ძველი წიგნები, წიგნები ღია ცის ქვეშ და ახალ ქსელში

2010 წელს ჩვენს გვერდებზე განსაკუთრებული ადგილი უნდა დაეთმოს ლიტერატურას და ყველა იმ ცენტრსა თუ სივრცეს, სადაც მისი პროპაგანდა და გავრცელება ხდება.
ინიციატივა საქართველოში განვითარებულმა და ცოცხალმა ლიტერატურულმა პროცესებმა არ დაბადა. უფრო პირიქით. ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ რამდენად ნაკითხია ახალგაზრდა თაობა, ანდა რა სიხშირით დავდივართ წიგნის მაღაზიებსა და ბიბლიოთეკებში, სახარბიელო არ არის. თუმცა ეს ფაქტად ქცეული ინფორმაცია რთულად თუ იქცევა ხოლმე რეაქციად.
2009 წელი ახალი წიგნების სიმრავლით ზოგადად არ გამოირჩეოდა, თუმცა, მიუხედავად იმისა, რომ საგამომცემლო საქმის არაეფექტურობაზე საუბრობენ კულუარებსა და სხვადასხვა წრეებში, არსებობს უფრო ლოგიკური კონტრარგუმენტი, შეკითხვა - არსებობს თუ არა ახალი გამოცემებით დაინტერესებული საზოგადოება და ხელსაყრელია თუ არა გამომცემელთათვის ტირაჟის გაზრდა? ამ და სხვა თემებზე “24 საათი” კიდევ ისაუბრებს, თუმცა ამ ეტაპზე სამი საკითხით დავინტერესდით. სად და როგორ შეიძლება ინგლისურენოვანი ლიტერატურის შეძენა-მოპოვება, რას გვთავაზობენ ბუკინისტები და რამდენად აქტუალურია დღეს ღია ცის ქვეშ გამოფენილი ძველი და ხშირად უნიკალური წიგნები. და ბოლოს, მკითხველს “ბიბლუსში” შევახედებთ.

ძველი წიგნები თბილისში
ანა ჩიქოვანი

დღესდღეობით თბილისში წიგნის შეძენის მსურველებს მომსახურებას სთავაზობენ წიგნის ისეთი საფირმო მაღაზიები, როგორებიცაა, "პარნასი", "ბიბლუსი", "პროსპერო", "საუნჯე" და სხვა. აღნიშნული მაღაზიები მომხმარებლებს საკმაოდ ფართო არჩევანს სთავაზობენ და თითქმის ყველა სახის ლიტერატურა აქვთ წარმოდგენილი.
თუმცა, წიგნების შეძენა შესაძლებელია არა მხოლოდ ზემოთ აღნიშნულ მაღაზიებში, არამედ ქუჩაში, სადაც წიგნები სტენდებზეა გამოფენილი და აგრეთვე მიწისქვეშა გადასასვლელებში. აქ საფირმო მაღაზიებისაგან განსხვავებით უფრო დაბალი ფასებია და რაც მთავარია, წარმოდგენილია როგორც ახალი, ასევე ძველი გამოცემები. ამასთანავე, თუ საფირმო მაღაზიებში წიგნების მიმწოდებლები არიან ისეთი ცნობილი გამომცემლობები, როგორებიცაა "დიოგენე", "წიგნის სამყარო", "სიესტა" "სულაკაური", Camridge University Press, Oxford University Press , Palgrave, Pearson, ბუკინისტური წიგნების შემთხვევაში სპეციფიკურ მიმწოდებლებთან გვაქვს საქმე, აქ მიწოდება ხორციელდება კერძო პირების, ოჯახების მიერ.
ერთი სიტყვით, სულაც არაა გამორიცხული, ძველი წიგნების მაძიებლები მათთვის სასურველ გამოცემას რომელიმე მიწისქვეშა გადასასვლელში წააწყდნენ და თანაც საკმაოდ მისაღებ ფასად. თუმცა, ამ უკანასკნელთ შეუძლიათ მიაკითხონ ბუკინისტური წიგნების მაღაზიებსაც, მაგალითად აღმაშენებლის N77-ში მდებარე ბუკინისტური სახლი თითქმის ყველა სახის ლიტერატურას სთავაზობს მყიდველებს, თუმცა განსაკუთრებით ფართო არჩევანია სამეცნიერო ლიტერატურის მხრივ.
ბუკინისტურ სახლში სამეცნიერო და ტექნიკური ლიტერატურა ძირითადად ქართულ და რუსულ ენებზეა წარმოდგენილი, ხოლო სხვა დანარჩენი, გარდა აღნიშნული ენებისა აქვთ ფრანგულ, გერმანულ და ინგლისურ ენებზე. როგორც ბუკინისტური სახლის მფლობელმა ქალბატონმა ნანა კუხალეიშვილმა განაცხადა, მაღაზიაში დაახლოებით 20 000-მდე წიგნია. წიგნები თემატურადაა დალაგებული და მყიდველს დახმარების გარეშეც შეუძლია მიაკვლიოს სასურველ წიგნს. ფასები იწყება 3 ლარიდან და ადის 500 ლარამდე.
ბუკინისტური სახლის მფლობელის თქმით, მყიდველების მხრიდან ყველაზე მეტი მოთხოვნაა მხატვრულ და ისტორიულ ლიტერატურაზე, შედარებით ნაკლებად იყიდება სამეცნიერო ლიტერატურა. რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, თურმე, მაღაზიას მყიდველების ისეთი კატეგორიაც სტუმრობს, რომლებიც წიგნს ყდის სილამაზის მიხედვით არჩევენ
რუსთაველის მეტროს გვერდით მდებარე ბუკინისტური წიგნების მაღაზიაშიც დიდი არჩევანია, მაგრამ აქ მოსული ადამიანი გამყიდველის დახმარების გარეშე შეიძლება წიგნების ლაბირინთებში ჩაიკარგოს, რადგან აქ წიგნები ქაოტურად აწყვია. მაღაზიაში ძირითადად მხატვრული, ისტორიული და ფილოსოფიური ლიტერატურაა წარმოდგენილი ქართულ, რუსულ, ინგლისურ და ფრანგულ ენებზე. რაც შეეხება ფასებს, 3-დან 100 ლარამდე მერყეობს. განსხვავებით წიგნების სხვა ბუკინისტური მაღაზიებისაგან, აქ შესაძლებელია წიგნის საფასურის მოგვიანებით გადახდა, მთავარია გამყიდველის-ქალბატონი მაგულის ნდობა მოიპოვოთ. მსგავსად, ზემოთ აღნიშული მაღაზიისა, აქაც ყველაზე მეტი მოთხოვნაა მხატვრულ და ისტორიულ ლიტერატურაზე.
საინტერესოა, ბუკინისტური წიგნების კოლექციონერებისათვის ძველ წიგნებს რაიმე განსაკუთრებული დატვირთვა თუ აქვს? ცნობილია, რომ ასი წლის წინ გამოცემულ წიგნს, არ ყიდულობენ იმისათვის, რომ მხოლოდ წაიკითხონ, ასეთ წიგნს ისტორიული დატვირთვა აქვს. კოლექციონერს აღაფრთოვანებს იმის წარმოდგენა, რომ რომელიმე კონკრეტულმა წიგნმა ასი წლის წინ იხილა პირველად დღის სინათლე და შესაძლოა, მას ცნობილი საზოგადო მოღვაწეებიც კი ეხებოდნენ.

ინგლისური ლიტერატურა თბილისში
ეკატერინე ზარიძე

დღეს ალბათ უკვე აღარავის ეპარება ეჭვი, რომ ჩვენს ქვეყანაში ინგლისური ენა საკმაო პოპულარობით სარგებლობს. ეს გამოწვეულია იმით, რომ საქართველო ცდილობს გადავიდეს ევროპულ სტანდარტებზე, ფეხი აუწყოს ევროპული ცხოვრების რიტმს. იცვლება ძველი ტენდენციები, პოლიტიკური კურსიც, რომელიც, რა თქმა უნდა, განაპირობებს ამა თუ იმ ენის პოპულარიზაციას.
ჩვენს დროში უკვე ინგლისური ენა ითვლება საერთაშორისო საკომუნიკაციო საშუალებად და ყველა ცდილობს როგორმე აითვისოს უცხო, მაგრამ აუცილებელი ინგლისური ენა. რუსული თანდათანობით ნაკლებ პრიორიტეტულ ენად გვევლინება საქართველოში და მის ადგილს უკვე ინგლისური იკავებს. ამ ყველაფრის შემდეგ აღარ უნდა გაგვიკვირდეს ის ინგლისურ ენოვანი წარწერები, რომლებსაც ქუჩაში, ყოველ ფეხის ნაბიჯზე ვხვდებით, აღარც ის, რომ სოლიდურ სამსახურში მიღების ძირითადი წინაპირობაც ინგლისური ენის ცოდნა გახდა. ცხადია, ინგლისური ენის მცოდნეთა რიცხვის ზრდასთან ერთად მატულობს ინგლისური ლიტერატურის მიმართ ინტერესიც. საბედნიეროდ გვაქვს საშუალება ვისარგებლოთ ინტერნეტით და მოვიძიოთ ლიტერატურა ინგლისურად, მაგრამ ინტერნეტში ვერ ვნახავთ სრულყოფილ ნაშრომს ამა თუ იმ ავტორის შემოქმედებიდან.
არსებობს საზოგადოების ნაწილი, რომლისთვისაც წარმოუდგენელია საათობით კომპიუტერთან ჯდომა. მიუხედავად იმისა, რომ კომპიუტერი დღევანდელ საზოგადოებაში ფართოდ გამოიყენება, მათთვის იგი ძალიან დამღლელია. გარდა ამისა, ალბათ პერიოდულად მაინც გვაშინებს გამოსხივება, რაც აშკარად უარყოფითად აისახება ადამიანის მხედველობაზე. ხალხის იმ კატეგორიისთვის, ვისაც მიაჩნია, რომ კომპიუტერი ვერასოდეს შეცვლის წიგნს, თუნდაც იმიტომ, რომ ინტერნეტში ყოველთვის ვერ მოვნახავთ სასურველი ავტორის ნაწარმოებებს, მათთვის, ვისთვისაც წიგნის კითხვა უფრო მოსახერხებელია, ვიდრე ეკრანთან ჯდომა და ასევე ნებისმიერი წიგნის მოყვარულთათვის გახსნილია უამრავი წიგნის მაღაზია თბილისში, და არა მხოლოდ თბილისში, ასევე რეგიონებშიც. მკითხველს საშუალება ეძლევა შეიძინოს სასურველი წიგნი სასურველ ენაზე...
ქართული წიგნის მაღაზიები ნამდვილად ანებივრებენ მკითხველს სხვადასხვა სახის წიგნებით, სადაც შეგიძლიათ შეიძინოთ სასურველი სახის ლიტერატურა. თბილისში, ჭავჭავაძის გამზირზე, მდებარეობს წიგნების მაღაზია "პარნასი". ატმოსფერო საკმაოდ თბილი და მეგობრულია, მომსახურე პერსონალი - ყურადღებიანი, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია ( და რასაც წიგნის ყველა მაღაზია ნამდვილად ვერ დაიკვეხნის ). მაღაზიის სტუმარს აუცილებლად გაუჩნდება სურვილი კიდევ ეწვიოს "პარნასს," შეიძინოს საყვარელი ავტორის ნაშრომი. მაღაზია მყიდველს სთავაზობს ლიტერატურულ ნაწარმოებებს ინგლისურ ენაზეც, რაც საშუალებას აძლევს ინგლისური ენის მცოდნეთ, გაიფართოვონ თვალსაწიერი, მიიღონ სიამოვნება სასურველი ნაწარმოების კითხვისგან. აქვე შეგიძლიათ შეიძინოთ საბავშვო ლიტერატურა, გამორჩეული ილუსტრაციებით, რაც მაშინვე მიიპყრობს პატარების ყურადღებას, ასევე მხატვრული ლიტერატურა ინგლისურ ენაზე. "პარნასში" მისულებმა შევიტყვეთ, რომ მაღაზიაში შესაძლებელია შეკვეთების მიღებაც, ანუ თუ ვერსად აღმოაჩინეთ წიგნი, რომლის შეძენაც დიდი ხანია გსურთ, შეგიძლიათ "პარნასში" დაუკვეთოთ და დატკბეთ სასურველი ნაწარმოების კითხვით. შეგიძლიათ შეიძინოთ საბავშვო ლიტერატურა ლამაზი ილუსტრაციებით, ( ეს უკვე თქვენს გემოვნებაზეა დამოკიდებული ) ბავშვები ნამდვილად კმაყოფილნი დარჩებიან. რაც მთავარია, ფასები მისაღებია და ხელმისაწვდომი.
რუსთაველის გამზირზე, 40 ნომერში მდებარე მაღაზია "პროსპერო ბუქს" (PROSPERO BOOKS) გვთავაზობს ინგლისური ლიტერატურის ფართო არჩევანს, აქ შეგიძლიათ შეიძინოთ სასწავლო, მხატვრული თუ საბავშვო ლიტერატურა ინგლისურ ენაზე და თან ხელმისაწვდომ ფასად. მაღაზიაში ფუნქციონირებს კაფეც, ასე რომ, სასურველი წიგნის შეძენასთან ერთად შეგიძლიათ ფინჯანი ყავაც მიირთვათ. მაღაზია ყიდის სასწავლო ლიტერატურას, მოსწავლეებს თუ სტუდენტებს შესაძლებლობა აქვთ შეიძინონ ინგლისურენოვანი სახელმძღვანელოები. მყიდველის დაინტერესებას იწვევს ფერად-ფერადი, ლამაზად ილუსტრირებული მისალოცი ბარათები, როგორც ქართულ, ასევე ინგლისურ ენაზეც. დაბეჯითებით ვერ ვიტყვით, თუ რატომ შედის სტუმარი მაღაზიაში "პროსპერო ბუქს", მას წიგნის შეძენა სურს თუ უბრალოდ მაღაზიის კაფეს სტუმრობს, თუმცა მაღაზია ნამდვილად არ განიცდის სტუმრების ნაკლებობას. არასწორია იმის მტკიცება, რომ თბილისში წიგნები მხოლოდ შუშის ვიტრინებიან მაღაზიებში იყიდება. გარდა მაღაზიებისა, სადაც ყოველთვის მყუდრო გარემოა, მომსახურე პერსონალიც ყოველთვის ღიმილით გხვდებათ, სხვადასხვა წიგნის შეძენა შეგიძლიათ ქუჩაში, ნებისმიერ მიწისქვეშა გადასასვლელთან. მათი ფასი ხშირად გაცილებით დაბალია, ახალ წიგნებთან შედარებით.
თუ თქვენ საზოგადოების იმ ნაწილს მიეკუთვნებით, რომელსაც არ იზიდავს ძველი, დაფურცლული წიგნები და უპირატესობას ახლის შეძენას ანიჭებს, მაგრამ ამჟამინდელი ბიუჯეტი არ გაძლევთ საშუალებას შეიძინოთ ახალი წიგნი, ინგლისური ლიტერატურის მოყვარულთ გვინდა შევახსენოთ, რომ საქართველოს პარლამენტის ილია ჭავჭავაძის სახელობის ეროვნულ ბიბლიოთეკაში ფუნქციონირებს ანგლო-ამერიკული ცენტრი, სადაც შეგიძლიათ მიიღოთ ნებისმიერი სახის ლიტერატურა ინგლისურ ენაზე, ამისათვის საჭიროა მხოლოდ გაწევრიანდეთ ბიბლიოთეკაში და აირჩიოთ სასურველი წიგნი. ბიბლიოთეკა მუშაობს ყოველ დღე კვირის გარდა.
დაბოლოს, ჩვენი რჩევა იქნება: იჩქარეთ, ნუ მოიკლებთ კითხვისგან მიღებულ სიამოვნებას და რაც მთავარია, გაიღრმავეთ თქვენი ცოდნა.

წიგნის მაღაზია“ბიბლუსი"
თეონა ხოსიტაშვილი

თბილიში, წიგნის მაღაზიათა სხვადასხვა ქსელი არსებობს, მათ შორის - “ბიბლუსი." “ბიბლუსი” 2008 წლის ივნისში დაარსდა. მისი დამფუძნებელია გაზეთი “კვირის პალიტრა". “ბიბლუსის” მაღაზიები არა მარტო თბილისის სხვადასხვა უბანშია განთავსებული ,არამედ საქართველოს სხვადასხვა დიდ ქალაქში.
“ბიბლუსში” წიგნთა მრავალფეროვნებაა: მხატვრული ლიტერატურა, დარგობრივი, გასართობი, საბავშვო, შემეცნებითი და სხვა. "ბიბლუსის" ქსელი თანამშრომლობს, როგორც ქართულ, ისე უცხოურ გამომცემლობებთან და მკითხველს სთავაზობს უახლეს ლიტერატურას.
"ბიბლუსის" ქსელის მენეჯერის, ნინო მელაძის თქმით, მათი ქსელი ორიენტირებულია წიგნის ფასების ხელმისაწვდომობაზე, რაც ყველაზე დიდი პრობლემაა მკითხველთათვის. ამ პრობლემიდან გამომდინარე იბადება კითხვა, ჰყავს თუ არა მყიდველი ამ მაღაზიებს და რამდენად გამართლებულია ამ ქსელის არსებობა წიგნის ბაზარზე. ჩატარებული გამოკითხვის თანახმად უმრავლესობამ დაადასტურა ეჭვი იმის შესახებ, რომ წიგნის მოყვარული, განათლებაზე ორიენტირებული ადამიანები ხშირ შემთხვევაში ბიბლიოთეკებს მიმართავენ და არა წიგნის მაღაზიებს. მაგარმ აქვე შემიძლია ვთქვა, რომ "ბიბლუსსაც" საკმაოდ სტუმრობენ.
გარდა ამისა, წიგნის მაღაზია “ბიბლუსში" სხვა საინტერესო ამბებიც ხდება: ყოველ შაბათს, 15 საათზე იმართება მკითხველისა და მწერლების შეხვედრები. მწერლები, მსახიობები, პოლიტიკოსები, სხვა ცნობილი ადამიანები ჯადოსნურ სამყაროში - ლიტერატურაში სამოგზაუროდ გვიწვევენ. გვიზიარებენ შეხედულებებს, მოსაზრებებს, თანამედროვე ტენდენციებს ლიტერატურაში. "ბიბლუსში" ბოლო პერიოდში გაიმართა შეხვედრა დავით მაღრაძესთან. მან ისაუბრა, როგორც თანამედროვე ლიტერატურის პრობლემებზე და განვითარებებზე, ასევე პირად გეგმებზე. პოეტის ახალი პოემა “შენთვის" ითარგმნა ინგლისურად და ნიუ იორკში 5000-იანი ტირაჟით გამოიცემა. ასევე უკვე შემდგარ ღონისძიებებს შორის არის საინტერესო შეხვედრა ნიკო გომელაურთან, რომელსაც მკითხველი მოუთმენლად ელოდა.
დაბოლოს, გურამ დოჩანაშვილის თქმისა არ იყოს: “ავმაღლდეთ, ვიკითხოთ, მკითხველი მწერალზე დიდი კაცია”.

© “24 საათი”