ელა გოჩიაშვილი – შორიდან

კარიც რომ გადამოწმებულია,
გაზქურაც და ონკანებიც;
ჩემებთანაც რომ დავრეკე და
კარგად არიან;
ფარდაც რომ ჩამოფარებულია და
ჭუჭრუტანებიც ჩამოუქმებულია და
ცალმთვარა ღამე იმ ცალ მთვარეს
ნაჯახივით ვეღარ დაასობს
და შუაზე ვერ გადამიპობს
ერთ ოთახ წყვდიადს;
ბალღივით ტიკტიკა კედლის საათიც რომ
მოშლილა და დაბრძენებულა
და მდუმარებს ოქროს დუმილით
და წიკწიკის საკეპელაში ვეღარ აქუცმაცებს
და ქვიშასავით წკაპაწკუპით ვეღარ გააქვს
ერთი ოთახი დრო და სიჩუმე
(ქუჩის ძაღლებიც
ხანდახან თუ ატყდებიან,
ყოველთვის ხომ არ ღავღავებენ);
ბალიშიც რომ
ჩემს მკლავსა და ლოყას შორის
ჩემს გემოზეა, -
რაღა მიშლის!
უფასოდ და გაურჯელად,
საითაც მინდა, გავემგზავრები.
თბილად მოჩითულ ლოგინში ჩამტკბარს,
არც შუაგზაში გამიავდრდება,
არც ყინული ჩამიტყდება,
არც მგლების ალყა შემომხაზავს,
არც გველგესლა დამაბეჭდავს
წითელ ორწერტილს
ქაღალდის ტერფზე...
ცუდი ფიქრი განა კარგია! -
თუ მაინც სადმე ფლატე ჩამექცა,
განა დავუცდი,
ფსკერი ფილტვებს როდის ამივსებს,
მერე როდის ამკრავს ბურთივით,
რომელ ნაპირზე
რომელი ხე
ჩამავლებს ფესვებს;
როგორც კი ფლატე ჩამექცევა,
ჩითების ციხე-სიმაგრეში
გვერდს შევიბრუნებ.
ცუდი ფიქრი განა კარგია!
თანაც, თქვენსავით,
მეც ბავშვობის წარმოსახვებში მოვილიე
ჩემს კუბოსთან მოქვითინე ჩემიანების
თვალთვალი და ყურისგდება
გულაჩუყებით.
რაღა დროს ცუდი ფიქრებია! -
ვბერდები, ძვირფასებო, ვბერდები!
ტკბილი, - ოცნებაც მოსწრებაზეა.
მერე რა, რომ
ჩემი საათი არ მუშაობს;
არ მუშაობს, თორემ,
კი არ გაჩერებულა!
ვის გინახავთ გაჩერებული საათი!
წიხლით რომ მისდგე,
ცეცხლით რომ მისდგე,
მზე რომ მთვარეს შეახეთქო
და შუაში ეს მოაყოლო,
ვერ გააჩერებ.
ეს ერთადერთი ნივთია, რასაც:
ვერც გააფუჭებ,
ვერც გააჩუქებ,
ვერც დაკარგავ.
საათი რომ მოიშორო,
თავი უნდა მოიკლა,
და მართლა ამას ხომ არ იზამ და,
ის კიდე არ ჩერდება და, -
რა დროს ცუდი ფიქრებია!
ოცნებას ვიწყებ!
ახლავე უნდა წავიდე და
სულ მშვიდობით უნდა ვიარო;
რომ მენატრება, იქ მივიდე,
იქ ვიყო და იმათთან ვიყო;
ლხენით ვიყო,
შვებით ვიყო,
კარგად ვიყო;
და წავედი! -
ოცნება უნდა გავაჭენო;
გადავასწრო მერე, წინ დავხვდე,
წინ უნდა დავხვდე მე ჩემს ოცნებას,
ბეჭებზე დავცე,
ფრთით მაჯაზე გადავიგრიხო,
სულ თიმთიმა ხორცი შევაბა,
სულ ტკბილ-ტკბილად ჩავუნასკვო
ბოლოკეთილები,
"ლხინი აქა ფქვილი აქა"
გუმბათივით დავადგა და მოვაოქროვო;
საითაც გული ნდომით შემიხტეს,
დავძახოდე: ახდი! ასრულდი!
"ქარიყლაპიას ბრძანებით და ჩემი სურვილით"...
აქ მთავრდება
ამ ლექსის ერთი მონაკვეთი,
ოქროს გუმბათის სიახლოვეს;
ზემორე პათოსს
პაუზა უნდა გადავასხა ახლა წყალივით
და მორწყული ცეცხლის შიშინი გავურიო
ქვემორე სათქმელს, რომ:
...ჩემი თავის მიზეზი მე ვარ.
ჩემი ფიქრის მიზეზიც მე ვარ.
ვინც ეკრძალება სიხარულებს,
ვინც უხერხულობს ბედნიერებას,
როგორც ღატაკი უხერხულობს
ძვირფას სამოსს, უცაბედად გამოწყობილი,
ვინც ოცნებას შორიდან იწყებს,
ის ოცნებას თავს ვერასდროს გადაუწნავს.
ვინც რას ცხოვრობს, იმას ოცნებობს.
ყველა ფიქრი
მოფიქრალის თარგზე იჭრება;
ფიქრი ყველას მხარდამხარ მისდევს, -
ვერც გაასწრებ, ვერც ჩამორჩები.
ჩიტივით არის ფიქრი, ორივე
უხილავი ძაფით აბია.
ჩიტივით არის, იმ ჩიტივით,
დამწყვდეული
შიგნიდან რომ ელეწება გალიის კედლებს,
გამოუშვებ და, - გარედან ანგრევს.
ვინც რას ცხოვრობს, იმასვე ფიქრობს.
ვერცერთ ფიქრში ვერ დავადგი
გუმბათი ამბავს,
ვერცერთ ფიქრში ვერ მივედი
ფიქრის ბოლომდე.
ისე დიდხანს ვაგროვებ ნივთებს,
ვალაგებ ჩანთას,
მერე სანამ ბილეთს შევიძენ;
ყველა წვრილმანს ვაფერადებ,
გემოს ვატან,
მიმოვედები...…
და ისე დიდხანს ეს ყველაფერი, -
შუა გზაზე
მე უკვე მძინავს.
ფიქრში პური რომ მოვინატრო,
მინდვრებიდან ვუახლოვდები:
სანამ მოვხნავ,
სანამ დავთესავ,
სანამ ჯეჯილს ავაბიბინებ,
სანამ ყვავილებს ჩავაყოლებ ყანისპირებზე...…
მერე სანამ გამოცხვება
ფიქრის პური ფიქრის თონეში, -
მე უკვე მძინავს...
რად ეკრძალება ასრულებებს,
ვინც ოცნებას შორიდან იწყებს!
რაღაცა ახსოვს,
უეჭველად რაღაცა ახსოვს:
ან ნაძვისხის სათამაშო,
ბამბიან ყუთს მიბარებული,
აგვისტოში რომ მოინატრა, -
გლუვი, კრიალა,
სხივთა უკან დამბრუნებელი, -
შიგნიდან რომ ამოამტვრია სიცარიელემ
და გაფარჩხული, ორკაპა ყუნწი შეატოვა
პატარა ხელებს;
ან ბუდიდან ამოწელილი ლოფლოფა ბარტყი
(გასაზრდელად, განა სამტროდ!) -
შეუბრალებლად რომ მოუკვდა
პატარა ხელებს;
ან ყაყაჩო, -
მოწყვეტა რომ იუკადრისა
და მყის დაყარა ატლასები,
გზადაგზა და ფურცელ-ფურცელ ჩამოშალა,
განძარცვული მიჰყვა შინამდე
პატარა ხელებს...
აი, ასე:
არავინაც არ შეარგო თავისი თავი,
ყველამ ანანა...
სამაგიეროდ,
ფიქრის გურმანად მოაქციეს,
ოცნებების პირისგემო გააგებინეს.
ვინც ოცნებას შორიდან იწყებს,
იმის გზაზე
ყველა ნაბიჯი მსხმოიარობს, -
სივრცე მწიფეა იმის გზაზე;
დროც მწიფეა, -
მშობიარობს ყოველი წამი.
ვინც ოცნებას შორიდან იწყებს,
გზაში უფრო ბედნიერია;
შიმშილს იზოგებს, -
სურნელ-სურნელ, ნამცეც-ნამცეც
კრეფს სიხარულებს,
ვრცელი შიმშილი ურჩევნია
შემოღობილ მოყირჭებას...
არავინაც არ შეარგო თავისი თავი;
სამაგიეროდ, შეუძლია,
დაუნანებლად აუქნიოს ხელი, დაცინვით,
ამასოფლის ზიმზიმა ნადიმს,
სადაც ცხოვრებას
სისხლისფერი რქებით ფატრავენ
და სისხლისფერი კბილებიდან
გლეჯენ ერთმანეთს
სახელ-სახრავზე წასეულები,
და გაძღომამდე
თვალები ვერ აუხელიათ;
სადაც შიმშილი
თავაღებული ასპიტივით მანამ სისინებს,
სანამ გვირგვინად
ბოლო ლუკმასაც არ ჩაიმხობენ...
მიხვდა, - მყიფეა ყოველივე,
რაც ოცნების იერს დაიკრავს.
მალალია ბედნიერება, შეუხებელი, -
მხოლოდ სიზმარში თუ გადაგიფრენს,
ფრთას გაგკრავს,
წავა,
წაკაშკაშდება,
თვალებზე ჩრდილს გადაგატარებს...
და მაინც, ბევრი შეუძლია ადამიანს:
მოურგებელი სინამდვილისგან თავის დახსნას,
ბოლოს და ბოლოს,
ორი თვალის დახუჭვაც ყოფნის, -
ჩამოაფარებ ქუთუთოებს,
საშლელივით ჩამოუსვამ,
როგორც სველი ჩვრით ჩამოგეწმინდოს,
და მიადგები შენი ფუნჯით,
შენთვის,
თავიდან...
ვინც ოცნებას შორიდან იწყებს,
შეუძლია, შუა გზაზე დაეძინოს.
მიმხვდარია:
ცხოვრება განა საძღომია! კევივით არის, -
არომატისთვის ატრიალებ,
ღეჭვის ჟინის მოსაკლავად;
ისიც წყალობად მიითვალე,
თუ ოდესმე
ვინმემ თავი განატრებინა,
თუ ხვალ და ზეგ
თავს მოგანატრებს.
რა დროს ცუდი ფიქრებია, ძვირფასებო,
ტკბილი, - ოცნებაც მოსწრებაზეა.
რა დროს ასრულებებია! -
მე ოცნებას შორიდან ვიწყებ.
...თვალსაწიერზე
შეურყვნელი შუქი დამჯდარა;
მთავარია,
გუმბათს სუნთქვა არ მიაბჯინო.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“