თემურ ჩხეტიანი - ლექსები

ღია კარი და დახურული კარი

1. ღია კარი

სტუმართმოყვარე ქალაქია,
თუ სახლი კეთილი,
სულერთია–ორივეს კარი უნდა ებას
და ეს კარი
კიდეც უნდა იხურებოდეს...

დახურე გული,
დაასვენე და დაალაგე –
ამდენი ხნის აწეწილია.
დახურე გული.
ეს ამდენი მომსვლელ–წამსვლელი,
ეს ამდენი რია–რია და გადარევა,
ეს ამდენი ჭუჭყი, ნაგავი...

და რამდენი ძვირფასი ვინმე
გავიდა და აღარ დაბრუნდა.
და რამდენი ძვირფასი რამე
გაიტანეს და აღარ დააბრუნეს.
მათ ნაცვლად კი აქ ვინ აღარ შემოეხეტა,
ვინ იცის, რა არ შემოგითრიეს–
გადაავსეს და დაამძიმეს.

დახურე გული,
დაალაგე და დაასვენე.
გასატანი გაიტანე და რაც დარჩება,
მიუჩინე თავისი ადგილი.
დახურე გული –
ჭიშკარიც ხომ იკეტება,
მიცვალებულს რომ გაასვენებენ.

დაასვენე და უდარაჯე
მის დახურულ კარს – დაუკითხავად
არც არავინ შემოუშვა
და არც რამე გაიკარო
არასასურველი.
. . . . . .
დახურე გული?
დაალაგე? – მიმოიხედე,
მიმოიხედე და დაინახე – ისევ ღიაა!
ყოველმხრივ ღიაა,
თითქოს კარი არცა ჰქონოდეს!..

ღიაა გული
და ყოველმხრივ გახსნილია.
და არაფერი არ აკავებს
მომსვლელს თუ წამსვლელს.


2. დახურული კარი

„...ჯავრი შავაბი კარადა.“
ხალხური

რა ხანია, ამ კართან ვგდივარ.
ვგდივარ არაქათგამოცლილი,
სასომიხდილი,
ვგდივარ ჩემივე სისხლითა და ცრემლით მოსვრილი
და იმ დროს ვიხსენებ
აქეთ რომ მოვდიოდი,
რომ მოვიჩქაროდი
და ამ კარს პირველად შუბლით რომ შევასკდი.

სად მივდიოდი?
მაინც საით მიმიჩქაროდა?
გასვლა მინდოდა საიდანმე,
თუ სადმე უნდა შევსულიყავი?
არ მახსოვს და, მგონი, მაშინ არც მიფიქრია.
არ მიფიქრია, რა მინდოდა,
ოღონდ ეს კარი უნდა გამევლო!..

იმდროინდელ შეცბუნებას ახლა ვიხსენებ.
ვიხსენებ ჩემს სიბრაზესაც:
– რას ჰქვია, არ იღები! – მეთქი...
მერე ხომ სულ სიგიჟე იყო:
ვეჯაჯგურე, წიხლებიც ვურტყი,
თავიც უკვე ჯიქურ ვახალე.

სიგიჟე იყო –
მხოლოდ ჩემი თავი დავშალე:
ოფლი ვღვარე, ძვალი ვიმტვრიე
და საკუთარ სისხლში და ცრემლში
ჩავიკრიფე, ჩავდნი, ჩავჩუმდი...

რა ხანია, ამ კართან ვგდივარ.
ვგდივარ არაქათგამოცლილი,
სასომიხდილი
და გაჭირვებით თუ ავახელ თვალს,
და თუ ავხედავ,
ისევ ეს კარია –
უძრავი, შეუვალი!..

რა ხანია, ამ კართან ვგდივარ
მე, ვინც ისიც არ ვიცოდი, სად მივდიოდი;
გასვლა მსურდა, თუ სადმე შეღწევა,
მაგრამ ეს კარი უნდა გამევლო.

რა ხანია, ამ კართან ვგდივარ.
კიდევ რა დრო უნდა გავიდეს,
რომ აქ ვინმემ გამოიაროს,
თანაგრძნობით დამხედოს და წყნარი ხმით მითხრას:
„დააკაკუნეთ და გაგიღებენ“.


ტალღა

ჩემამდე უამრავი იყო,
ჩემს შემდეგაც მრავალნი მოდიან.

ეს წუთი კი ჩემია
და მოვრბივარ ხელებგაშლილი.

მინდა მოგეხვიო, ხმელეთო,
და შენთან ჩახუტებაში
გავქრე.


იმედგაცრუება

როცა ტელევიზორი გამეთიშა,
წიგნი გადავშალე.

როცა დავიღალე კითხვით,
შიმშილი ვიგრძენი.

კარტოფილი შევწვი
და ყავა მოვადუღე.

მერე გავიარე ბაღში
და ხელი შევაწოდე შეთვალულ ბალს.

მერე ეზოში ვიჯექი კუნძზე,
ვეწეოდი და საღამოვდებოდა.

და მთელი დღე ვგრძნობდი,
რომ მითვალთვალებდა ვიღაც.

მითვალთვალებდა დაჟინებით,
ალბათ ეგონა,
რამე განსაკუთრებულს ჩავიდენდი.


კალენდრის ფურცელი წიგნში

კალენდრის ფურცელი – „14 იანვარი“.
14 იანვარი,
ანუ ძველით ახალი წელი;
ფურცელი, რომელზეც
თვალებბრიალა ლადო ასათიანი ახატია.
კალენდრის ფურცელი წიგნში:
პაულ ცელანი, „სიმღერა უდაბნოში“.
და მაინცდამაინც ლექსთან
„სიკვდილის ფუგა“.

დაბრუნება


1. „ვინც დაიღალა, დაისვენოს“–ხმა იყო მისი.
ვისმინე და ვითაღლითე – განზე გავდექი.
გავიდა დრო,
დავიღალე უმოქმედობით.
გაფაციცებით ვაყურადებ – იქნებ მიმიხმოს....
მაგრამ მისი
ხმა აღარ ისმის.

2. არის შეცდომა, გადაცდენა, დანაშაული
და ყველაფერი ცოდვად კრისტალდება.
მრავალწახნაგა,
მრავალი სხივით –
თვალისმომჭრელით,
გულის დამკაწრავით...
და ცოდოა ადამიანი,
თუ სასჯელი დანაშაულს აღემატება.

3. მზის ჩასვლამდე ჯერ კიდევ ადრეა.
ჯერ კიდევ ადრეა დაღამებამდე
და შეიძლება ბევრი რამ შეიცვალოს –
ის, ვინც სინანულში გვაგდებს,
არჩევანის უფლებასაც გვიტოვებს
და სამსალანაგემებთათვის
პეშვით თაფლიც არ ენანება.

4. ვხედავ, მაგრამ შორს არიან,
თანაც, ვიცი – ვერ მომიცდიან.
თავს ძალა უნდა დავატანო,
უნდა ვიარო.
უნდა ვიარო, რომ კიდევ ვნახო
მათი ღიმილი ჩემს დანახვაზე;
რომ მხარზე მათი ხელი ვიგრძნო
და გავიგონო:
„ისევ ჩვენი ხარ,
შენ ყოველთვის ჩვენი იყავი“.

* * *
რადგან არავის არ სცალია შენს მოსასმენად,
უამბე შენი ამბავი ღამეს;

უამბე მზის სხივს,
დილით ფანჯრიდან რომ შემოვა
და კართან რომ გაისუსება.

უამბე შენი ამბავი ფოთლებს,
რომლებიც ბევრნი კი არიან,
მაგრამ თუკი მოუყვები,
თუკი უამბობ,
მოგისმენენ და არ იხმაურებენ.

უამბე ამათ: ამ საღამოს, ლიკლიკა წყაროს;
უამბე და ისიც გჯეროდეს,
ყველაფერს გულთან მიიტანენ,
რასაც უამბობ.

ყველა გული ქვად არ ქცეულა,
ქვასავით არ დაყრუებულა–
უამბე ამათ, თუ რამე გაქვს საამბობელი.

უთხარი ჩუმად და უბრალოდ
და შენც უსმინე–
მათ სიჩუმეში,
მათ ჩურჩულში,
მათ სიმღერაში
სადღაც შორიდან დანაბარებ
პასუხს იპოვი.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“