტა­ლებ­ზე თავ­გა­დაკ­ლუ­ლი მწე­რა­ლი, რო­მე­ლიც სი­ყალ­ბეს არ აჭ­ა­ჭა­ნებს - გულ­სუ­ორ­სი.
სა­უ­კე­თე­სო პი­ე­სა პო­ე­ტუ­რი თვალ­საზ­რი­სით - "ვაჟ­კა­ცი და­სავ­ლე­თის სი­ა­მა­ყეა" (ჯონ მი­ლინ­გ­ტონ სინ­გი).
სა­უ­კე­თე­სო პი­ე­სა თა­ვი­სი ხა­ტო­ვა­ნე­ბით - ჩეს­ტერ­ტო­ნის "ჯა­დოქ­რო­ბა".
ყვე­ლა­ზე გამ­ჭ­რი­ა­ხი და იუმ­ო­რის­ტუ­ლი პი­ე­სა - "მა­ი­ო­რი ბარ­ბა­რა" (ჯორჯ ბერ­ნარდ შოუ).
სა­უ­კე­თე­სო დრა­მა­ტურ­გი - შოუ
პრო­ზა­ი­კო­სი და დრა­მა­ტურ­გი, რო­მე­ლიც ყვე­ლა­ზე მე­ტად გვიც­რუ­ებს იმ­ე­დებს - სო­მერ­სეტ მო­ე­მი.
სა­უ­კე­თე­სო ნო­ვე­ლის­ტე­ბი - შერ­ვუდ ან­დერ­სო­ნი და ა.ე.კო­პარ­დი.
სა­უ­კე­თე­სო ჟურ­ნა­ლის­ტი - ს.ლუ­ი­სი.
ყვე­ლა­ზე დი­დი პო­ტენ­ცი­ა­ლის მქო­ნე ახ­ალ­გაზ­რ­და მწე­რა­ლი - ო.ჰაქ­ს­ლი.
ყვე­ლა­ზე დახ­ვე­წი­ლი კრი­ტი­კო­სი - ტ.ს.ელ­ი­ო­ტი.
კრი­ტი­კო­სი, რო­მე­ლიც დი­დი თვალ­სა­წი­ე­რით და მახ­ვილ­გო­ნივ­რო­ბით გა­მო­ირ­ჩე­ვა - გ.ლა­მენ­კე­ნი.
სა­უ­კე­თე­სო მწე­რა­ლი ქა­ლი - მეი სინ­კ­ლე­რი.
მას ვ.ვულ­ფი მოს­დევს.
შემ­დეგ - უილა კე­ზე­რი.
სა­უ­კე­თე­სო პო­ე­ტე­სა - ჰ.დ.(ჰილ­და დუ­ლიტ­ლი).
თა­ნა­მედ­რო­ვე ახ­ალ­გაზ­რ­დის ბიბ­ლი­ო­თე­კა
პლა­ტო­ნის "ფე­დო­ნი", გო­ე­თეს "მოგ­ზა­უ­რო­ბა იტ­ა­ლი­ა­ში", დოს­ტო­ევ­ს­კის "იდ­ი­ო­ტი", ჰე­რო­დო­ტეს "ქრო­ნი­კე­ბი", კლა­ის­ტის "პენ­ტე­სი­ლეა", პოს მოთხ­რო­ბე­ბი, იბ­სე­ნის "პერ გი­უნ­ტი", ზო­ლას "ჟერ­მი­ნა­ლი", ჰარ­დის პო­ე­მე­ბი, შექ­ს­პი­რის "ჰამ­ლე­ტი", ჯო­ი­სის "ულ­ი­სე", ბალ­ზა­კის "შაგ­რე­ნის ტყა­ვი", გო­ე­თეს "ფა­უს­ტი", სტრე­ჩის "დე­დო­ფა­ლი ვიქ­ტო­რია", სუ­ინ­ბერ­ნის ლექ­სე­ბი და ბა­ლა­დე­ბი, სტრინ­დ­ბერ­გის "მა­მა", რო­ლა­ნის "ჟან კრის­ტო­ფი", რაბ­ლეს "გარ­გან­ტუ­ას ის­ტო­რია", ფრან­სის "პინ­გ­ვინ­თა კუნ­ძუ­ლი", რი­დის "მო­ნას­ტე­რი და მშობ­ლი­უ­რი კე­რა", ბა­ი­რო­ნის "დონ-ჟუ­ა­ნი", გოლ­სუ­ორ­სის "მე­სა­კუთ­რე", ფი­ლიპ სუ­პოს "ნიკ კარ­ტე­რის სიკ­ვ­დი­ლი", შპენ­გ­ლე­რის "ევ­რო­პის და­ი­სი", ჰა­ი­ნეს ლი­რი­კა, ძმე­ბი გრი­მე­ბის ზღაპ­რე­ბი, თო­მას მა­ნის "ბუ­დენ­ბ­რო­კე­ბი", კნუტ ჰამ­სუ­ნის "შიმ­ში­ლი", გე­ორგ კა­ი­ზე­რის "ოქ­ტომ­ბ­რის დღეს".
* * *
საკ­ვირ­ვე­ლია - ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვან თა­ნა­მედ­რო­ვე მწე­რალ­თა­გან ბევ­რი უკ­ვე საფ­ლავ­შია - პლა­ტო­ნი, რაბ­ლე, ვოლ­ტე­რი, სვიფ­ტი, დო­ნი, ბლე­ი­კი, მელ­ვი­ლი.
* * *
მე 28 წლის ვარ. ამ დრო­ის მე­სა­მე­დი მე­ძი­ნა, და­ნარ­ჩე­ნი ორი მე­სა­მე­დი ვჭამ­დი, ვსწავ­ლობ­დი, ვოც­ნე­ბობ­დი და ში­გა­და­შიგ ვწერ­დი.
1914-29 წლე­ბის დი­დი ამ­ე­რი­კე­ლი პო­ე­ტე­ბი
მას­ტერ­სი, ფროს­ტი, რო­ბინ­სო­ნი, კრე­ი­ნი, ლინ­დ­სეი, სენ­დ­ბერ­გი, პა­უნ­დი, ტ.ს.ელ­ი­ო­ტი, გ.სტა­ი­ნი, ემი ლო­უ­ე­ლი, ე.უაილი, მი­ლეი, ჯე­ფერ­სი, ე.ე.კა­მინ­გ­სი.
ამ დრო­ის მან­ძილ­ზე რამ­დე­ნი­მე პრო­ზა­ი­კოს­მა თუ შეძ­ლო ას­ეთ სი­მაღ­ლე­ე­ბამ­დე ასვ­ლა, თუმ­ცა, ზო­გა­დად, ის­ი­ნი პო­ე­ტებ­ზე ნი­ჭი­ე­რე­ბი არ­ი­ან: დრა­ი­ზე­რი, კე­იბ­ლი, კე­ზე­რი, ლუ­ი­სი, ჰე­მინ­გუეი, ჰერ­გეს­ჰა­ი­მე­რი, უელ­სი, ბე­ნე­ტი, ვ.ვულ­ფი, ო.ჰაქ­ს­ლი, გოლ­სუ­ორ­სი.
"მო­დერ­ნის­ტე­ბი"
(ინგ­ლი­სუ­რე­ნო­ვან ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ში)
ჯო­ი­სი, სტა­ი­ნი, სი­ტუ­ე­ლი, კა­მინ­გ­სი, კრე­ი­ნი, პა­უნ­დი, ელ­ი­ო­ტი, გი­ლეს­პი, ჰელ­დი, ტე­ი­ტი, კა­უ­ლი, პო­ლი, ჯო­ლა­სი, ვ.ვულ­ფი, ა.მაკ­ლი­ში, ტე­ი­ნი, მ.მუ­რი, რ.გრე­ივ­სი, ლა­უ­რა რა­ი­დინ­გი, კ.ბერ­კი, უ.კ. უილ­ი­ამ­სი, ჰერ­ბ­ს­ტი, დი­ა­მან­ტი, ჰერ­მა­ნი, უინდ­ჰემ ლუ­ი­სი, კ.ბო­ი­ლი.
"თა­ნა­მედ­რო­ვე მწერ­ლე­ბი"
ჰე­მინ­გუეი, ლუ­ი­სი, ან­დერ­სო­ნი, დრა­ი­ზე­რი, დ. გარ­ნე­ტი, ო.ჰაქ­ს­ლი, ფ.ფე­რი­ან­კი, სენ­დ­ბერ­გი, კე­ლე­გე­ნი, ლი­ტონ სტრე­ჩი, კონ­რად ეიკ­ე­ნი.
წიგ­ნე­ბი, რო­მელ­თა გა­რე­შეც კა­ცობ­რი­ო­ბა ვერ იარ­სე­ბებ­და
"დონ კი­ხო­ტი", "ფა­უს­ტი", "ომი და მშვი­დო­ბა", "ჯო­ჯო­ხე­თი", "ბა­ლა­ხის ფოთ­ლე­ბი", ყვე­ლა­ფე­რი, რაც შექ­ს­პირს და­უ­წე­რია.
* * *
ფოლ­კ­ნე­რი 38-ის ან 39-ისაა, ჰე­მინ­გუეი 38 ან 39-ის, ფიც­ჯე­რალ­დი 39-ის, კოლ­დუ­ე­ლი 32 ან 33-ის, მე 34 წლის ვარ.
* * *
ხალ­ხი, ვი­საც მი­აჩ­ნია, რომ "არ კითხუ­ლო­ბენ არ­ა­ფერს, სა­უ­კე­თე­სოს გარ­და", სუ­ლაც არ არ­ი­ან სნო­ბე­ბი, ის­ი­ნი ბრიყ­ვე­ბი არ­ი­ან.

© “არილი“